Dagblaðið Vísir - DV - 27.10.2001, Blaðsíða 30

30
LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 2001
s>v
Helgarblað
Fréttir fortíðar
DV í október 1987
Merkisberar í íslenskum
bókmenntum?
Eysteinn Þorvaldsson skrifaði um
bókmenntir í DV árið 1987. Hann
gerði þar m.a. að umfjöllunarefni
bókina Kjaftæði sem þá var nýkomin
út og hafði að geyma rjómann úr
ljóða- og smásagnakeppni framhalds-
skólanna, 16 ljóð og 15 smásögur.
„Allt er þetta ágætlega frambærilegt
efni og sumt mjög vel samið þegar
haft er í huga hversu ungir höfund-
arnir eru,“ segir Eysteinn í grein
sinni og jafnframt að þátttaka í sam-
keppninni sé sögð hafa verið mikil,
jafnvel svo að „sumum þótti nóg um“,
að því er stendur á bókarkápu.
Skáldskapur
úr skóla
Eysteinn hælir sérstaklega sögum
eftir Sindra Freysson og Melkorku
Tekiu Ólafsdóttur, segir þær vel
samdar og frumlegar og bætir við að
hjá þeim ríki „hugkvæmni og hugar-
flug sem þeim tekst vel að hemja og
vinna úr“. Hann talar einnig um
Kristján Þórð Hrafnsson og segir að á
textum hans sé „enginn byrjenda-
bragur". Hann segir að lokum:
„Skyldu ekki vera í Kjaftæði einmitt
sumir þeirra höfunda sem eiga eftir
að verða merkisberar i íslenskum
bókmenntum á næstu árum?“
Eysteinn virðist vera nokkuð spá-
mannlega vaxinn þar sem þeir Sindri
og Kristján hafa valið sér skriftir að
lifibrauði en Melkorka hefur ekki -
svo vitað sé - fetað áfram þá braut.
Hún er hins vegar leiklistarráðunaut-
ur í Borgarleikhúsinu og eiginkona
nefnds Kristjáns Þórðar Hrafnssonar.
Grettir í stórþlnginu
Kötturinn Grettir (e. Garfield) í
samnefndri teiknimyndasögu var á
dagskrá í fyrirspurnatíma í norska
stórþinginu í október 1987. Þingmaö-
ur Kristilega þjóðarflokksins, Britt
Harkestad, fór fram á það við
Kótturínn Grettir í stórþinginu
menntamálaráðherra að kennslubók
sem hefur Gretti sem myndskreyt-
ingu á kápu verði tekin úr umferð.
„Teiknimyndasagan Grettir heldur
að fólki og fegrar skróp, lygi, ill-
kvittni og fyrirlitningu á konum,“
sagði þingmaöurinn. Menntamálaráð-
herra Noregs sagðist því miður lítið
geta gert í málinu og sér þætti Grett-
ir næsta saklaus köttur, en fyrir-
spumin vakti heimsathygli og mikið
var rætt um það hvort þingmenn
hefðu ekki alvarlegri mál við að fást
en teiknimyndasögur.
renun
Royal var snöggt æðl
Royal-æðið í
Royal var
snöggt æði á
sígarettumark-
aðinum ís-
lenska sam-
kvæmt tölum
frá ÁTVR yfir
sölu á sígarett-
um í september 1987. „Aðeins 833 þús-
und sígarettur af rauðum Royal vora
þá seldar en þegar salan reis hæst
fyrir rúmum tveimur árum seldust
tæpiega 14 milljónir af rauðum Royal.
Þegar í árslok 1985 voru Royal-sígar-
etturnar dottnar niður úr öllu valdi. í
september síðastliðnum fór salan þó í
fyrsta skiptið niður fyrir milljón sí-
garettur. Langvinsælustu sígarett-
urnar á Islandi eru Winston í rauðu
pökkimum - af þeim seldust tæplega
12 milljónir sígarettna í september
1987.“ Þess má geta i lokin - til þess
að gæta fyllsta siðgæðis - að sígarett-
ur voru alveg jafn heilsuspfllandi
árið 1987 og núna - hvort sem þær
hétu Royal eða Winston. -þhs
Eiginkona
í sýrubaði
í fyrstu ætlaði hann að grafa líkið
bak við verkstæði sitt en var hræddur
um að tfl hans sæist og því náði hann
i ruslagáminn og setti Svetlönu í hann
og heOti síðan klórsýru yfir hana. Á
meðan sýran át sig inn í líkamann
lagði morðinginn sig við hlið gámsins
og mókti á dekkjahrúgu. Hann sagðist
hafa hugsað um
eiginkonuna aOa
nóttina, grátið og
kaflað upp nafn
hennar í þeirri von
að hún heyrði tO
hans því hann ótt-
aðist einveruna.
Hugur Tonys
KeOisar var í upp-
námi þegar hann
ók bfl sínum eftir
þjóðveginum. Ann-
að slagið talaði
hann tfl konu sinn-
ar sem sat við hhð-
ina á honum. En
hún var þögul sem
gröfin.
Áður höfðu þau
rifist heiftarlega en
hann trúði ekki
hvað hún hafði
sagt við hann. Það
var ekki undarlegt
að hann hafði
misst stjóm á sér.
En það mundi ekki
koma fyrir aftur,
Það var hann viss um.
Hann tók ástúðlega í hönd hennar.
Skömmu síðar stansaði hann við
blómabúð og keypti vönd og færði
konu sinni. En hún tók ekki við
honum og starði fram fyrir sig með
reiðisvip.
Hugur Tonys reikaði tO baka er han
ók veginn frá Melboume til Sidney og
reiðin svafl í honum eða minnkaði á
víxl. Öðru hvoru leit hann á Sveflönu
sem sat í öryggisbeltinu og starði fram
fyrir sig. Höfuð hennar valt fram og tfl
hliðanna eftir hreyfmgum bfllsins.
Reiðisvipurinn hvarf ekki af andliti
hennar.
Loksins komust þau á áfangastað og
KeOisar stöðvaði bflinn við verkstæði
sitt. Hann fór út úr bílnum og sótti lít-
inn ruslagám á hjólum.
Dugmiklll initflytjandi
Líf Sveflönu Podgoyetsky var aldrei
neinn dans á rósum. Hún ólst upp í
Sovétríkjunum og varð stöðugt fyrir
aðkasti og niðurlægingu vegna þess að
hún og fjölskyldan voru gyðingar. Of-
sóknimar urðu aldrei meiri en þegar
þau sóttu um að flytja úr landi. Svo
undarlegt sem það kann að virðast
vfldu yfirvöldin ekkert með gyðinga
hafa að gera en samt vora þau treg tfl
að leyfa þeim að flytjast á brott.
Leyfið fékkst svo um síðir og fjöl-
skyldan komst tfl Ástralíu og voru eig-
umar ekki aðrar en fótin sem fólkið
gekk í. Þótt stúlkan væri því fegin að
vera búin að fá hæli í frjálsu landi var
lífið samt erfitt. Hún talaði ekki ensku
og vinimir vom eftir í Úkrainu.
En Sveflana var dugmikO og lagði
hart að sér. Hún lærði ensku og fékk
vinnu við ferðamannaþjónustu. Þar
sem hún þekkti til i Evrópu og hafði
vald á nokkrum tungumálum gekk
henni vel í vinnunni og aflaði sér við-
skiptavina. Að því kom að hún stofn-
aði eigin ferðaþjónustu, Jetset Travel,
ásamt systur sinni, Zoya Katz.
Brestir í hjónabandi
Framaferli hennar lauk með því að
giftast Tony KeOisar frá Sidney. Þá var
hún búin að vera laus og liðug í eitt ár,
eða frá þvi að hún skfldi við fyrri
mann sinn, sem líka var innflytjandi
frá gamla Rússlandi. Hún sá fyrir
tveimur bömum þeirra.
Svetlana hélt að hún hefði hitt rétta
manninn þegar hún hitti Tony. En
sambandinu lauk og þar með ævi
Svetlana var dugleg aö koma sér
áfram og stofnaöi fyrirtæki
- sem hún rak meö myndarbrag. En
hana langaöi fyrst og fremst til að
vera feit og hamingiusöm.
hennar því hann myrti hana og reyndi
að hylma yfir glæpinn á viðbjóðslegan
hátt.
Tony var bifvélavirki og rak eigið
verkstæði. Á ytra borðinu virtist hann
vera vinnusamur og góður eiginmað-
ur. En brátt komu brestir í hjónaband-
inu í ljós.
Sunnudaginn
16. nóvember
1997 sagði Svetl-
ana, sem þá var
þrítug að aldri,
bónda sínum að
hún þyrfti að
fara á ferða-
málaráðstefnu.
Hún kom böm-
unum fyrir hjá
foreldmm sín-
um og sagði hin-
um 36 ára gamla
eiginmanni sín-
um að hún vissi
ekki hvenær
hún kæmi heim
aftur. En miðað
við ástand
hjónabandsins
virtist ekki lík-
legt að þau sökn-
uðu hvort ann-
ars um tíma.
Svetlana hélt
tfl Melbourne
þar sem ráð-
stefnan var
haldin í Crown-spilavítinu en systirin
sá um viðskipti ferðaskrifstofunnar á
meðan. En hún átti ekki afturkvæmt
og fjölskylda hennar tflkynnti að hún
væri horfin.
Sónnunargögnin
Nokkrum dögum síðar seldi KeOisar
verðmæt hlutabréf og bfl sinn og tók
sparifé þeirra hjóna út úr banka. Hann
sagðist vera að flytja í annan lands-
hluta enda væri eiginkona hans búin
að krækja sér í ríkan mann og hefðu
þau horfið saman. Tony sagði að hann
hefði enga ástæðu tfl að elta þau og
rétt væri að Svetlana gæti farið þang-
að sem henni sýndist.
Enn sagði Kellisar að
konan hefði kallað sig
móðurriðil sem er
mesta móðgun og sví-
virða sem hann gat
hugsað sér. Þá sagðist
hann hafa misst stjóm
á sér og gripið um háls
Svetlönu en hún hafi
reynt að klóra hann í
andlitið.
Tony KeOisar sagði að kona sín
hefði afltaf heimtað meiri og meiri
peninga og að hann hefði aldrei getað
skaffað henni eins mikið og henni lík-
aði.'Hann sagði að afla þeirra hjóna-
bandstíð hefði frúin ekki talað um
annað en ríkan eiginmann.
Sex dögum eftir að Svetlana hvarf
Sérstæö sakamál

Svetlana hélt aö hún heföi fundiö hamingjuna þegar hún
kynntlst Tony Kellisar
En hjónabandiö var brösótt og endaði meö því aö hann
myrti hana.
fannst hún, eða það sem eftir var af
henni, í ruslagámi á bak við bflaverk-
stæði eiginmannsins. Líkið var á kafi í
sýra. Þá höfðu rannsóknarlögreglu-
menn komið auga á KeOisar á mynd-
bandi sem tekið var í spOavítinu 17.
nóvember.
Morðið
Maðurinn viðurkenndi strax að
hafa elt konu sína tfl Melboume og
hún hefði verið mjög hissa að rekast á
hann þar. Þau yfirgáfu spilavítið og
óku um götur Melboume í um klukku-
stund og fóðmuðust og kysstust, að því
er Tony bar við yfirheyrslu. En sann-
leikurinn var aflt annar.
í spOavítinu var rannsóknarlög-
reglumönnunum sagt að parið hefði
rifist heiftarlega eftir að Svetlana bar
það á mann sinn að hann hefði stolið
armbandi frá henni og selt. KeUisar
viðurkenndi að rifrfldið hefði magnast
þegar þau komu út í bflinn og hefði
frúin beðið hann að stöðva bflinn því
hún æflaði að fara aftur í spflavítið.
Tony sagði lögreglunni að hún hefði
sagt sér að hún æflaði að krækja sér í
karlmann og fara með honum upp í
herbergi sitt og gera dodo alla nóttina.
Enn sagði KeUisar að konan hefði
kaUað sig móðurriðfl sem er mesta
móðgun og svívirða sem hann gat
hugsað sér. Þá sagðist hann hafa misst
stjóm á sér og gripið um háls Svetlönu
en hún hefði reynt að klóra hann í
andlitið. Hann sleppti ekki takinu fyrr
en hendur hennar urðu máttlausar.
Þá fór hann að gráta og gerði tflraun
tfl að lífga hana við. En það bar engan
árangur hvemig sem hann reyndi að
vekja hana tfl lífsins. Hann hélt fast
við þann framburð að þetta hefði verið
slys. í lögregluskýrslu er haft eftir
Tony að hann hafi ekki getað trúað að
kona hans væri dáin því að í bflnum
hvessti hún á hann augunum með
reiðisvip eins og hún væri að segja -
fábjáninn þinn, þú drapst mig ...
Fjárhagslega háður konu sinni
KeUisar sagðist hafa legið við hlið
konu sinnar í bílnum næstu þijár
klukkustundimar og grátið og kysst
hana. Hann ók um Melboume og
ákvað um síðir að halda heim tU Sidn-
ey.
í fyrstu ætlaði hann að grafa líkið
bak við verkstæði sitt en var hræddur
um að tfl hans sæist og því náði hann
í ruslagáminn og setti Sveflönu í hann
og heUti síðan klórsýru yflr hana. Á
meðan sýran át sig inn í lframann
lagði morðinginn sig við hlið gámsins
og mókti á dekkjahrúgu. Hann sagðist
hafa hugsað um eiginkonuna aUa nótt-
ina, grátið og kaUað upp nafn hennar í
þeirri von að hún heyrði tU hans því
hann óttaöist einverana.
Þegar lögreglan fann líkið var lítið
eftir af því nema fófleggirnir.
Réttarhöldin fóra fram í Melboume
í ágústmánuði 1999. Tony viðurkenndi
að hafa orðið konu sinni að bana en
það hefði verið slys. En hann komst
ekki upp með að fá dóminn tfl að trúa
að um væri að ræða manndráp af gá-
leysi.
Vlad, bróðir Sveflönu, sagði að Tony
hefði notað konu sína og verið háður
henni fjárhagslega því það var hún
sem græddi fé en ekki hann. Hins veg-
ar neitaði Vlad að hann bæri iUan hug
tfl fyrrverandi mágs síns fyrir þá sök
að hann væri múslími. Ósamkomulag-
ið og morðið var ekki hægt að rekja til
trúarlegs ágreinings mflli Tony og gyð-
ingafjölskyldunnar. Það var skapferli
og persónubrestir sem gerðu Tony að
morðinga, að sögn Vlad.
Græðgin
Zoya Katz sagði að systir sín heföi
iðulega mætt í vinnuna Ola leikin eftir
eiginmanninn. Hún var með marbletti
og skrámur eftir barsmíðar. Tony
neyddi hana lflca tfl að taka megranar-
lyf þvert ofan í hennar eigin óskir því
Sveflönu langaði tU að vera feit og
hamingjusöm.
Systirin bar að KeUisar hefði verið
gráðugur og látið konu sína standa
ljárhagslega undir heimflishaldinu og
neytt konu sína tfl að taka böm sín úr
góðum einkaskóla og setja þau í al-
mennan skóla þar sem ekki þurfti að
greiða fyrir kennsluna.
KeUisar var dæmdur fyrir morð að
yfirlögðu ráði og hlaut lifstíðardóm og
getur ekki sótt um náðun fyrr en eftir
að hafa afplánað 18 ára fangelsisvist.