Dagblaðið - 18.10.1979, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 18. OKTÓBER 1979.
BIAÐIB
Utgofandi: Dagblaflið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjóttsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Haukúr Helgason. Fréttastjóri: Omar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjórnar: Jóhannes Reykdal.
íþróttir Hallur Símonarson. Menning: Aflalsteinn Ingóttsson. Aöstoöarfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit \sqrímur Palsson.
Blaflamenn Anna Bjarnason, Ásgeir Tómasson, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Bragi
Sigurðsson, Uóra Stefénsdóttir, Elín Albertsdóttir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Ólafur
Geirsson, Siguröur Sverrisson.
Hönnun: Hilmar Karlsson.
Ljósmyndir: Árni Péll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjarnlerfsson, Hörflur Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn ÞormóAsson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjóttsson. Gjaldkeri: Práinn Þorlettsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Drett
ingarstjóri: Már E. M. Halldórsson.
Ritstjórn Síðumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadoild, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsími blaflsins er 27022 (10) línur).
Setning og umbrot: Dagblaflifl hf., Síðumúla 12. Mynda- og plötugerfl: Hi|mir hf., Siflumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., Skpifunni 10.
Askriftarverfl á ménuði kr. 4000. Ve*A í latWasölu kr. 200 eintaK'ð.
Okkar vandi minnkar
Árin bætast við eitt af öðru. Fyrir
skömmu varð Dagblaðið fjögurra ára
og í fyrradag hélt það fjórða aðalfund-
inn frá stofnun þess. Á fjórum árum
hefur margt breytzt. Blaðið hefur vaxið
úr grasi og orðið að traustu fyrirtæki.
Bættur hagur auðveldar Dagblaðinu
hlutverk óháðrar og frjálsrar blaðamennsku í forpok-
uðu kerfi flokksrekinnar og ríkisrekinnar fjölmiðlunar
í landinu. Blaðið er nú betur i stakk búið en nokkru
sinni áður til þessa verkefnis.
Undanfarin misseri hafa einkennzt af bættri
rekstrarfjárstöðu Dagblaðsins. Byrjunarvandamálin
hafa rýrnað og horfið hvert á fætur öðru. Um langt
skeið hefur blaðið skilað fullum afskriftum og
hagnaði.
Samt er þessi leið torsótt eins og fyrri daginn.
Ellefu milljón króna afskriftir og einnar milljón króna
hagnaður er ekki hátt hlutfall af rúmlega 700 milljón
króna veltu. Við vildum geta gengið hraðar götuna
fram eftir vegi.
Aukið fjárhagslegt sjálfstæði eflir enn möguleika
Dagblaðsins á að þjóna lesendum sínum sem almennt
upplýsinga- og fréttablað og sem kastljós inn >' lokað
valdakerfi landsins. Enn má margt gera betui.
Dagblaðið þarf á því að halda, að lesendur þess
aðstoði við að auka sölu þess og lestur. Þeim mun
fleiri, sem leggja hönd á plóginn með slíkum hætti,
þeim mun betri þjónustu getur blaðið veitt lesendun .
Aðeins er ár síðan Dagblaðið lenti í afar hættulegri
stöðu. Þá ákváðu yfirvöld að skammta dagblöðum
verð og bæta flokksblöðunum það upp með auknum
styrkjum bakdyramegin. Þetta var tilræði við prent-
frelsi í landinu.
Sem betur fer varð þessari árás hrundið í dóms-
kerfinu. Málatilbúnaður stjórnvalda ónýttist. Dag-
blaðið fékk að halda því verði, sem lesendur vildu
greiða fyrir það. Það varð ekki að ölmusumanni
ríkisins, eins og öll hin dagblöðin.
Um þetta sagði Björn Þórhallsson, stjórnarfor-
maður Dagblaðsins, á aðalfundinum: ,,Það hlýtur að
nægja ríkisvaldinu að halda úti með styrkjum þeim
blöðum, sem fólk vill ekki lesa, þótt það reyni ekki
líka að hefta eðlilegan framgang hinna. ”
Á undanförnum misserum hefur Dagblaðið enn-
fremur unnið annan sigur jafn mikilvægan. Það var,
begar óháð völu- og lestrarathugun á vegum aug-
lýsingastofanna sannaði, að Dagblaðið var í öðru
sæti blaða landsins, langt á undan hinum fjórum.
Þeim áróðri hafði áður verið haldið fram með tak-
mörkuðum árangri, að Dagblaðið ýkti upplag sitt og
sölu. Samt fengust aðeins Dagblaðið og Morgunblaðið
til að skrifa undir samkomulag um upplags- og sölu-
könnun á vegum Verzlunarráðs.
Dagblaðskönnun Hagvangs sýndi fram á, að sölu-
upplýsingar Dagblaðsins voru réttar og margra
annarra blaða rangar. Þessi sönnun varð til þess að
auka verulega auglýsingatekjur blaðsins. Hún hefur
eflt blaðið fjárhagslega.
Hitt skiptir þó sennilega meira máli, að hér eftir
verður treyst upplýsingum um útbreiðslu og sölu Dag-
blaðsins, en ekki tekið mark á öðrum blöðum, sem vís
hafa orðið að röngum upplýsingum. Þessu fylgir auk-
inn trúnaður á öðrum sviðum.
Eitt vandamál fylgir Dagblaðinu enn. Sumir trúa
enn endurteknum áróðri stjórnmálamanna og
embættismanna um, að Dagblaðið hafi rýrt virðingu
þeirra með því að stuðla að opnun þjóðfélagsins.
En Dagblaðið hefur aðeins reynt að sýna þjóðinni á
bak við tjöldin. Hafi valdamenn ekki þolað kastljósið,
eru þeir sjálfir ábyrgir fyrir rýrðri virðingu sinni.

að fljúga i
Evrópu en vestra
málum auk þess sem þau taka mis-
munandi tillit til stefnu IATA, al-
þjóðasamtaka flugfélaga. Einnig
verður oft verðmunur á flugfarseðl-
um vegna sveiflna á skráningu ýmissa
gjaldmiðla auk þess sem flugfélög
eins og félag Freddie Laker rugla öllu
verðkerfi ef þeim tekst vel upp.
Evrópsk flugfélög hafa hækkað
flugfargjöld sín að undanförnu. Ekki
verður sagt annað en þær hækkanir
séu af eðlilegum orsökum. Eldsneyti
hefur hækkað í verði um rúmlega
áttatíu af hundraði frá því í ársbyrj-
un. Almenn flugfargjöld í Evrópu
hækkuðu um 7% í Evrópu í april en
brezk og hollenzk flugfélög hækkuðu
verð miða sinna ekki um nema 6—
7% þó svo að IATA hafi samþykkt
allt að 10% hækkunarheimild. Bæði
vestur-þýzka flugfélagið Lufthansa
og Svissair hafa ekki heldur séð
ástæðu til að hækka flugfargjöldin
nema um hluta 10% heimildarinnar.
Bæði svissneski frankinn og vestur-
þýzka markið hafa reynzt það hag-
stæð að þessi tvö síðastnefndu félög
hafa sloppið fremur við byrði orku-
skortsins.
Athyglisverðast er þó að kynnast
upplýsingum um hinn mikla verðmun
sem er á flugfarmiðum í Vestur-
Evrópu og Bandaríkjunum. Er þá,
eins og áður sagði, miðað við sömu
eða mjög svipaðar fiognar vegalengd-
ir.
Vegalengdin á milli Parísar og
London er nær hin sama og á milli
New York og Washington. Samt sem
áður kostar flugfarmiði 117 dollara
fyrrnefndu leiðina en aðeins 54 doll-
ara innan Bandaríkjanna.
Flugleiðin á milli Frankfurt og
Það er dýrt að fljúga og finnum við
íslendingar fyrir því fremur en aðrar
þjóðir vegna fjarlægðar landsins frá
öðrum Iöndum. En það eru ýmsar
aðferðir sem notaðar eru við að
reikna út kostnað við flugið og meðal
annars er ein sú augljósasta og jafn-
framt algengasta að reikna kostnað-
inn i hlutfalli við vegalengdina.
Nýlega birtist grein i bandaríska
fréttatímaritinu Time, þar sem borið
er saman verð á fiugfarmiðum á flug-
leiðum innan Bandaríkjanna og hins
vegar innan Vestur-Evrópu. Þar
kemur í Ijós að almenningur vestra á
kost á allt að helmingi ódýrara flugi
miðað við svipaðar vegalengdir held-
ur en boðið er upp á í Vestur-Evrópu.
Ekki er nóg með að miklu dýrara
sé að fljúga i Evrópu en Bandaríkj-
unum. Sambærilegar flugleiðir eru á
mismunandi verði innan Vestur-
Evrópu sjálfrar. Það er til dæmis
dýrara að fljúga með áætlunarflug-
vélum frá Frankfurt til London
heldur en frá London til Frankfurt.
Orsakir þessa eru sagðar mismunandi
stefna ríkisstjórna landanna i flug-
Helmingi dýrara
Kjósendur:
N0TIÐNÚ
TÆKIFÆMD
Nú liggur Ijóst fyrir, að kosningar
til Alþingis muni fara fram alveg á
næstunni.
f því felst að kjósendum, þ.e. þjóð-
inni í heild, gefst nú færi á að hafa
áhrif á gang mála sér í hag — ef menn
sinna þvi að hagnýta það tækifæri,
sem með þessu býðst.
Árangurslítil
kjarabarátta
Kjarabarátta síðustu ára hefur eng-
ar raunverulegar kjarabætur fært
þjóðinni, en hefur kostað mörg
hundruð prósent verðbólgu á sama
tíma.
Kjarabætur hafa engar verið til
jafnaðar síðustu ár. Það er rangt sem
sagt hefur verið að náðst hafi 1%
kjarabætur síðustu árin að meðaltali
árlega. Þetta er léleg uppskera, svo
ekki sé meira sagt — miðað við tals-
vert erfiða og kostnaðarsama baráttu
bæði launafólks og atvinnurekstrar-
ins í landinu.
Röng fjárfesting
Meginástæðan fyrir þessum firn-
um er röng fjárfesting — og ekki
aðeins röng fjárfesting — heldur
meira að segja beinlínis skaðleg fjár-
festing.
Meðal hinnar skaðlegu fjárfesting-
ar ber hæst feiknarlega fjárfestingu í
alltof stórum fiskiskipaflota — en
einnig er um að ræða talsverða ranga
fjárfestingu i landbúnaði, vegna þess
að stefnumörkun hefur skort — en
stendur nú til bóta.
Brey tt viðhorf
Nú hagar svo til í þjóðfélagi okkar,
að tækifæri gefst til að gjörbreyta
öllum þessum viðhorfum. Nú liggur
það alveg ljóst fyrir, þannig að það er
ekki umdéilanlegt — I meginatriðum
— að þjóðarbúið getur haft stórum
meiri tekjur af sínum helsta atvinnu-
vegi — þ.e. sjávarútvegi og fisk-
vinnslu — en hún hefur nú. Hér er
ekki um neinar smáupphæðir að
ræða.
Alveg ljóst liggur nú fyrir að botn-
fiskafUnn gæti gefið þjóðarbúinu
u.þ.b. 2/5 meiri arð en nú má taka úr
þeirri auðlind — miðað við þær að-
ferðir, sem nú er beitt. Því til við-
bótar kemur svo það, að öflun fiskj-
arins er alltaf kostnaðarsöm, senni-
lega aUt að þriðjungi kostnaðarsam-
ari en þessi starfsemi þyrfti að vera —
og versnar þetta hlutfall sífellt við
hækkandi olíuverð.
Engir smápeningar
Ef menn vilja gera sér það ómak að
líta enn einu sinni á þá útreikninga,
sem Iiggja að baki þeim fullyrðing-
um, sem hér eru settar fram, þá er
það auðveldur reikningur. Sá reikn-
ingur lítur þannig út i stórum
dráttum.
A) Aukið fiskmagn úr 450 þús. lest-
um (sem fiskifræðingar segja nú
megi taka) í 750 þús. lestir, eða 300
milljónkg. (árin 1952—1971 veiddust
til jafnaðar 717 þús. lestir botnfiskjar