Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.2002, Blaðsíða 18

Helgarblað H>'Vr LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 2002
I 8
Maðurinn
með gullbarkann
„Ég var með bók og plötu í fyrra og því var ákveð-
ið að hafa þetta svona í ár,“ segir Björgvin og ein-
hvern veginn fer það ekki milli mála að þau eru orð-
in ansi mörg viötölin sem hann hefur veitt í gegnum
árin. „Stefnan er svo að gefa út plötu með nýju efni
á næsta ári,“ heldur hann áfram. „Það er einfaldlega
of mikið að gefa út plötu á hverju ári - nema þá að
frá manni komi eintóm meistaraverk. Þar fyrir utan
ber markaðurinn ekki plötu frá manni á hverju ein-
asta ári. I gamla daga komu út miklu færri plötur og
ég man að við eyddum heilmiklum tíma í að vinna
þær, enda vonuðumst við til að selja þær í fleiri en
tiu þúsund eintökum. Menn gera sitt besta í dag en
það telst árangur ef tvö þúsund plötur seljast."
„Platan Eftirlýstur, sem kom út í fyrra, var fyrsta
sólóplatan þín í fimmtán ár. Var engin löngun í öll
þessi ár til að gefa út sín eigin lög?“ spyr ég.
„Jú, jú,“ svarar Björgvin. „Löngunin var alltaf fyr-
ir hendi en ég gef ekki út plötu nema ég hafi eitthvað
fram að færa. Ég var að vinna i öðrum verkefnum,
stjórna upptökum á plötum annarra og þar fram eft-
ir götunum. Mér fannst tíminn réttur í fyrra og núna
er ég að byrja hugsa um plötuna sem kemur út á
næsta ári.“
Björgvin hefur í gegnum tíöina sungið lög af öllum
toga en einhvern tímann lét hann hafa eftir sér að
honum þætti skemmtilegast að syngja „ballads". Ég
spyr hvort svo sé enn.
„Ballaðan sem slík, þ.e. ef hún er með góðan texta
og sterka melódíu, gerir miklar kröfur til söngvarans
því þar myndast mikiö pláss fyrir röddina," svarar
Björgvin. „í hraðari lögum er þetta meira spurning
um svona skot og frasa - maður er kannski meira að
reyna að ná ákveðnu sándi. Það eru gerðar miklu
meiri kröfur til söngvarans þegar sungnar eru ball-
öður,“ segir Björgvin en bætir við að honum finnist
fyrst og fremst óskaplega gaman að syngja góð lög.
Skipti ég máli?
Allir listamenn lenda í því einhvern tímann á lífs-
leiðinni að finna til vonleysis - finnast eins og þeir
hafi sagt allt sem þeir geta sagt. Oft á þetta við rök
að styðjast og til er fjöldinn allur af listamönnum
sem eiga ekkert erindi lengur en reyna samt og þykja
broslegir fyrir vikið. Björgvin segist hafa lent í því
að efast um hvort hann skipti enn máli sem tónlist-
armaður. „Auðvitað hefur þetta komið fyrir,“ segir
hann. „En ég hef alltaf jafn gaman af því að koma
fram. Undanfarið hef ég verið að spila í tríóinu BSG
með Sigríði Beinteins og Grétari Örvars og væri ekki
að því nenia vegna þess að ég hef enn gaman af
þessu. Það jafnast ekkert á við lifandi flutning og að
tengjast þeim sem hlustar, það kitlar mig enn þá. Ef
ég er einhvern tímann þreyttur þá hverfur það yfir-
leitt fljótt.“
„En varðandi það að smíða lag. Ertu eins innblás-
inn nú og áður?“ spyr ég.
„Já, ég er það,“ svarar hann um hæl.
„Og hvaðan sækir þú innblásturinn?" spyr ég.
„Innblásturinn kemur úr lífinu, hversdagsleikan-
um og umhverfinu. Stundum sest ég niður og hugsa
með mér að nú skuli ég semja lag en það gerist að ég
sest ég niður af því að ég þarf að gera það. Ég samdi
t.d. Þig dreymir kannski engil sem var titillag Djöfla-
eyjunnar, kvikmyndar Friðriks Þórs, undir mikilli
pressu. Málið var að ég var ráðinn til að sjá um alla
rokktónlistina í myndinni. Þetta voru lög með Elvis,
Jerry Lee Lewis og öllum þessum köllum og það tók
mikinn tíma að taka þessi lög upp. En ég átti líka að
semja titillag og aldrei virtist andinn ætla að koma
yfir mig þannig að ég var eiginlega í vondum málum
því fresturinn var úti. Svo rann dagurinn upp þegar
ég þurfti að skila laginu og ég lokaði mig af inni í
herbergi og samdi lagið á mjög skömmum tíma.“
„Hvað varðar það að semja lög,“ heldur Björgvin
áfram, „þá held ég að það sé mikið til í því sem Keith
Richards sagði einhvern tímann. Hann sagði að laga-
smiðurinn væri með loftnetið sífellt úti og hugmynd-
ir að lögum festust í því. Þetta er nokkurn veginn
það sem gerist.“
Tónlistarmenn líkja sjálfum sér oft við tölvur þar
sem heilinn er einhvers konar harður diskur sem
safnað er upplýsingum á. Björgvin er þar engin und-
antekning og grípur til sömu líkingar: „í raun eru öll
þessi lög sem við heyrum i útvarpinu í dag endur-
vinnsla á gömlum lögum. Sígildu tónskáldin gerðu
þetta líka. Þau fengu lánað hjá forverum sínum. All-
ir eru undir áhrifum hver frá öðrum.“
„Nýja platan inniheldur eingöngu ballöður og þær
fjalla flestar fyrst og fremst um ástina," segi ég og bíð
eftir fyrirlestri frá söngvaranum um ást og þýðingu
hennar í lögum hans. Hann svarar:
„Ekkert síöur um sorgina og depurðina. Á plöt-
unni er lag sem heitir Ástin býr ei lengur hér og það
fjallar um mann sem er að koma í íbúðina sína eftir
skilnað. Hann fer inn og sér að ekki er búið að
hreyfa við neinu en samt er allt breytt. Þar eru
myndir af henni og lyktin er enn á sínum stað. Lag-
ið fjallar um þessa upplifun sem margir kannast
viö.“
„Hefurðu verið í ástarsorg?“ spyr ég.
„Nei, en ég geri mér grein fyrir því hvernig mönn-
um líður."
„Hvernig skilgreinir þú ástina?“ spyr ég.
„Æi, við skulum ekki verða væmnir,“ segir Björg-
vin hlæjandi en svarar síðan spurningunni. „Ástin
er bara list, er það ekki? Þú finnur félaga sem þú ert
með allt þitt líf. Þið upplifið fyrst hveitibrauösdag-
ana og síðan kemur ákveðinn aðlögunartimi þar sem
þiö farið virkilega að kynnast hvort öðru og ástin
tekur á sig aðrar myndir. Ástin deyr samt aldrei út,
hún eflist bara.“
Bein er betra en brjósk
Flestir sem eru komnir á miðjan aldur muna eftir
kynslóðaskiptunum í íslenskri dægurtónlist fyrir
þrjátíu árum. Allan áttunda áratuginn voru íslensk-
ir tónlistarmenn að jafna sig eftir hippaárin þar sem
ekkert þótti svalara en fimmtán mínútna lög með
álíka löngu gítarsólói. Björgvin og félagar hans í
Brimkló, Ðe lónlí blú bojs og fleiri vildu hins vegar
gera aðgengilegri tónlist sem fólk gat dillað sér við á
dansleikjum. Lykilorðið var „stuð“.
Árið 1980 breyttist allt aftur þegar gúanórokkarinn
Bubbi Morthens gaf út ísbjarnarblús og í kjölfarið
kom heill skari af mönnum sem þóttust hafa fundið
sannleikann í pönkinu. Bubbi gerði strax atlögu að
aristókrötunum í íslensku poppi og kallaði Björgvin
og hans líka „skallapoppara" og þá sem hlustuðu á
hann fæðingarhálfvita. En Björgvin stóð þetta af sér
og ég spyr hvort hann hafi einhverjar haldbærar
skýringar á því að hann skuli enn vera á floti eftir
öll þessi ár. „Ætli það sé ekki bara því fólki að þakka
sem hefur hlustað á mig,“ segir hann. „Þegar ég geri
plötur reyni ég að gera þær þannig úr garði að fólk
nenni að hlusta á þær. Ég er ekkert eingöngu að búa
til plötur fyrir sjálfan mig, ég vil aö þær eigi erindi
til sem flestra. Það kostar mikið að standa í útgáfu og
afraksturinn verður að standa undir kostnaði. Vegna
þessa vanda ég mig mikið og eitthvað hlýt ég að vera
að gera rétt fyrst ég er enn að. Og ég hef líka alltaf
haft brennandi áhuga á því sem ég er að gera. Ég get
nefnt dæmi því til stuðnings að ég er alltaf pínulítið
nervus þegar ég kem fram sem segir að mér er ekki
sama. Maður gerir þetta nefniiega ekki með hang-
andi hendi, skilurðu. Ég hef séð menn sem hafa misst
neistann því þeir koma fram skyldunnar vegna.“
„En þú hefur lent í lægðum á ferlinum. Hefur þetta
ekki áhrif á sálarlíf manns?“ spyr ég.
„Nei, nei, maður lærir bara af þessu," svarar
Björgvin og talar eins og reynsluboltinn sem hann
er. „Þessar lægðir voru oft manni sjálfum að kenna
af því að maður var að sinna einhverju öðru. Ég gæti
sent þér öll starfsheitin mín í gegnum tíðina i tölvu-
pósti og það kæmi þér örugglega á óvart hvað ég hef
fengist við margt. En tónlistin er auðvitað númer
eitt,“ segir Björgvin og bætir við glottandi: „Þú veist
að ég syng til að gleyma." Við hlæjum báðir.
„En eitthvað heldur þér í bransanum,“ segi ég og
spyr hann af hverju hann sé enn að.
„Af hverju er fólk aö mála eða skrifa?" spyr hann
á móti með hneykslun í röddinni. „Af hverju eru
þingmenn alltaf að koma fram í sjónvarpinu og segj-
ast hafa óskaplegar áhyggjur af hinu og þessu? Bað
ég þá um það? Þetta er bara einhver köllun, menn
hafa ákveðna athyglissýki, en fyrst og fremst er þetta
bara atvinna okkar.“
„Það skemmir væntanlega ekki fyrir að vera með
bein í nefinu þegar maður fer út í þetta,“ segi ég.
„Bein er betra en brjósk," svarar hann undireins.
Horfi á spaugílegu hliðamar
„Það eru allir frægir á íslandi," segir Björgvin þeg-
ar ég spyr hann hvort það megi vera að öll athyglin
hafi einhvern tímann truflað hann þrátt fyrir athygl-
issýkina. „Allir eru skáld, málarar, fjölmiðlamenn og
sumir eru frægir fyrir að vera frægir. Þessi bransi er
svo lítill að þú þarft ekki að fara á taugum út af hon-
um. Hún truflaði mig kannski þegar ég var yngri en
síðan verður þetta daglegt brauð. Erlendis gerir fjar-
lægðin fjöllin blá og mennina mikla en hérna ertu
kannski að kaupa ýsu úti í búö og einhver popp-
stjarna stendur við hliðina á þér. Ég stend mig stund-
um að því að heilsa fólki sem ég hef séð í sjónvarp-
inu, jafnvel þó að ég þekki það ekki.“
„Þú virkar mjög jarðbundinn,“ segi ég við Björg-
vin.
„Já, ég er hrútur og bara venjulegur strákur frá
Hafnarfirði. Ég reyni að horfa á lífið með sérstökum
gleraugum. Get kannski verið svolítið kaldhæðinn
en ég reyni eins og ég get að sjá spaugilegu hliðina á
mönnum og málefnum."
„Sumir myndu segja að þetta væri flótti," segi ég.
„Það getur vel verið,“ segir Björgvin hugsi en bæt-
ir síðan við: „Við mannverurnar erum sífellt að
reyna aö finna einhvern sannleika en enginn virðist
hafa fundið hann. Auðvitað tek ég ekki öllu með
gríni því alvara lífsins blasir alltaf við okkur og mað-
ur tekur á henni með öllum þeim ráðum sem maður
býr yfir.“
Fólkið þekkir röddina
Rokkið er fyrir ungt fólk og hefur alltaf verið það.
Það var fundið upp af unglingum fyrir unglinga og
þrátt fyrir að frumherjarnir séu komnir langt á sjö-
tugsaldur hefur þetta ekkert breyst. Þarna, eins og
annars staöar i samfélaginu, ríkir æskudýrkun.
„Ég finn ekkert fyrir aldrinum,“ lýgur Björgvin
þegar ég ber það undir hann hvort honum finnist
hann aldrei vera oröinn of gamall fyrir þetta hark.
„Þegar ég spila þá er meirihluti gesta miklu yngri en
ég; yfirleitt I kringum tuttugu og fimm ára og jafnvel
yngri. Gestirnir kunna öll lögin og skemmta sér kon-
unglega að því er virðist. En æskudýrkunin hefur
verið viðloöandi allan þann tíma sem ég hef verið í
þessu. í dag finnst mér þetta vera farið að bitna á
tónlistinni. Fólk vill sjá einhver strákabönd þar sem
meðlimirnir geta ekki einu sinni sungið - þetta er
bara eitthvað sem risavaxin hljómplötufyrirtæki
framleiða og markaðssetja og hirða síðan gróðann.
Tónlistin kemur ekki lengur frá grasrótinni, hún
veröur til á boröi einhverra markaðsgúrúa. Ef Roll-
ing Stones eða Bítlarnir kæmu fram núna og ætluðu
að fá útgefin lög eins og All you need is love yrði
þeim sagt að bíða þar til að menn fyndu hentuga leið
til að markaðssetja tónlistina!"
„Sérðu þetta fyrir þér gerast á íslandi?" spyr ég.
„Já, já. Menn geta prófað þetta en þetta er svo lít-
ill markaður og ég hugsa að þetta myndi ekki ganga
líkt og með raunveruleikasjónvarpið. Þú getur rétt
ímyndað þér ef viö værum með einhvern sjónvarps-
þátt sem líktist The Osbournes. Það myndi aldrei
ganga. Ég er mjög bjartsýnn fyrir hönd islenskrar
tónlistar. Það sem er að gerast hér er alveg saman-
burðarhæft við útlönd. Við eigum jafn góða lagahöf-
unda og jafn góða hljóðfæraleikara. Þaö er svo mikið
af frjóu fólki hérna sem er að gera öðruvísi hluti en
allir aðrir, eins og t.d. Björk, Sigur Rós, Mínus og
fleiri. Þetta er kannski ekki uppáhaldstónlistin mín
en það verður ekki af þeim skafið að þau eru frum-
leg. Þú sérö að áður fyrr komu útlendingar hingað af
því að þeir höföu heyrt að það væri svo gaman að
skemmta sér hérna en núna kemur fólk til að njóta
tónlistarinnar sem við höfum upp á að bjóða. Þetta er
staðreynd."
„Hefur þú reynt að gera eitthvað öðruvísi?" spyr
ég.
„Ég hef brugðiö mér í alls kyns gervi en ég reyni
ekki að gera eitthvað öðruvísi með það sem markmið
í sjálfu sér. Ég hef meira reynt að skapa minn eigin
stíl. Þegar þú heyrir Frank Sinatra syngja þá heyrir
þú að það er Frank. Þegar Elvis syngur fer það ekki
milli mála hver er á ferðinni. Og þegar ég syng - ekki
það að ég sé að bera mig saman við þessa kalla - þá
veit fólk aö þar syngur Björgvin Halldórsson."
-JKÁ