Dagblaðið - 04.05.1981, Blaðsíða 12

MMBIAÐIB
frjálst, óháð dagblað
Útgefandi: Dagblaflifl hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Aðstoflarrit8tjóri: Haukur Helgason. Fróttastjóri: ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Reykdal.
(þróttir: Hallur Slmonarson. Menning: Aðalsteinn Ingólfsson. Aöstoflarfréttastjóri: Jónas Haraidsson.
Handrft: Asgrfmur Pólsson. Htinnun: HUmar Karlsson.
Blaflamenn: Anna Bjarnason, Atli Rúnar HaRdórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urðsson, Dóra Stefáosdóttir, Elín Albertsdóttir, Gtoli Svan Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga
Huld Hákonardóttir, Kristján Már Unnarsson, Sigurflur Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjamleifur Bjarnleifsson, Einar ólason, Ragnar Th. Sigurflsson, Sigurflur Þorri Sigurðsson
og Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkori: Þráinn Þorfeifsson. Auglýsingastjóri: Már E.M. Halldórs-
son. Droifingarstjóri: Valgerður H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Slflumúla 12. Afgroiflsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrifslofur: Þverholti 11.
Aðalsími blaflsins er 27022 (10 línur).
Setning og umbrot: Dagblaflifl hf., Síðumúla 12. Mynda- og plötugorfl: Hilmir hf., Siflumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., Bkeifunni 10.
Askrif tarverfl á mánufli kr. 70,00. Verð í lausasölu kr. 4,00.
Stálbræðsla eræskileg
Horfur eru á, að stálbræðsla hefjist
hér á landi að tveimur árum liðnum.
Aðstandendur Stálfélagsins eru að
reyna að safna 30 milljón króna hlutafé
til að reisa verksmiðju til framleiðslu
steypustyrktarjárns úr brotajárni.
Ef alþingi samþykkir, verður hlutur
ríkisins 40% eða 12 milljónir króna. Ein af hinum
mörgu nefndum Hjörleifs Guttormssonar iðnaðarráð-
herra skilaði meðmæltri skýrslu í vetur og leiddi hún til
stuðnings ríkisvaldsins.
Nefndin taldi, að verksmiðjan mundi geta skilað við-
unandi arði og reynast nokkuð stöðugt fyrirtæki. Gerir
hún ráð fyrir, að fjárfestingin skilaði sér á 15 árum og
afkastavextir fjárfestingarinnar yrðu 8%.
í þessum útreikningum er miðað við meðalverð inn-
flutts steypustyrktarjárns síðustu tvö árin. í þeim inn-
flutningi felast þó vaxandi undirboð af hálfu hins
norska Elkem Spigerverket, sem er nær einrátt hér á
markaði.
Svo er nú komið, að norskt steypustyrktarjárn til is-
lenzks heildsala, komið til hafnar í Reykjavík, er mun
ódýrara en sams konar járn til norskra heildsala úti í
Noregi. Enn aukin undirboð mundu valda íslenzka
fyrirtækinu erfiðleikum.
Annaðhvort tekst Norðmönnum að hindra byggingu
íslenzkrar stálbræðslu eða þeir gefa eftir verulegan
hluta markaðsins á íslandi. í báðum tilvikum munu
þeir hætta undirboðum sínum, enda brjóta þau í bága
við fríverzlunarsamninga.
Forsvarsmenn íslenzku verksmiðjunnar hafa opin-
berlega fullyrt, að hún þurfi enga vernd af hálfu stjórn-
valda, ef hún fái að starfa við hliðstæð kjör og sams
konar verksmiðjur erlendis. Þetta er mjög mikilvæg
yfirlýsing.
íslendingar eru þess áreiðanlega ófúsir að ríkisvaldið
taki með verndarhendi þátt í atvinnurekstri, því að það
leiðir skjótt til lélegrar stjórnar og lélegs rekstrar eins
og venja er hjá opinberum fyrirtækjum.
öðru máli skiptir, ef rikið leggur fram sitt hlutafé
með því hugarfari, að það sé bara að taka þátt í arð-
bærum rekstri, sem hafi umhverfisbætandi áhrif, auki
atvinnu, spari gjaldeyri og flytji þekkingu inn í landið.
Mörg sveitarfélög og stórfyrirtæki eru í vandræðum
með að koma brotajárni í verð og losna við mengun-
ina, sem því fylgir. Ekki er óeðlilegt, að þessir aðilar
taki þátt í að koma á fót góðum kaupanda að þessu
rusli.
Þá eru seljendur rafmagns í vandræðum með mis-
jafna orkunotkun. Þeir hefðu hag af að hjálpa til við
að koma á fót viðskiptavini, sem getur notað hlutfalls-
lega mikið rafmagn á sumrin, þegar meira en nóg er til
afþví.
Stálfélagið beitir óvenjulegum og ánægjulegum að-
ferðum við söfnun hlutafjár. Innborgað hlutafé er lagt
inn á verðtryggðan reikning. 96% af því verða svo
endurgreidd, ef ekki tekst að safna nægu fé til að fara
af stað.
Þá er þess gætt í reglum, að við stofnfund séu inn-
borgað fé og ógreidd loforð reiknuð samkvæmt þágild-
andi lánskjaravísitölu. í verðbólgu er þetta nauðsyn-
legt jafnréttissjónarmið, því að hlutaféð á að greiðast á
tveimur árum.
Bæði að þessu leyti og öðru hefur hingað til verið
svo vel á máli þessu haldið, að ástæða er til að hvetja
íslendinga til að leggja hönd á plóginn. Allir geta gerzt
hluthafar.
Kjallarínn
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 4. MAÍ. 1981.

Á árí fatlaðra er það markmiðið að tryggja jafnrétti þeirra við aðra þjóðfélagsþegna.
Ár fatlaðra,
til hvers?
Kemur það
einhverjum við?
þingmaður stakk upp á fimm hundr-
uð tollaeftirgjafarbílum og annar sex
hundruð, (endanieg niðurstaða =
fimm hundruð og fimmtíu) til ör-
yrkja á ári fatlaðra? Hver veit hvort
fimm hundruð og fimmtíu eru of há
tala eða lág?
En bílamálin eru bara lítið brot af
lítilsvirðingunni, sem fötluðum hæfir
að sýna á þessu margnefnda ári.
Enginn spyr hvort blindir kæri sig að
vera i slagtogi með hreyfihömluðum
eða geðsjúkum, þegar upp skal fund-
in heildarsamræming í málefnum
fatlaðra og lög og reglugerðir þar um
sett.
Engar reglur, heldur
efllilega afstöflu
Til eru nokkurra ára gömul lög um
forgang þeirra, sem notið hafa end-
urhæfthgar, að öðru jöfnu, til opin-
berra starfa. Allir vita hvernig þau
lög eru í framkvæmd, eða nægir ekki
að minna á blinda piltinn, sem við
annan (blindan) mann sá um landsins
fyrsta velheppnaða landshiutaút-
varp? Hvað gerðist svo þegar hann
sótti um starf við þá viröulegu stofn-
un? Halda menn svo kannski að lög-
gjöf sem skikkar atvinnurekendur tii
að taka fatlaða f vinnu eftir ákveðn-
um hlutföllum verki betur en reglu-
gerð ríkisvalds, sem ekki fer betur
eftir henni sjálft?
Engar tilskipanir geta breytt neinu
í þessum efnum. Aðeins jákvæð af-
staða almennings til málefna fatlaðra
getur haft varanleg áhrif. Ekki já-
kvæð afstaða af því taginu að sjálf-
sagt sé að þingmenn samþykki nokk-
urra milijóna hærri fjárframlög til
þjónustu við fatlaða, heldur sú af-
staða að fatlaðir séu jafn eðlilegur
hluti heildarinnar og þú og ég, herra
Almenningur. Ef það tekst ekki, þá
getum við allt eins saltað þetta ár fatl-
aðra strax, rétt eins og öll hin,
kvenna, trjáa og hvað þau nú hétu,
árináundan.
Eyjólfur Melsted
aðstoðarforstjóri
Kópavogshælis.
dfc „Engar tilskipanir geta breytt neinu í
w þessum efnum. Aöeins jákvæö afstaöa al-
mennings til málefna fatlaðra getur haft varan-
leg áhrif.”
Má óg ekki vera
stikkfrí?
Vart hefur það farið fram hjá
neinum að árið 1981 er helgað mál-
efnum fatlaðra. í öllum aðildarlönd-
um Sameinuðu þjóðanna skal svo
vera og þess vænst að tii hagsbóta
geti orðið fyrir þá sem við fötlun búa.
íbúar lands eins og íslands, sem
telur sig velferðarriki, geta að vonum
spurt. Á þetta eitthvað við okkur? Er
ekki ailt i stakasta lagi hér? Sjá ekki
Tryggingarnar um þetta? Jú, það
vantar að visu sundiaug við stöku
stofnun, en þvf hlýtur að verða kippt
I lag, nú á ári fatlaðra, eða til hvers
skyldi það annars vera? Til hvers
annars eru þeir, allir þessir fræðing-
ar, en aö sjá um þessi mál og að sjá
um að ég, herra Almenningur, geti
verið stikkfri. Eða í hvað fer þessi
stóri hluti skattanna minna, sem ég
borga án þess að mögla? Þetta hlýtur
jú að vera kerfisins mál, eða til hvers
er kerfið annars? — Má ég, herra Al-
menningur, ekki fá að vera stikkfrí?
Ég kýs menn á þing og í sveitarstjóm-
ir og það eru embættismenn til að sjá
um þessa hluti, og basta.
Svarið er einfalt, Nei, herra Al-
menningur, í okkar leik er ekkert
stikkfrí. Og slikt hefur sem betur fer
aldrei verið til á íslandi. Þegar á
þjóðveldisöld náði framfærsluskyld-
an jafnlangt og erfðarétturinn, í
fimmta lið. Fötluðum voru þá þegar
tryggð ákveðin réttindi. Léki i þann
tíð vafi á hvort einhver væri, fyrir
vitsmuna sakir, fær um að taka við
arfi, skyldi sá hinn sami gangast
undir próf, sem fólst f þvf að leggja
trogsöðul á hross. Stæðist viðkom-
andi ekki próftð skyldi honum feng-
inn forráðamaður, sem sæi um að
koma arfahlut hans, jafngóðum, i
Eyjólfur Melsted
hendur erfingja að honum gengnum.
— En svona gengur þetta ekki nú.
Þjóðfélagiö er margfalt flóknara en
þá. Nú er þetta vandamál. Vanda-
mél, sem til þess hæfir menn eiga að
leysa og siðan kemur þetta ekki
öðrum við. Eða hvað?
Hvers vegna fimm
hundruð og fimmtíu?
Þessi skoðun, herra Almenningur,
er akkúrat sú sem ekki á við. Það
varðar ekki einungis til þess kjörna
fulltrúa og embættismenn hvernig
málum fatlaðra er háttað. Og hver
segir svo sem að þeir einir hafi rétt
fyrir sér, að ekki sé minnst á, hvort
hinn fatlaði sé spurður, þegar hlutast
á til um málefni hans. — Voru til
dæmis fatlaðir spurðir þegar einn