Frjáls verslun - 01.06.1942, Blaðsíða 30

Vilhjálmur Stefánsson
hluta Norður-Atlantshafs er hægt að gæta frá
íslandi.
Engin þjóð í heimi, ekki einu sinni íslending-
ar sjálfir, þekkja landið eins vel frá hernaðar-
sjónarmiði, eins og Þjóðverjar. Af öllum þjóð-
um, sem teljast til hinna skandinavisku, voru
íslendingar vingjarnlegastir í garð Þjóðverja,
en jafnframt eindregnast andsnúnir Nasistum.
Þó var það, að á fyrstu valdaárum Hitlers
leyfðu íslendingar Þjóðverjum að rannsaka
flugskilyrði landsins, og efast nú enginn um,
að sú skoðun hafi verið nákvæm og þá ekki
sízt frá hernaðarsjónarmiði.
Þjóðverjar notuðu það sem yfirskyn að þeir
ætluðu að kenna íslendingum svifflug og ljetu
þá hafa svifflugur og kenndu þeim smíði þeirra.
Þjóðverjar sögðu að undirstaða undir svifflug-
nám væri að þekkja sem bezt allt landið og rann-
sökuðu þeir það allt í tveim flugvélum.
Auk hinna hagstæðu flugskilyrða er þó ýmis-
islegt annað, sem gerir landið þýðingarmikið í
hernaði. Vatnsafl er mikið í landinu og svo mik-
ið notað að engin þjóð í heimi notar meira raf-
magn að tiltclu við fólksfjölda en íslendingar
og aukningar-möguleikar eru miklir.
Jarðhiti er annað þýðingarmikið atriði. — I
mörgum hlutum landsins er hægt að fá afnot
fljótandi vatns, sem er aðeins neðan við suðu-
mark. Opinberar byggingar í Reykjavík hafa
verið hitaðar upp með heitu jarðvatni í um tug
ára og í undirbúningi er að hita íbúðarhús á
sama hátt og er þessu langt komið, en herbúðir
Bandaríkjamanna njóta einnig góðs af þessari
upphitun.
Á íslandi geta Bandaríkjahermenn fengið
eitthvað af smjöri og ostum og mikið af ný-
mjclk. Islendingar geta ræktað mest af algeng-
ara grænmeti, þar á meðal tómata. Kindakjöt
er fáanlegt en nautakjöt síður og eggjafram-
leiðsla er nokkur til heimanotkunar en getur
hæglega aukist.
Eina fæðutegundin, sem íslendingar geta lát-
ið í té ótakmarkað er fiskur. Djúphafsveiðar
við ísland munu hinar mestu í heimi. Mikið af
síld þeirri sem neytt er í Ameríku og merkt
sænskum vörumerkjum, er frá íslandi, og mikið
af þeim þorski sem seldur hefur verið af Norð-
mönnum til Brasilíu er frá íslandi kominn.
*
Grænland liggur austast þeirra landa, sem
liggja í Atlantshafi, næst Ameríku. Syðsti hluti
þess er miklu sunnar en ísland. Veturnir eru
kaldari en á Islandi en þó ekki svo kaldir sem
margir halda. Norðausturhafnir Grænlands eru
frosnar á vetrum, en þó er það ekki til trafala
fyrir þá,er vanir eru siglingum um kaldar slóðir.
Hægt er að halda uppi siglingum til Grænlands
allt árið um kring, en þar sem ekki verður kom-
ist að landi vegna íss er auðvelt að leggja skip-
um að ísbrúninni og skipa þar upp vörum, sem
síðan verða dregnar í land á sleðum, sém drátt-
arvélar ganga íyrir.
Auk þess sem hægt er að nota Grænland fyrir
bækistöðvar fyrir flugvélar og skip hefur það
mikið gildi í sambandi við veðurathuganir. Það
má segja að það sé 75% sannleikur að veðrið
komi úr vestri. Þannig er það eitt af trompum
Bandamanna að þeir geta einir setið að veður-
athugunum frá Jan Mayen, Grænlandi, íslandi
og Labrador. Ganga má út frá að Bandamenn
viti ætíð um veðrið, ætli þeir að gera loftárásir
á Þýzkaland næstu nótt og hinsvegar að Þjóð-
verjar verði aðeins að leiða getur að því hvernig
veðrið sé í London fram í tímann, ef þeir ætla
í leiðangra þangað.
Þó hafa Þjóðverjar verið grunsamlega ná-
kvæmir í veðurspám sínum, svo sem hægt er
að sjá af árásarferðum þeirra til Skotlands og
Englands, en þó einkum af ferð herskipanna
Scharnhorst og Gneisenau frá höfn í Brest
gegnum Ermarsund, en þessa ferð fóru skipin
í því dimmasta veðri, sem komið hafði svo mán-
uðum skifti. Almennt er álitið að þeir hafi byggt
þessa nákvæmu veðurspá á upplýsingum frá
FRJÁLS VERZLUN