Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 03.03.1959, Side 17

97
uðu nautin sem feður að næstu kynkvísl sæðinganauta (sjá
töfluna).
Ef við veljum aðeins bezta nautið tapast meira, vegna
skyldleikaúrkynjunar, heldur en vinnst við að velja bezta
nautið í stað tveggja beztu nautanna.
Ef þrjú þau beztu væru valin, minnkaði að sjálfsögðu
hættan á skyldleikaúrkynjun, en það, sem ynnist við þetta,
yrði minna en tapið af veikara úrvali.
Elagkvæmasta úrvalsgráðan verður ekki gefin sem ákveð-
inn hundraðshluti, óháð nautafjölda árgangsins.
I smáum kynbótaeiningum, með t. d. 4 naut í árgangi, er
hagkvæmasta úrvalið 50%, en verður að eins 10% í stór-
um kynbótaeiningum með tuttugu naut í árgangi.
b) Hvaða bil milli kynslóða gefur mestar kynbætur?
Framfarir þær, er verða við kynbætur í búfjárræktinni,
verða í stökkum eða tröppugangi frá kynslóð til kynslóðar.
Nú störfum við með fjölda einstaklinga samtímis, þar sem
kynslóðirnar renna meira og minna saman, og því skiptir
meiru að þekkja hinar árlegu erfðalegu framfarir en fram-
farirnar frá kynslóð til kynslóðar. í töflunni eru tveir dálk-
ar fyrir hinar misjöfnu kynbótaeiningar. í hægri dálki er
gert ráð fyrir, að kynslóðabilið frá föður til sona sé 8 ár en
í vinstri dálki 5 ár. í fyrra tilfellinu er gengið út frá því,
er venjulega á sér stað, þar sem afkvæmarannsökuð naut eru
notuð handa úrvalskúnum til að framleiða næstu kynslóð
af sæðingarnautum. Þau eru þá ekki fullreynd fyrr en 4—5
ára, og synirnir ekki nothæfir fyrr en 2—3 árum síðar. I síð-
ara tilfellinu er gengið út frá, að úrvalskýr fái við nautun-
um það snemma, að synirnir séu nothæfir þegar feðurnir
eru fullreyndir og val ungnautanna fari þá fram. Taflan
sýnir, að kynbæturnar verða til muna hraðari með síðari
aðferðinni. Þetta ihefur því veruleg áhrif á kynbótaárangur-
inn í sambandi við sæðingar.
c) Hvernig verkar fjöldi sæðingarnauta i drganginum á
erfðaframfarirnar?
7