Dagblaðið Vísir - DV - 04.06.2003, Blaðsíða 10

10 INNLENDAR FRÉTTIR MIÐVIKUDAGUR 4.JÚNÍ2003
Átak Landlæknisembættisins gegn þunglyndi og sjálfsvígum:
Engin heilsa án geðheilsu
Landlæknisembættið hefur
blásið til sóknar í baráttunni
gegn þunglyndi og sjálfsvíg-
um með fræðslu- og forvarn-
arverkefninu Þjóð gegn
þunglyndi.
Verkefnið hefur verið í undir-
búningi frá því í byrjun árs 2002 en
þá réð Landlæknisembættið til
starfa verkefnisstjóra sjálfsvfgsfor-
varna og skipaði faghóp til að út-
færa tillögur og hugmyndir þar að
lútandi. Markmiðið með verkefn-
inu er að opna frekari umræðu um
geðraskanir í samfélaginu, sérstak-
lega þunglyndi og sjálfsvíg sem oft
fylgir þeim sjúkdómi og leitast
verður við að auka fræðslu og draga
úr fordómum gagnvart þeim sem
berjast við geðsjúkdóma. Gott sam-
starf hefur verið við sérfræðihóp
við háskólann í Munchen sem
kynnti sambærilegt verkefni á al-
þjóðlegu geðlæknaþingi haustið
2002 og með því hefur verkefnið
orðið liður í evrópsku samstarfi.
Umræða um geðsjúkdóma
tvíbent
Á íslandi þjást að minnsta kosti
12-15 þúsund manns af þunglyndi
á hverjum tíma og er þunglyndi
talið vera undirliggjandi orsök
sjálfsvíga í 80% tilvika. Að sögn Sig-
urðar Guðmundssonar landlæknis
hefur umfjöllun um geðsjúkdóma
hér á landi verið tvíbent. Hann
sagði að annars vegar hefði ein-
hvers konar rómantík verið lögð í
geðsjúkdóma. Margir frægir menn
Margir frægir menn
hafa þjáðst afgeðsjúk-
dómum og fólk horft á
þá í rómantísku Ijósi.
hefðu þjáðst af geðsjúkdómum og
fólk horft á þá í rómantísku ljósi. A
hinn bóginn hefði ekki verið hægt
að fjalla um sjúkdómana og þeir
verið sveipaðir þögn. Því væri mik-
ilvægt að umræðan kæmist á yfir-
borðið og sagði Sigurður ljóst að
samfélaginu væri orðið mál að
fjalla um þessi mál. Hann lagði
áherslu á að þetta væri ekki hið
klassíska íslenska átak þar sem rak-
ettan færi upp í loftið og síðan félli
prikið niður nokkrum vikum sfðar
heldur væri um langtímaverkefni
að ræða.
Markmið að fækka sjálfsvíg-
um
Högni Óskarsson, geðlæknir og
formaður faghópsins, sagði að
dauðsfall fyrir eigin hendi væri
endapunkturinn á oft löngu og
flóknu ferli hjá manneskju sem
hefði gert það upp við sig, á ör-
skotsstundu eða eftir langa íhugun,
að lífið væri ekki þess virði að lifa
því. Eftir stæðu svo ættingjar og
vinir þrumulostnir, sorgmæddir,
leitandi, ásakandi og reiðir. Hann
sagði að mikill meirihluti þeirra
sem sviptu sig lífi hefði átt við al-
varlegar geðraskanir að stríða eins
og þunglyndi, kvíða og geðklofa en
einnig spilaði vímuefnafíkn stóran
þátt þar inn í. Þetta sýndi okkur að
hinir látnu hefðu búið við andlega
vanheilsu sem ekki hefði tekist
nægilega vel að greina eða lækna
og mikilvægt væri að bregðast við
því. Hann sagði að markmiðið með
verkefninu væri að fækka sjálfsvíg-
um og að meginleiðin fælist í bar-
áttu gegn þunglyndi.
VÍS aðalstyrktaraðili verkefnisins: Finnur Ingólfsson.forstjóri V(S, afhenti Sigurði Guð-
mundssyni landlækni ávisun upp á níu milljónir króna sem renna (átakið Þjóð gegn þung-
lyndi.VlS gaf einnig Benz, árgerð'58, sem verður boðinn upp og mun ágóðinn renna til
verkefnisins. DV-myndÞÖK
Þjáist þú af þungiyndi
1. Þú ert oft dapur eða kjarklaus að ástæðulausu.
2. Þú átt bágt með að einbeita þér og þér finnst oft að jafnvel
smávægilegar ákvarðanir séu þér ofviða.
3. Þú ert framtakslaus,finnur oft fýrir þjakandi þreytu
og/eða eirðarleysi.
4. Jafnvel hlutir sem þú hefur haft gaman af vekja engan
áhuga hjá þér lengur.
5. Þú treystir ekki lengur á þíná eigin hæfileika.
6. Þú kvelur sjálfan þig með sektarkennd og sjálfsgagnrýni.
7. Þú brýtur stöðugt heilann um framtíðina og sérð allt svart.
8. Á morgnana erallt verst.
9. Þú þjáist af slæmum svefntruflunum.
10. Þú forðast samneyti við annað fólk.
11. Þú ert með líkamleg sjúkdómseinkenni sem engin
líkamleg skýring finnst á.
12. Þú hefurenga eða litla matarlyst.
13. Þig langar ekki lengur í kynlíf.
14. Þú ert örvilnaður og þig langar ekki til að lifa lengur.
Já Nei
o o
o o
o o
o o
o o
o o
o o
o o
o o
o o
o o
o o
o o
o o
Úr bæklingi frá Landlæknisembættinu.
Eitt stig fæst við hvert„já" en„já" við spurningu 14 gefur 5 stig.
Ef þú færð 5 stig eða meira gæti það verið merki um þunglyndi.