Frjáls verslun - 01.12.1961, Blaðsíða 51

Norðurálfunnar, að til hefir verið
annað eins land og Ameríka, til
að taka við öllum þeim, sem
óánægðir hafa orðið og uppgefn-
ir heima fyrir. Eg tala ekki um,
hvílíkt liapp það hefir verið fyrir
mannkynið í heild sinni. Því þetta
fólk hefir byrjað nýtt líf í nýjum
heimi og orðið nýtustu menn í
mannfélaginu. Það er líka eins og
hverri einustu þjóð sé lífsnauð-
synleg slík blóðtaka. Líf og fjör
færist í hana sjálfa. Hún yngist
upp á því, að senda nokkur af
börnum sínum út í heiminn. En
ellin og stirðleiki ellinnar færist
yfir ])á þjóð, sem heldur öllum
börnum sínum rígbundnum á
heimaþúfunni öld eftir öld. Það
er sannfæring flestra manna, að
ísland hafi einmitt yngst upp fyrir
Ameríkuferðirnar og að nýtt æsku-
fjör hafi færst í þjóðlífið. Þess
vegna eru nú allir skynsamir menn
á ættjörðu vorri þeirrar skoðunar,
að réttast væri og eðlilegast, að
láta þetta alveg afskiftalaust, láta
þá fara, sem fara vilja, og hina
vera í friði, sem vera vilja. Nein-
ar æsingar út af Ameríkuferðum
ættu því alls ekki að eiga sér stað,
hvorki með né mót, heldur ætti
það að vera látið alveg afskifta-
laust. Þá er engin hætta á að fari
nema mátulega margir. Eg er
sannfærður um, að íslandi er alls
engin hætta búin af Amcríkuferð-
unum fremur en hverju öðru landi
: Norðurálfu.
Það er líka annar straumur, sem
ferðamaðurinn verður ekki síður
var við. Og það er sá straumur,
sem hcfur upptök sín í trúnni á
framtíð landsins. Hann verður nú
sterkari með hverju ári. Eg fyrir
mitt leyti hefi miklu sterkari trú
á framtíð íslands en eg hafði áð-
ur en eg fór þessa ferð. Hún
styrktist margfaldlega. Eg hefi
nú þá traustu trú, að þjóð vor
muni lifa og blómgast og taka
margföldum framförum á ókom-
inni tíð í öllum efnum. Mér kem-
ur nú alls ekki til hugar, að hún
muni nokkurn tíma gefast upp í
baráttunni, yfirgefa hólmann, sem
drottinn hefir gefið henni, láta
hann í eyði og hætta að vera til.
Mér kemur ekkert slíkt til hugar,
enda væri það ein sú sárasta til-
hugsun, sem upp gæti komið í
hjarta mínu, að sú þjóð, sem hef-
ir gefið mér blóð af sínu blóði og
hold af sínu soldi, sem lagt hefir
málið á tungu mína, — ljúfa og
viðkvæma málið, sem eg mundi
ávalt tala, þótt eg kynni öll heims-
ins tungumál, þegar eg tala við
guð, — sú þjóð skyldi hætta að
vera til og týnast úr tölu þjóð-
anna, — eg fæ ekki hugsað þá
hugsun til enda; hún blæs slíkum
hrolli að hjarta mínu.
Hin sanna þjóðræknistilfinning
er að eflast í landinu, þrátt fyrir
alt og um lcið sannfæringin fyrir
því, að landið geti tekið við ótal
umbótum, hægt sé að auka og
margfalda framleiðsluna í öllum
efnum og láta lífið verða þar eins
viðunanlegt og annarstaðar. I
hverri sveit hittir maður einhverja
með tröllatrú á framtíð landsins,
og það eru vanalega mestu dugn-
aðar- og kjarkmennirnir. Enda er
býsnamargt fólk á Islandi, sem
lifir við góð efni, hefir alls nægtir
og er hjartanlega ánægt með lífið.
Og hvers meira hcfir maður þá
að óska?
Að endingu skal eg líka benda
á eina framför, sem orðið hefir á
síðustu árum á ættjörðu vorri.
Það er hugurinn til Vestur-íslend-
inga; hann hefir vissulega hlýnað
um mörg stig. Nú viðurkenna
langflestir, að þeim líði vel, kjör
þcirra séu orðin prýðisgóð, nýlend-
ur þeirra standi í blóma, búskap-
ur þeirra sé hinn myndarlegasti,
efni mjög margra séu konnn 1
ágætt horf, fólkið hafi mannast
og standi öðru fólki þar í landi
hér um bil jafnfætis, andlegt líf
sé þar með furðanlegu fjöri og
ræktin til fósturjarðarinnar sé frá-
bærlega mikil. Þetta alt má nú
heita alment viðurkent bæði af
embættismönnum og allri alþýðu.
Auðvitað eru nokkurir, sem aldrci
vilja láta sannfærast, bæði meðal
alþýðu og hinna heldri manna.
En það er ekki til neins að tala
um þá. Bréfaskriftirnar á milli
eru svo tíðar, að menn eru í mörg-
um sveitum á íslandi miklu kunn-
ugri nýlendunum hér vestra held-
ur en öðrum sveitum á íslandi.
Vestanblöðin eru víða lesin mcð
mestu athygli, einkum smágreinar,
sem flytja fréttir af einstaklingum
og félagslífi. Menn lesa eina smá-
grein um einhverja samkomu með-
al Vestur-íslendinga stundum á
líkan hátt og æfintýri í þúsund
og cinni nótt. ímyndunaraflið
sleppir sér, svo hugmyndirnar
verða miklu háfleygari en veru-
lcikinn. Ameríka er í hugum
margra æfintýranna land; ]>cir
fylgja bræðrum sínum og systrum
þar fram og aftur eins og í ein-
liverri töfrahöll. Hugur þeirra
fyllist nýjum eldmóði í livert sinn,
sem bréf kemur, og löngunin
vaknar til að láta lífskjörin verða
eins góð og ánægjuleg heima í
gömlu átthögunum og þeir fá hug-
mynd um af bréfunum, að þau
séu orðin í hinum nýju átthöguin
frændanna fyrir vestan.
FRJÁLS VERZLUN
47