Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1968, Side 84

JÓHANNES SIGVALDASON:
Drepið á nokkur vandamál
Beit á ræktað land.
Hér verða ekki bornar á borð neinar vísindalegar rann-
sóknaniðurstöður, ei heldur langar ræður um hvernig beita
skuli kúm og kindum á ræktaða haga. Ætlunin er aðeins í
fám orðum að benda á hvert vandamál það er að breyta frá
útbeitarbúskap bæði með kýr og kindur og taka upp bú-
menningarlegar aðferðir og ala búfé á ræktuðu landi.
Það fyrsta, sem draga má fram í dagsljósið, er sú staðreynd
að túnin, ræktaða landið, reyndist víða of lítið þegar hafin
var á þau beit í stærri stíl að sumrinu, þetta sást fyrst að
hausti í hlöðu bóndans. Svarið við þessu næsta vor var meiri
áburður, og þá oft of einhæfur áburður, svo sem köfnunar-
efni, vegna þess að gömlu túnin svöruðu þeirn áburði bezt.
Jafnhliða því, sem áburðarnotkun eykst, tekur vinnsla nýs
lands mjög að aukast. Er þess þá eigi alltaf gætt, að allar
grastegundir eru ekki jafnvel fallnar til beitar fyrstu árin
eftir sáningu. í annan stað krefst nýbrotið land mun meiri
fosfór og kalíáburðar — sérstaklega fosfóráburðar — en gömlu
túnin. Af þessum sökum hefur mörg nýræktin eyðilagst, að
nokkru af næringarskorti og, að nokkru af því að búféð út-
rýmdi ýmsum helztu sáðgrösunum mjög snemma. Ef þetta
er mjög áberandi stuðlar það að kali, ef um kalskemmdir
getur verið að ræða (kal eru skemmdir eða eyðilegging á
gróðri vegna frosts), en getur litið út sem kal, jafnvel þótt
veðurskilyrði séu hagstæð. Sem dæmi um þetta má nefna
fosfórlausa reiti á tilraunastöðinni á Hvanneyri, en þeir eru
gjörsamlega gróðurlausir ef enginn fosfóráburður er bor-
inn á. Einnig hafa einstakar tilraunir sýnt að beit á ný-