Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.1999, Side 11

FIMMTUDAGUR 1. APRIL 1999
11
Eldflaugar gegn
eldspýtum
Hátæknivopn
geta gert skipu-
lagöan her óvíg-
an á vígvellin-
um, eins og gerð-
ist í írak, en þau
eru gagnslaus
gegn litlum hóp-
um vopnaðra
öfgamanna sem
fara um þorp og
sveitir brenn-
andi og myrð-
andi. Hópar af
þessu tagi þurfa
ekki önnur vopn
en riffla og eld-
spýtur. Háþróað-
ar stýriflaugar
mega sín lítils,
þær voru ætlað-
ar Sovétmönnum á sínum tíma.
Júgóslaviuher sem slíkur stendur
ekki fyrir óhæfuverkunum í
Kosovo. Það eru annars vegar lítt
agaðar lögreglusveitir innanríkis-
ráðuneytisins og hins vegar sjálf-
boðaliðar, óagaðir með öllu, sem
hafa stríðsæsinginn að skálka-
skjóli til að myrða og flæma á
brott nágranna sína. Með
öðrum orðum: vopnaður
skríll. Ef svo fer fram sem
horfír, mun það takmark
öfgasinna nást, áður en
langt líður, að hreinsa
stóra hluta Kosovo af
Kosovo-Albönum. Loft-
árásimar hafa gefið
serbneskum öfgamönnum
réttlætingu til að herða á
útrýmingarherferð gegn
múslímskum Albönum,
ekki aðeins með morðum,
heldur fyrst og fremst með
því að reka fólk á vergang
og flæma úr landi. Þetta
var ekki yfirlýst stefna
fyrir loftárásimar, en er
núna stefnan í raun. Hvað
hefur þá áunnist?
KLA og Krajina
Ekki er verið að verja sjálfstæði
Kosovo, (eins og Bosníu á sínum
tíma) því að NATO er andvígt
sjálfstæðu ríki Kosovo-Albana og
viðurkennir Kosovo sem hluta
Serbíu. Hins vegar hefur almenn-
ingsálitið innan NATO verið frið-
aö í bili. Verið er að berja á
Serbum, sem kennt er um allt illt
á Balkanskaga. Enginn mótmælti í
NATO né sendi eldflaugar þegar
250 þúsund Serbar voru hraktir
allslausir frá Krajina í Króatíu
1995, í mestu þjóðernishreinsun-
um ófriðarins til þessa. Sumir
þeirra em til vitnis á íslandi nú.
Það lýsir afstöðunni til þessarra
mála að sumir glöddust þá yfir
hörmungum Serba. Ekki er að
undra að þeir telji sig ranglæti
beitta og fylki sér um Milosevic í
upphafinni þjóðrembu. Sú and-
staða sem fyrirfannst gegn Milos-
evic er horfin núna. KLA, frelsis-
her Kosovo, em hryðjuverkasam-
tök sem lagt hafa Serba í Kosovo í
einelti. Þeir em af sama tagi og
hinir. NATO styður heldur ekki
KLA. Yfirlýstur tilgangur
árásanna er sá að fá Milosevic
með góðu (!) til
að samþykkja
sjálfstjórn hóf-
samra Albana í
Kosovo innan
Serbiu. Hafi það
einhvern tíma
verið mögulegt,
er sá möguleiki
úr augsýn núna.
Flóttamenn
Annar yfirlýsti
tilgangur árásanna, að gera her
Júgóslavíu óvígan, er út í hött - af
þeirri einfóldu ástæðu að það er
ekki herinn heldur lögregla innan-
ríkisráðuneytisins sem stundar
þjóðernishreinsanir í Kosovo. En
lengi getur vont versnað. Ef svo fer
að yfir hálf milljón Albana hrekst
frá Kosovo, eins og nú er útlit fyr-
ir, eftir að þeir eru gerðir samá-
byrgir með NATO fyrir árásunum,
veldur það ekki aðeins mannlegum
harmleik heldur hættulegri póli-
tískri spennu. Það gæti orðið vís-
vitandi hemaðarstefna að búa til
flóttamannastraum, til að gera
stríðið víðtækara. Flóttamanna-
straumurinn gæti sett allt á annan
endann, sérstaklega í Makedóníu.
Þar era þegar fyrir um 700 þúsund
Albanir, þriðjungur íbúa, sem
makedóníski meirihlutinn lítur
hornauga. Landflótti frá Kosovo
gæti komið af stað stríði þar líka
og Makedónía er mesta áhyggju-
efni NATO. Albanía sjálf þolir
heldur ekki flóttamannastraum.
Ekki er að sjá að þessi hemaðarað-
gerð hafi verið hugsuð til enda.
Þegar og ef friöur kemst á, verður
það of seint fyrir Kosovo-Albana.
Eins og nú horfir er verr af stað
farið en heima setið.
Gunnar Eyþórsson
Frá Kosovo. - „Eins og nú horfir er verr af stað farið en heima setið,“ segir Gunnar m.a. í greininni.
Kjallarinn
Gunnar
Eyþórsson
blaðamaður
„Annar yfirlýsti tilgangur
árásanna, að gera her Júgóslavíu
óvígan, er út í hött - af þeirri ein-
földu ástæðu að það er ekki her-
inn, heldur lögregla innanríkis-
ráðuneytisins, sem stundar þjöð-
ernishreinsanir í Kosovo. “
Tæpt á tvennum lögum
Tryggingamái eru viðamikill og
um leið viðkvæmur málaflokkur
sem snertir kviku mannlífsins á
svo margan veg, blákaldar krónu-
tölur hans varða hag og heill þús-
undanna. En til margra átta þarf
þar að líta þótt kjaminn sé fólginn
í þeim kjararamma sem hverju
sinni er þar við lýði.
Rétt í blálok þessa síðasta þings
á kjörtímabilinu voru afgreidd
sem lög frá Alþingi mikilsverð at-
riði sem ástæða er til að nefna hér
þótt náin umfjöllun verði það ekki
i.stuttri blaðagrein.
Annað þessara mála varðar for-
sendur örorkumats þar sem meg-
inbreyting ætti að verða sú að
vinnutekjur hvers konar hafi ekki
áhrif á örorkumatið og prósentu
þess eins og verið hefur. Breyting-
in byggist á því .að menn skuli
metnir til fullrar örorku til lang-
frama vegna afleiðinga læknis-
fræðilega viðurkenndra sjúkdóma
eða fötlunar, þ.e. hinar læknis-
fræðilegu forsendur skulu ráða og
vinnutekjur geta því hvorki breytt
örorkumati né réttinum til ör-
orkuskírteinis.
Á miklu mun velta
Þetta mál hefur t.d. lengi verið
eitt brýnna baráttumála Sjálfs-
bjargar, og um leið Öryrkjabanda-
lags Islands, og því er breytingunni
fagnað hér á bæ
um leið og því
skal treyst að far-
sæl framkvæmd
fylgi í kjölfarið.
Til framkvæmd-
arinnar á örorku-
mati verður not-
aður ákveðinn
staðall sem
læknadeild semur
á grundvelli lag-
anna og trygg-
ingaráð skal staðfesta og síðan birt-
ast í reglugerð ráðuneytis. Á miklu
mun því velta hversu staðall þessi
verður gerður svo og hvernig hon-
um verður beitt en hið besta skal
vonað og jafnframt treyst á að við
verðum látin fylgjast vel með.
Endurhæfingarþátturinn fær
aukið vægi og ekkert nema gott um
það að segja en skilyrðið er þá það
að endurhæfingartilboð séu til
staðar, ekki hvað síst er tekur til
menntunarlegrar og
starfslegrar endur-
hæfingar, og eins
verður ákveðin eftir-
fylgd að vera vel
tryggð svo árangur
megi sem allra best-
ur verða. Þessi lög
taka gildi 1. sept. nk.
og nú er bara að bíða
og sjá hversu til tekst
um framkvæmd sem
allra farsælasta fyrir
þá sem verða hér á
að treysta. Hin lögin
tóku til ýmissa atriða
sem flest þykja til
bóta og það sem þar
stendur upp úr varð-
ar stofnun sjálfstæðr-
ar og óháðrar nefnd-
ar, úrskurðarnefndar almanna-
trygginga sem nú skal fjalla um
kvörtunar- og kærumál þau sem
koma upp á hverjum tima og
snerta grundvöll, skilyrði eða upp-
hæð bóta“, s.s. segir í lögunum sem
gUdi taka 1. júlí nk.
Samtök psoriasis- og
exemsjúklinga
Tryggingaráð hefur úrskurðað í
slíkum málum að undanförnu og
það þekkir sá er hér heldur á
penna að þar hefur af samvisku-
semi verið unnið og úrskurðað en
enn meira réttaröryggi ætti að
vera fólgið í slíkri
óháðri nefnd. Hún
verður skipuð þrem
nefndarmönnum.
Hæstiréttur tilnefnir
tvo, formann sem skal
vera með réttindi hér-
aðsdómara, og vara-
formann, sem skal
vera læknir, hinn
þriðja skipar ráðherra
án tUnefningar. Vel
ætti því að vera fyrir
öUu séð.
Þessari skipan mála
er því fagnað og von
okkar sú að hún tryggi
enn skUvirkari og rétt-
látari framkvæmd en
reynslan ein mun
ráða. Samtök psorias
is- og exemsjúklinga voru hins veg-
ar afar ósátt við 14. grein nýsam-
þykktra laga sem varðar loftslags-
meðferð fyrir þá sjúklinga sem
gagnast hún greinUega best. Ör-
yrkjabandalag Islands tók undir
gagnrýni samtakanna því ekki fer
milli mála að í mörgum tUvikum er
slik loftslagsmeöferð árangursrík-
ust og getur þ.a.l. verið ódýrari í
raun en önnur úrræði, fyrir utan
það að stuðla að veUíðan og heiU
einstaklinganna. - Vonandi leysast
þau mál farsællega en áfram verð-
ur að þeim unnið.
Helgi Seljan
„Endurhæfingarþátturinn fær auk-
ið vægi og ekkert nema gott um
það að segja en skilyrðið er þá
það að endurhæfingartilboð séu
til staðar, ekki hvað síst er tekur
til menntunarlegrar og starfslegr-
ar endurhæfingar... “
Kjallarinn
Helgi Seljan
framkvæmdastj. ÖBÍ
Með og
á móti
íslandspóstur hættir að
nota frímerki
Hagræðing
„Þetta snýst fyrst og fremst um
hagræðingu í okkar innra starfi í
ljósi þess að meginhlutverk okkar
er að reka hagkvæma og örugga
póstþjónustu. Við erum að spara
okkur vinnu og kostnað við að frí-
merkja því frímerkið er einungis
burðargjald fyr-
ir okkur. Við
erum ekki í því
að reka útgáfu á
frímerkjum sem
meginverkefni
heldur er frí-
merkið verk-
færi. Tilgangur
þess er fyrst og
fremst að skapa
auðvelt aðgengi
fólks tU að koma
frá sér bréfum. Það er sem sagt i
ftdlu gildi. Ég skU sjónarmið frí-
merkjasafnara en það má aldrei
gleyma því hvers vegna það er
gaman að safna frímerkjum. Þetta
er eitthvað sem notað er í raun-
vemleikanum. Ef við héldum
áfram að frímerkja, frimerkjasöfn-
unarinnar vegna væram við komn-
ir inn á rangar brautir og famir að
búa tU óeðlilega notkun á frímerk-
inu. Hins vegar verður útgáfu-
stefna frímerkja óbi'eytt. Þróunin á
síðari árum hefúr verið sú að
bögglar hafa t.d. ekki verið frí-
merktir. Enginn í nágrannalöndum
okkar frímerkir böggla þannig að
við erum einungis að fylgja þeirri
þróun sem er að eiga sér stað i
kringum okkur.“
Einar Þorsteins-
son, forstjóri ís-
landspósts.
Mikilvæg
landkynning
„Mér finnst þessi ákvörðun ís-
landspósts í meira lagi undarleg.
Ekki síst ef horft er til þess að fyr-
ir aðeins hálfum mánuði opnaði ís-
landspóstur frímerkjasölu við Vest-
urgötu þar sem safnarar geta keypt
ýmsa fylgihluti
ásamt frímerkj-
um. íslandspóst-
ur selur fri-
merkjasölum,
bæði hérlendis
og erlendis, fri-
merki fyrir tugi
milljóna á ári
hverju og það er
ekki nema rétt
rúm vika síðan
yfirmaður íslandspósts kom fram í
útvarpi og sagði að 12 þúsund safn-
arar ættu von á bréfi vegna nýrrar
frímerkjaútgáfu.
Það er nánast óskiljanlegt að á
sama tíma hyggst fyrirtækið hætta
að frímerkja sinn póst og nota
stimpla í staðinn. Á sama tíma tel-
ur íslandspóstur að það sé bæði
þroskandi og skemmtilegt að safna
frímerkjum, sem það og er.
Ég vU nota tækifærið og hvetja
fólk tU að biðja um frímerki á þann
póst sem það fer með á pósthús, í
stað þessa ljóta gúmmístimpils.
Frímerki eru mikilvæg í landkynn-
ingarskyni. Til að mynda era ís-
lensku hvalirnir nú á frímerkjum
og áður hafa verið notaðar faUegar
landslagsmyndir. íslensk frímerki
hafa tvívegis fengið heiðursverð-
laun í Frakklandi fyrir að vera
með fegurstu frímerkjum heims.
Það er því ekki annað hægt en að
harma þessa ákvörðun íslands-
pósts sem mun gera almenningi
mun erfiðara um vik að stunda það
skemmtUega áhugamál sem frí-
merkjasöfnunin er.“ -aþ/JSS
Magnl R. Magnús-
son frímcihjasali.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is