Frjáls verslun - 01.06.1973, Blaðsíða 20

Séu íbúar samveldisland-
anna frátaldir, eru útlendir
verkamenn í Bretlandi aðal-
lega komnir frá Ítalíu, Spáni,
Portúgal, Júgóslavíu, Tyrk-
landi og Grikklandi. Flestir
flytjast norður eftir af eigin
hvötum fremur en að um
skipulagaðar tilraunir vinnu-
veitenda til ráða fólk í vinnu
sé um að ræða. Venjulegast er
fjölskvidan skilin eftir heima
og stór hluti launanna sendur
heim til hennar.
Almennt séð ganga útlendu
verkamennirnir inn í störf,
sem heimafólk lítur ekki við
skítverk eða þjónustugreinar,
sem innfæddir telja sér ekki
samboðnar. Að meðaltali
dveljast útlendingarnir tvö ár
erlendis nema hvað útlendir
verkamenn hafa staldrað leng-
ur við í Vestur-Þýzkalandi.
EFASEMDIR VAKNA
í Frakklandi hafa menn nú
vaknað upp við þann vcmda
draum, að auðmyndun þjóð-
arinnar byggist að verulegu
leyti á framlagi erlendra
verkamanna til iðnaðarfram-
leiðslunnar.
„Ef erlendu verkamennirnir
flyttu allt í einu heim aftur“,
segir franskt viðskiptarit,
„myndi framleiðsla á frönsk-
um bifreiðum að langmestum
hluta leggjast niður og sorp
myndi rotna á götum úti. Það
væri engin sykur- eða vín-
framleiðsla í landinu, ávaxta-
ræktin óveruleg. Franskir
bændur treysta á vinnukraft
120.000 lausráðinna verka-
manna, sem koma langan veg
til að taka þátt í uppskeruvinn-
unni.“
VAXANDI KRÖFUR
Nýafstaðin verkföll og mót-
mælaaðgerðir í Frakklandi
hafa beint athygli umheimsins
að kjörum útlendu verkamann-
anna, sem búa í skuggahverf-
unum. Nýlega efndu 700 út-
lendingar til vinnustöðvunar í
bílavorksmiðjun Renault og
kröfðust sama kaups og aðrir
starfsmenn þar fyrir sömu
vinnu. Smærri hópar útlendra
verkamanna í Frakklandi hafa
farið í hungurverfall til að
mótmæla opinberum aðgerð-
um, er stefnt hafa í þá átt að
hindra aðstreymi erlendra
verkamanna hópum saman.
Frönsk verkalýðssamtök virð-
ast lítið sinna hagsmunamál-
um útlendinganna og eru stað-
armenn sagðir frekast óttast,
að aðkomumennirnir reynist
þeim skeinuhættir í samkeppn-
inni um þau störf, sem í boði
eru.
Þó að lítið sé um það talað
opinberlega, er það almennt
viðurkennt, að kynþáttamis-
rétti komi berlega fram í sam-
skiptum Frakka við útlending-
ana einkanlega verkamenn
frá Arabalöndum. Hafa stjórn-
völd reynt að draga sem mest
þau máttu úr innflutningi
Arabanna til Frakklands af
þessum sökum.
í Vestur-Þýzkalandi hafa
engin áberandi vandkvæði
orðið í samskiptum kyn-
stofnanna, og þó að um fjöl-
menna hópa hafi verið að
ræða hefur Þjóðverjum tekizt
að koma erlendu verkamönn-
unum nokkuð haganlega fyrir,
ýmist með einangrun eða við-
leitni til að láta þá samlagast
fjöldanum.
f Svíþjóð hafa mörg alvar-
leg vandamál komið í ljós í
sambandi við innflutning
verkamanna erlendis frá, sér-
staklega að því er snertir
Júgóslava og Finna, þó að
menn myndu nú ætla, að hin-
ir síðarnefndu væru velkomnir
gestir á sænskri grund. Svo
er þó engan veginn og í Gauta-
borg t.d. hafa staðaryfirvöld
miklar áhyggjur af því, hvern-
ig fara skuli með málefni þess-
ara „gesta“, sem af sænskum
almenningi eru látnir finna
fyrir því áþreifanlega, að þeir
eru ckkert sérlega velkomnir
í hið sænska velferðarríki.
SAMA KAUP
í V-Þýzkalandi má segja, að
útlendingarnir falli í fjöldann
fyrst og fremst í launalegu til-
liti. Þeir fá sömu laun og
þýzkir verkamenn fyrir sömu
vinnu og samningar verkalýðs-
félaga ná til þeirra, hvort sem
þeir eru fullgildir félagsmenn
eða okki. Tungumálaerfiðleik-
ar segja þó til sín og útlend-
ingarnir eiga litla möguleika á
að hljóta stöðuhækkanir með
skjótum hætti.
Einangrun þessa fólks segir
til sín utan vinnutíma. Margt
af því býr í nokkurs konar
bröggum. Þeir, sem taka hús-
næði á leigu á hinum frjálsa
markaði, lenda yfirleitt í ein-
hverjum kytrum. sem leigðar
eru á uppsprengdu verði.
Flestir komu án fjölskyldna,
og þeir hafa verið í V-Þýzka-
landi í 10 ár eða meira. Þess
vegna er ekki hægt að tala um
„byr junarörðugleika“ í sam-
bandi við þá. Bonn-stjórnin
hefur til athugunar að breyta
lögum, þannig að auðveldara
verði íyrir þessa menn að fá
ríkisborgararétt en til þess
þarf nú 10 ára búsetu í land-
inu.
Farið er að spyrna við inn-
flutningi vinnuafls til V-Þýzka-
lands. 1 þessu efni hafa að-
gerðir stjórna Grikklands og
Júgóslavíu komið að nokkru
gagni, því að þær reyna nú
að koma í veg fyrir jafnstór-
felldan útflutning vinnuafls
og verið hefur undanfarin ár.
Hi.nn nýi efnahagsmálaráð-
herra V-Þýzkalands, Hans
Friedrichs, hefur mælt fyrir
þeirri hugmynd, að stuðlað
skuli að ,,sístreymi“ í aðflutn-
ingi vinnuafls, þannig að út-
lendir verkamenn dveljist að-
eins til skamms tíma í Þýzka-
landi og aðrir komi til að leysa
þá af hólmi, þegar þörf krefur.
Þeirri skoðun vex fylgi í V-
Þýzkalandi. að mannaráðning-
um Suður- og Suðaustur-
Evrópu skuli mjög í hóf stillt
ef ekki hætt.
FJÁRFESTING ERLENDIS
Sumir hagfræðingar benda
á, að það væri miklu hag-
kvæmara fyrir þýzk fram-
leiðslufyrirtæki að stofna til
f járfestingar í löndum, sem
hafa yfir meira en nógum
mannafla að ráða, í stað þess
að flytja verkamennina til
Þýzkalands.
í Sviss fóru nýlega fram
mótmælaaðgerðir, þar sem lát-
in var í ljós óbeit á útlending-
um. Þar í landi hefur að-
streymi erlends vinnuafls ver-
ið mikið upp á síðkastið. Fólk
í þýzkumælandi löndum er
einkar ókátt yfir hinum mikla
fjölda verkamanna frá Suður-
Evrópu, sem hefur alizt upp
við ólíka menningararfleifð og
frábrugðnar lífsvenjur. Sam-
kvæmt upplýsingum lögregl-
unnar í Bern eru ítalir 52%
allra útlendinga, sem búsetu
hafa í Sviss, Spánverjar eru
11%, Þjóðverjar eru líka 11%
og 5% eru Frakkar.
Svo til allur svissneski bygg-
ingariðnaðurinn er rekinn með
erlendum vinnukrafti. Við
ferðamennsku starfar líka
mjög áberandi fjöldi útlend-
inga. Stjórnvöld hafa reynt að
hamla gegn innflutningi þess-
ara ,,gesta“ vegna þess að al-
menmngsálitið hefur snúizt
gegn þeim. Nýleg könnun
leiddi í ljós, að 10% af stöðum
20
FV 6 1973