Dagblaðið Vísir - DV - 05.06.1999, Blaðsíða 24

24
fpnefningar
LAUGARDAGUR 5. JUNI 1999
Islands þúsund ár
DV, Bylgjan og Vísir.is bjóöa nú landsmönnum aö skrifa Islands-
sögu síöustu þúsund ára. Á næstunni verða valdir þeir íslendingar
sem sett hafa mestan svip á sögu þjóöarinnar frá því herrans ári
1000. Tilnefnt veröur í tíu flokkum og aö lokum verður valinn ís-
lendingur árþúsundsins. Fram til 10. júní veröur óskaö eftir tilnefn-
ingum á vefmn www.visir.is. Fjöldi tilnefninga hefur þegar borist
og kennir þar margra grasa.
Atburðurinn
Flestir þeir sem til-
nefnt hafa atburð árþús-
undsins neftidu kristni-
tökuna sem þann atburö
sem helst mótaði menningu okk-
ar og sögu síðustu þúsund árin.
(Annað merkilegt: Endurreisn
Alþingis árið 1845:
„Upphafið að sjálfstæð-
isbaráttu íslendinga."
Landnám íslands: „Upp-
hafið að öUu saman.“
Fullveldið: „17. júní 1944
var bara formsatriði.“ Lýðveldis-
stofiiunin: „Auðvitað." Hemám
landsins: „íslendingar urðu ríkir
og stukku út úr torfbæjunum til
nútímans i einu risastökki."
Kópavogsfundurinn: „Endalok
glæsilegasta tímabils íslandssög-
unnar." Móðuharðindin:
T „Mesta hörmungatíma-
bilið.“ Aftaka Jóns Ara-
sonar Hólabiskups:
„Veldi kaþólsku kirkj-
unnar hrandi.")
Ekki tapað leik síðan við hófum samstarf..
ÁFRAM ÍSLAND
Náðu árangrí
llfl) Frábær fæðubótaefni
OPIÐ ALLA HELGINA
LAUGARDAG 10-18
SUNNUDAG 13-18
Nlikið úrvali
NÝ SENDING FRÁ MEXICO OG INDLANDI
SÓFABORÐ MEÐ SKÚFFUM
135-75cm 26.000
140 90cm 28.000
100 100cm 23.000
80-80cm 18.900
60-60cm 13.900
Bæjarlind 6 • Sími 554 6300 • www.mira.is • mira@mmedia.is
Frumkvöðullinn
í flokknum frumkvöðull árþús
undsins ber Jón Sigurðs-
son höfuð og herðar yfir
aðra ef marka má þær til-
nefhingar sem þegar hafa
borist. Hann ruddi hina
grýttu braut í áttina að
sjálfstæði þjóðarinnar og
hræddist ekki Danaveldi.
dreif lýðinn áfram í baráttunni,
„Hann
sagði einn sem kaus að láta Jóni í
té sitt atkvæði. „Það þurfti líka
sterk lungu til að blása lífi í þjóð-
arglæðm-nar."
(Aðrir tilnefndir:
Skúli Magnússon fógeti:
„Hann dró okkur upp úr
skítnum sem við vorum
búin að liggja í of lengi."
Bjöm í Sauðlauksdal:
„Maðurinn sem kom
kartöflubragðið.“ Guð-
Þorláksson biskup:
okkur á
brandur
„Gerði íslendinga að þeirri bók-
menntaþjóð sem hún er, með því
að innleiða prenttæknina." Jónas
Hallgrímsson: „Barðist fyrir því
að vemda íslenska tungu, auk
þess sem Fjölnu var besta blað í
heimi.“ Leifur heppni: „Sigldi út á
opinn sæ og fann heimsálfú."
Snorri Sturluson: „Lagði hom-
stein að menningu, tungumáli og
stolti þjóðarinnar." Kári Stefáns-
son: „Stofnaði fyrirtæki á heims-
mælikvarða.“)
Persónuleikinn
é •
W íslendingar era hriftiastir af Agli Skalla-
f|p grímssyni þegar kemur að því að nefna
If [1 mesta persónuleikann. Þó að Egill hafl ekki
verið auðveldur viðureign-
ar í veislum, þar sem hann
ýmist spjó eða hjó, þá finnst okkur
hann heillandi. „Hann hafði til-
komumesta skapið og var skáld í of-
análag," sagði einn sem tilnefhdi.
(Aðrir flottir: Einar Benediktsson:
„Engum líkm-.“ Halldór Kiljan Lax-
ness: „Lifði af list.“ Hallgerður lang-
brók: „Drottning hefndarinnar.“ Jón
„Sómi íslands, sverð þess og skjöldur."
Pétursson: „Snillingur sem þjáðist." Þórbergur Þórð-
arson: „Listasál." Kjarval: „Langflottastur." Megas:
„Maður sem enginn botnar í.“)
Sigurðsson:
Hallgrímur
íþróttamaðurinn
Enginn hefur jafnað met Gunnars
Hámundarsonar frá Hlíðarenda þeg-
ar kemur að því að stökkva hæð sína
aftur á bak í fullum herklæðum. Fyrir þetta trón-
ir Gunnar á toppnum.
(Aðrir garpar: Albert Guðmunds-
son: „Besti boltamaður sem við höf-
um átt.“ Ásgeir Sigurvinsson: „Einn
sterkasti knattspyrnumaður i heimi
þegar hann var upp á sitt besta."
Jón Páll Sigmarsson: „Enginn ís-
lenskur íþróttamaður hefur borið
hróður landsins svo víða.“ Grettir
sterki: „Fyrir Drangeyjarsundið."
Jón Amar Magnússon: „Fjölhæfastur." Vil-
hjálmur Einarsson: „Hefur náð lengst í frjálsum
íþróttum.")
&
Skáldið
Það kemur víst fáum á óvart að Hall-
dór Kiljan Laxness fær langflestar til-
nefningar í þessum flokki. Okkar eini nóbelsverö-
launahöfundur hefur svo gífurleg ítök í þjóðarsál-
inni að fæstir nenntu að rökstyðja val sitt. Enginn
kemst með tæmar þar sem hann hefur hælana.
(Aðrir góðir: Snorri Sturluson: „Skrifaði þau rit
íslensk sem era ómetanleg. Án hans vissum við
nær ekkert um norræna goðafræði og foman
kveðskap.“ Hallgrímur Pét-,
ursson: „Veitti okkur nýja I
sýn. Passíusálmamir eru
með því fegursta sem ort hef-
ur verið í heiminum." Jónas [
Hallgrímsson: „Stendur upp |
úr.“)

Fræðimaðurinn
I
Kári Stefánsson hefur með vísinda-
iðkunum sínum og stofnun íslenskrar
erfðagreiningar skotist
á topp þeirra tilnefndu.
„Vísindamaðurinn sem las um-
hverfí sitt rétt og gat því umbreytt
fræðum sínum í eitthvað sem
skipti máli.“ Aðrir sem tilnefndu
sögðu einfaldlega: „Séní.“
(Hinir: Ámi Magnússon: „Að
bjarga handritunum er ómetan-
legt.“ Ari fróði: „Klettm- í hafi íslenskra bók-
mennta." Snorri Sturluson: „Enginn annar kem-
ur til greina.“)
; ■

I

íslandsvinurinn
„Án hans værum við nú flest flámælt
og skrollandi, talandi einhverja hálf-
dönsku pg þyrftum að læra fommál til
þess að geta lesið fslendingasögurnar," sagði einn
þeirra fiölmörgu sem tilnefndu Rasmus Christian
Rask sem mesta íslandsvin árþúsundsins. „Hann
hóf málfasisma þann sem ís-
lendingar stunda enn i dag af I ' ji
meiri þrótti en aðrar þjóðir.“ *
(Aðrir nefndir: Bandaríska
þjóðin: „Marshallaðstoðin kom i
undir okkur fótunum." Jörand- j
ur hundadagakonungur:
„Reyndi að losa íslendinga undan oki Danaveldis.“
Leifur Eiríksson: „Nojarinn knái.“)
Stjórnmálamaðurinn
Davíð Oddsson var í sjöunda sæti yfir
áhrifamestu einstaklinga veraldarsögunn-
ar í skoðanakönnun DV um daginn og því
ekki nema von að hanne
hljóti flestar tilnefningar sem stjórn-
málamaður árþúsundsins. „Samein-
ingartákn íslensku þjóöarinnar."
(Aðrir: Jón Sigurðsson: „Helsti
stjórnmálamaður þjóðarinnar í nær
hálfa öld.“ Ólafur Thors: „Sá rögg-
samasti fyrr og síðar.“ Jónas frá
Hriflu: „Skóp stjómmál 20. aldar.“
Thor Thors: „Gerði ísland að stórveldi." Jón Þorláks-
son: „Heiðarlegur, framsýnn og vel menntaður." Jón
Baldvin Hannibalsson: „Líflegur, litríkur og einstak-
lega heillandi stjórnmálamaður." Njáll á Bergþórs-
hvoli: „Sveitarstjómakóngur íslands.“)
Konan
Menn hafa auðsjáanlega ekki gleymt Vig-
dísi Finnbogadóttur þó að hún sé horfin af
forsetastóli. Vigdís er langoft-
ast tilnefnd sem kona árþúsundsins.
„Glæsilegur fulltrúi landsins og
sönnun þess að konur geta komist á
toppinn. Hefur borið af öllum öðram
meyjum.“
(Aðrar tilnefndar: Bríet Bjarnhéð-
insdóttir: „Stærsta hetja kvenréttinda-
baráttunnar. Hjálpaði konum út úr
Björk: „Fræg og vinsæl fyrir að vera
hún sjálf. Hefur kynnt ísland fyrir umheiminum."
Ólöf ríka: „Tók við stærsta búi landsins og stýrði því
af skörangsskap. Ef til vill valdamesta kona Islands-
sögunnar." Guðrún Ósvífursdóttir: „Merkasta konan
í íslendingasögunum." Hallgerður langbrók: „Tók á
heimilisofbeldi með eftirminnilegum hætti.“ Þóra
Melsteð: „Vegna starfs síns í þágu kvenna.“)
eldhúsunum.1
Bókmenntaverkið
7/\\ Sjálfstætt fólk eftir Halldór Kiljan
■ ^ Laxness var valin besta bók íslandssög-
unnar á dögunum. Einnig hér trónir hún á toppn-
um og er þeim sem tilnefndu orða vant. „Tær
snilld."
(Önnur þrekvirki: Njála:
„Spennandi og spök.“ Egils
saga: „Hefur allt.“ Passíusálm-
arnir: „Fegursti og besti skáld-
skapur sem til er.“ Snorra-
Edda: „Verk sem manni þykir
vænt um.“ Hávamál: „Haldbestu fróðleiksmolam-
ir.“ Salka Valka: „Bara æðisleg.“ íslandsklukkan:
„í uppáhaldi allra.“)