Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.2002, Blaðsíða 44

HeIqcírblað H>"V
LAUGARDAC U R 18. MA( 2002
Maður
hinna mörgu húsa
Þetta hús er í Mosfellsbæ í eigu múrarameistara og er eitt af síð-
ustu húsuuum sem reist er eftir tcikningu Kjartans og þar af leið-
andi eitt það nýjasta. Kjartan segir að þau skipti tuguin ef ekki
hundruðum húsin sem liann hefur teiknað fyrir eigandanu sem er
umsvifainikill í verktakabransanum og hefur bvggt hús alla sína
ævi. DV-myndir Hari
Kjartcm Sveinsson er ekki arkitekt. Hann
lærði húsasmíði og bgqginqarverkfræði og
hefur teiknað hús og íbúðir gfir íslendinga í
rúm 40 ár. Hann hefur lagt blgantinn á hill-
una 76 ára gamall. DV fór íökuferð með
Kjartani íeinstæðum bíl hans og við skoð-
uðum nokkur hús.
KJARTAN SVEINSSON ER EKKI ALVEG venjuleg-
ur maður. Hann er ekki arkitekt en fleiri hús hafa
verið byggð eftir teikningum hans en nokkurs ann-
ars. Eftir hann liggja um það bil 14.600 íbúðir í blokk-
um, raðhúsum, parhúsum en sennilega er Kjartan
þekktastur fyrir vegleg einbýlishús sín sem mörg
hver setja svip sinn á dýrustu einbýlishúsahverfi
borgarinnar. Byggt á mjög lauslegri tölfræði má
halda því fram að fast að 20% þjóðarinnar búi í hús-
næði sem Kjartan hefur teiknað.
Kjartan hefur nýlega lagt teikniáhöld sín á hilluna
og ákveðið að fara á eftirlaun og þar sem hann er 76
ára gamall er sennilega engin sérstök ástæða til að
undrast það. Af því tilefni ákveðum við að fá að fara
með honum í bíltúr að skoða hús.
Kostaði hann 12 árslaun?
Það er alveg sérstök upplifun að fara I bíltúr með
Kjartani. Ekki bara vegna þess að hann er kjaftfor og
skemmtilegur heldur ekki síður vegna bílsins. Bíllinn
er nefnilega ekki bara einhver bíll. Þetta er Lincoln
Continental Mark V, sérstök afmælisútgáfa eða Di-
amond Jubilee Edition. Þessi bíll er eitt af 5.159 ein-
tökum sem voru framleidd árið 1978 í tilefni af 75 ára
afmæli Ford og bíiar eins og þessir sjást sjaldan á göt-
unum nú orðið og eru svo sannarlega ekki framleidd-
ir lengur. Þessi bíll er aðeins tveggja dyra en hann er
2,5 tonn að eigin þyngd og undir gríðarlöngu húddinu
malar 460 kúbika átta sílindra vél sem átta hljóðkút-
ar halda þögulli eins og söddum heimilisketti. Það
eru felldir demantar inn í litlar hliðarrúður í bílnum
og upphaflega var fangamark Kjartans á hurðunum
en i dag er nafn hans aðeins stimplað í mælaborðið.
„Það var skrifað sérstaklega um þennan bU i Þjóð-
vUjann á sínum tima og því haldið fram að hann kost-
aði 12 árslaun verkamanns," segir Kjartan þegar ég
spyr hvað svona bíll hafi kostað. Hann dregur
gullslegna regnhlíf í leðurhulstri upp úr hólfi milli
sætanna til að sýna okkur. Hún fylgdi bílnum en hef-
ur aldrei verið notuð.
„Ég leyfi vinum mínum aldrei að taka í bUinn því
ég vU að þeir séu áfram ánægðir með sína eigin bUa.
Þessi bíll er búinn að veita mér geysUega mikla
ánægju. Ég var vinnusjúklingur alla mína ævi og
ekkert var betri slökun en að fá sér góðan ökutúr og
líða áfram með cruise control á og tónlistina úr Zorba
á háum styrk.“
Ætíaði í listnáin eða arkitektúr
Við ökum út á Seltjarnarnes og á leiðinni segir
Kjartan mér að hann hafi upphaflega ætlað að verða
arkitekt eða listmálari en faðir hans tilkynnti hon-
um það í þriðja bekk í menntó að hann hefði ekki
ráð á að styrkja hann neitt til mennta og hann yrði
að læra eitthvað gagnlegt því það væri engin fram-
tíð fyrir menntamenn.
Kjartan fór síðan og lærði húsasmíði og síðan á
tækniháskóla í Svíþjóð og lauk prófi í bygging-
artæknifræði. Þegar hann kom aftur heim frá námi
1954 hófst hann þegar handa við aö teikna hús og
fyrsta húsið sem leit dagsins ljós eftir hans eigin
teikningu er á Rauðalæk 18. Kjartan hefur lengst af
ferli sínum rekið sína eigin teiknistofu frá 1960 en
hefur samt starfað með öðrum og vill sérstaklega í
því sambandi nefna Einar heitinn Sveinsson arki-
tekt sem hann telur snjallastan íslenskra arkitekta
en hjá honum vann Kjartan um sex ára skeið.
„Hann var mikill snillingur hann Einar og af-
skaplega vandvirkur og ég lærði mikið af honum,“
segir hann og Lincolninn dúar eins og skip í þægi-
legri undiröldu á malbikinu og maður tekur
ósjálfrátt eftir því að það er horft mikið á þennan
bíl.
Stærsta húsið sem Kjartan teiknaði á ferli sínum
er Hótel Örk í Hveragerði og hann segir að Helgi
Þór Jónsson athafnamaður, sem byggði það, sé með
skemmtilegri samstarfsmönnum sem hann hefur
haft um dagana og kann af honum ýmsar sögur.
Um gagnrýni og öfund
Þótt undarlegt megi virðast býr Kjartan ekki sjálf-
ur i húsi sem hann er sjálfur höfundur að. Hann býr
á Ægisíðu í gömlu virðulegu einbýlishúsi sem hann
hefur átt í meira en 30 ár. Það teiknaði húsameist-
ari ríkisins fyrir margt löngu sem embættisbústað
saksóknara og Kjartan segir að þar séu góðir andar.
Við rifjum upp að á sínum ferli fékk Kjartan oft
skammir fyrir að vera ekki arkitekt og fyrir að
teikna ljót hús. Kjartan hlær að þessu og segir að
það sé aumur maður sem ekki sé umdeildur af störf-
um sínum.
„Ég var afkastamikill og var áreiðanlega ódýrari
en margir aðrir. Ég átti gott samstarf við fólk allan
minn feril og eignaðist óteljandi vini gegnum starf-
ið. Ég hef teiknað hús fyrir heilu fjölskyldurnar,
foreldrana og börnin og frændgarðinn.
Ég hef þróað minn stil sjálfur og auðvitað er eitt
og annað fengið að láni. Það er ekkert til í heimin-
um sem ekki hefur verið gert áður. Almennt finnst
mér hinir gömlu meistarar standa framar flestu því
sem gert er í dag.“
Að hlusta á fólkið
Maður sem þekkir til í byggingabransanum segir
að Kjartan hafi starfað öðruvísi en aðrir arkitektar að
því leyti að hann teiknaði húsin sem fólk dreymdi um
og reyndi lítið að hafa áhrif á smekk þess. Hann seg-
ist einfaldlega hafa komið fram við aðra eins og hann
vildi að þeir kæmu fram við hann.