Dagblaðið Vísir - DV - 15.08.1998, Blaðsíða 20

2» fréttaljós
LAUGARDAGUR 15. ÁGÚST 1998 UV
Islandsbanki leggur prófstein fyrir samstarf stjórnarflokkanna:
Fjandinn laus í bankaheiminum
- þingmenn óttast erfitt mál á kosningaári
Smáauglýsingadeild DV er opin:
• virka daga kl. 9-22
• laugardaga kl. 9-14
• sunnudaga kl. 16-22
Tekið er á móti
smáauglýsingum
til kl. 22 til birtingar
nœsta dag
Ath.
Smáauglýsing í
Helgarblað DV
þarf þó að berast
okkur fyrir kl. 17
á föstudag
a\\t mil/í hirnir,s
Smáauglýsingar
550 5000

Völdin of dýr
Eins og alkunna
er fylgja Itökum í
bankakerfinu mik-
il völd og stjóm-
málaflokkamir
hafa löngum
keppst við að koma
sínum mönnum í
áhrifastöður í
bönkunum. Stöðuveitingar í
bankakerfinu hafa jafnan verið
pólitískt hitamál sem krafist hef-
ur mikillar samningalipurðar af
hálfu flokkanna á Alþingi.
Tilkoma íslandsbanka sém
fyrsta bankans í einkaeigu hefur
þó breytt ýmsu hér um. Eftir
tímaskekkja. Þeir telja að nær
vonlaust sé að reka banka sem
hefur arðsemina að leiðarljósi ef
hagsmunir ríkisvaldsins og
stjórnmálaflokkanna fléttast
stöðugt inni í reksturinn og að
ekki sé hægt að horfa upp á það
að íslandsbanki vaxi frá ári til árs
Þeir Davið Oddsson og Halldór Ásghmsson munu hafa f nógu að snúast
næstu vikurnar við að sætta sjónarmið stjórnarflokkanna f bankamálum.
Guðni Ágústsson hefur lýst tilboði íslandsbanka sem póiitfskri sprengju af
hálfu manna sem rakað hafi að sér auði og völdum í samfélaginu.
þegar ríkisbankarnir standa í
stað. Bentu nokkrir þingmenn á
það að ef ekkert væri að gert þá
myndi íslandsbanki á fáeinum
árum hafa náð hagnaði sem sam-
svarar allri eiginfjárstöðu Lands-
bankans. Pólitísk ítök í bönkun-
um væru því orðin of dýrkeypt og
enginn stjómmálaflokkur hafi
lengur efni á að sækjast eftir
þeim.
Sala Drengjabankans
DV kannaði í vikunni hug á
annan tug stjórnarþingmanna til
þeirra umræðna sem verið höfðu
í fjölmiðlum um sölu ríkisbank-
anna og spurði þá álits á þróun
mála. Flestir virtust
þá sammála um það
öldurnar sem yfir-
lýsing Halldórs Ás-
grimssonar vakti
um möguleikann á
að selja Wallenberg-
um Landsbankann
hefði lægt og töldu að
þar hefði áhugi Spari-
sjóðanna á að kaupa
Fjárfestingarbankann valdið
mestu. Margir þingmenn innan
stjómarflokkanna em þess mjög
fýsandi að Sparisjóðimir kaupi
einhvern hlut í
bankanum þar
sem það gefi rík-
issjóði kærkomið
tækifæri til að
afla þess fjár sem
nauðsynlegt er til
reka ríkissjóð
með tekjuaf-
gangi. Þá er eign-
araðildin á Spari-
sjóðunum ekki til
þess fallin að
skapa tortryggni
um að með kaup-
mn þeirra á Fjár-
festingarbankan-
um sé verið að
veita einhverjum
gæðingum ríkis-
stjómarflokk-
anna of sterk ítök
í bankakerfinu.
Sala Fjárfesting-
arbankans er
heldur ekki flók-
ið mál fyrir ríkisstjórnina að því
leyti aö þegar liggur fyrir laga-
heimild til að selja 49% í bankan-
um. Þá hefur Fjárfestingarbank-
inn ekki öðlast sama sess i hug-
um fólks og Landsbankinn og
Búnaðarbankinn hafa gert og sala
á Fjárfestingarbankanum ætti því
ekki að vekja upp eins blendnar
tilfinningar og sala hinna síðar-
nefndu. Loks er að geta þess að
þegar liggur fyrir lagaheimild til
að selja 49% í Fjárfestingarbank-
anum. Sala hinna ríkisbankanna
þarfnast hins vegar nýrrar laga-
setningar og því þurfa menn að
ná víðtækri samstööu um það mál
í ríkisstjórninni.
Langur aðdragandi
Þrátt fyrir að lítið sem ekkert
hafi heyrst frá íslandsbanka-
mönmun þegar umræðan stóð
sem hæst þá hafa þeir Kristján
Ragnarsson, formaður banka-
ráðs, og félagar ekki setið
auðum höndum.
Reyndar höfðu
þeir Kristján og
Valur
Valsson, bankastjóri íslands-
banka, heimsótt Finn Ingólfsson
þegar fyrir áramót og kynnt hon-
um áhuga sinn á að kaupa Búnað-
arbankann. Þremenningamir
ræddu meðal annars þann mögu-
leika að renna bönkunum saman
í eitt hlutafé-
lag en kaupin
ætluöu ís-
landsbanka-
menn að fjár-
magna með
hlutafjárút-
boði á inn-
lendum mark-
aði. Aftur voru
þessi mál sið-
an rædd í vor og tilboðið var síð-
an kunngert í fyrradag.
Einhvem tíma í kringum við-
ræðunar fékk viðskiptaráðúneyt-
ið þrjá innlenda menn til að
leggja mat á verðmæti Búnaðar-
bankans. Komust þeir að þeirri
niðurstöðu að verðgildi bankans
næmi um sex til sjö milljörðum
og erlendir ráðgjafar sem kallaðir
vom til tóku undir þetta mat. Til-
boð íslandsbanka er milljarði
hærra en þetta mat og leiða má
getum að því hvort boðið sé ekki
of gott til að ríkisstjómin geti
hafnað því, ef menn hafa þar á
annað borð áhuga fyrir að fá sem
hæst verð fyrir bankana. Þess má
geta að viðskiptaráðuneytið fékk
einnig innlenda ráðgjafa til að
meta verð íslandsbanka og töldu
þeir verðgildi hans liggja nærri
átta milljörðum. Á markaðnum er
íslandsbanki aftur á móti metinn
á um ellefu milljarða króna.
Efasemdarmennirnir
Þrátt fyrir að ríkissjóður hefði
álitlegar tekjur af því að selja ís-
landsbanka Búnaðarbankann þá
em ýmsir fullir efasemda um
þessa sölu og á það einkum við
um þingmenn Framsóknarflokks-
ins. Milli Framsóknarflokksins og
Búnaðarbankans hafa löngum
legið sterkar taugar og líklegt er
að einhverjum finnist að sala
Búnaðarbankans til íslands-
banka, þar sem sjálfstæöismenn
og lífeyrissjóðimir eru áhrifa-
miklir, myndi raska valda-
hlutföllum flokkanna í
bankakerfinu. í þessu sam-
hengi hafa menn einnig
áhyggjur af því hverjir
muni eignast það hlutafé
sem boðið verður út í ís-
landsbanka ef af kaupunum
verður, en það getur breytt skip-
an bankaráðs íslandsbanka á
hvom veginn sem er.
Loks nefna þingmenn úr báðum
flokkum það sem sérstakt
áhyggjuefni að kaup íslandsbanka
á Búnaðarbankanum muni veita
honum yfirburðastöðu á mark-
aðnum og öðrum innlendum
bönkum muni veitast erfitt að
keppa við hann. Þessi staðreynd
þýðir í raun það að sameining ís-
landsbanka og Búnaðarbanka
mun skapa ákveðinn þrýsting á
aukningu hlutafjár í Landsbank-
imi og hugsanlega þátttöku er-
lendra aðila í rekstri hans, auk
þess sem hún rennir stoðum und-
ir kaup Sparisjóðanna á Fjárfest-
ingarbankanum.
Leiðsögumaðurinn
Sameiginlegt kvíðaefni þing-
manna Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks er þó það að samein-
ing bankanna muni koma hart
niður á starfsfólki þeirra og að
erfitt mrrni verða að ganga frá
málum á við-
unandi hátt.
Orðið hag-
ræðing sem
notað er í við-
skiptamáli
merkir oft
uppsagnir á
máli hins al-
menna laun-
þega og þing-
menn vilja
ekki heyja
kosningabar-
áttu undir
ásökunum
stjómarand-
stæðinga um
að afstaða
þeirra hafi
kostað fjölda
manns starf-
ið. Stuðning-
ur við sölu
ríkisins á
Búnaðar-
bankanum er því ekki tryggður
innan stjórnarflokkanna. Ljóst er
þó að margir þingmenn ríkis-
stjórnarinnar horfa mjög til Dav-
íðs Oddssonar í þessu efni. Eins
og oft áöur munu menn treysta á
að klókindi hans og pólitísk rat-
vísi muni fmna ríkisstjóminni
leið út úr þeirri óþægilegu stöðu
sem tilboð íslandsbanka hefur
sett ríkisstjómina í.
Tilboð íslandsbanka í Búnaðarbankann
þykir það gott að ríkisstjórninni gæti reynst erfitt að
hafna þvf. Það er milljarði hærra en mat sem innlendir ráðgjafar gerðu á
Búnaðarbankanum fyrir viðskiptaráðuneytið.
Innlent
fréttaljós
Kjartan Björgvinsson
Davíð Oddsson líkti samstarfl
stjómarflokkanna í ríkisstjóm
einu sinni við hjónaband þar sem
ástin kæmi ekki við sögu. Margir
em þeirrar skoðunar að síðan
hafi kærleikar vaxið með Sjálf-
stæðisflokki og Framsóknarflokki
og fátt bendi til annars en að þeir
muni vinna saman eftir kosning-
ar. Svo mikið er þó víst að ef
líkingin um hjónabandið er
enn í fullu gildi þá hefur átta
milljarða tilboð íslands-
banka í Búnaðarbankann
gert ríkisstjóminni talsvert
rúmmsk í hjónasænginni.
Þar með hefur þrýstingur-
inn á sölu ríkisbankanna
vaxið á ný og stjórnarflokk-
amir em nú tilneyddir að
taka á því viðkvæma máli
sem einkavæðing bank-
anna er. Það mun því
reyna mjög á stoðir hins
ástlausa hjónabands á
næstu vikum.
nokkra byrjunarörðugleika hefur
bankinn vaxið jafnt og þétt og á
skömmum tíma orðið ein arð-
bærasta fjármagnsstofnun í land-
inu. Innan Sjálfstæðisflokksins
líta margir á velgengni íslands-
banka sem sönnun þess að ríkis-
reknir bankar séu al-
ger