Frjáls verslun - 01.01.1981, Síða 29

óra með skatttekjur að vopni
nú er, hætti fyrirtækið að vera
baggi á skattborgurunum og það
muni bjóða mun lægri tarmgjoia
en bílarnir geta boðið. Þessi sókn
Skipaútgerðarinnar sé því fyllilega
réttlætanleg þjóðhagslega. Auk
þess séu hinir miklu bílaflutningar
baggi á þjóðfélaginu vegna
óhæfilega mikils viðhalds á vegum
af þeirra völdum. Þá munu neyt-
endur einnig hagnast vegna lægra
vöruverðs í kjölfar lægri flutnings-
gjalds.
• Bílarnir unnu á
betri þjónustu
Er skyggnst er inn í þróun flutn-
ingamála hér innanlands undan-
farin ár kemur í Ijós að áriö 1945,
15 árum eftir stofnun Skipaút-
gerðarinnar, flutti hún liðlega 45
þús. tonn. Síðan lækkaði þessi
tala nokkuð og náði ekki sama
magni fyrr en 1977.
í tillögum og greinargerð milli-
þinganefndar um verðjöfnun
vöruflutninga frá 1976, er m.a.
komist að þeirri niðurstöðu að
bættar samgöngur á landi og í
lofti, en mun minni framfarir í sjó-
flutningum, svo sem í hraða og
vörumeðferð, hafi aukið bíla- og
flugflutningana á kostnað sjó-
flutninganna. Bætt þjónusta þess-
ara aðila, t.d. heimkeyrsla á vörum
en um leið léleg aðstaða Skipaút-
gerðarinnar til vörumóttöku, ráði
þarna einnig nokkru um.
• Opinber áróðursher-
ferð gegn bílunum hefst
Guðmundur Einarsson, núver-
andi forstjóri Skipaútgerðarinnai
sá um gagnaöflun og úrvinnslu
fyrir nefndina og komst nefndin að
þeirri niðurstöðu að öll gjöld til hins
opinbera af rekstri vöruflutninga-
bíla nemi aðeins um þriðjungi at
tilkostnaði hins opinbera við þá
vegna vegagerðar og vegavið-
halds. Loks vegna aukinna krafa
flutningskaupenda um hraða og
fljóta afgreiðslu, hneigist þeir til aö
velja flutningatæki, sem fljótust
eru í förum þótt dýrari séu en
önnur.
Leggur nefndin til að val flutn-
ingatækja skuli vera almenningi
frjálst, að svo miklu leyti, sem að-
stæður leyfa. Samkeppni skuli
vera á milli mismunandi flutninga-
tækja við sem jöfnust skilyrði og
flutningsgjöld séu í samræmi við
raunverulegan kostnað hinna
mismunandi flutningatækja. Tvö
síðari atriðin virðast ekki eiga sér
stoð í raunveruleikanum nú.
Ári seinna eða 1977 gaf Áætl-
anadeild Framkvæmdastofnunar
ríkisins út ..Hugleiðingar um úr-
bætur samgönguþjónustunnar á
íslandi". Þar er leitað skýringa nú-
verandi forstjóra Skipaútgerðar-
innar á kostum hinna nýju skipa og
komist að þeirri niðurstöðu að ef
útgerðin fengi skipin (skip eins og
Coaster Emmy) myndi það aug-
Ijóslega létta svo mikið á flutning-
um á vegakerfinu, að vegafé
myndi nýtast mun betur vegna
minna viðhalds.
Eimskip: Huga ekki á frekari aukningu strandferða
um vegauppbyggingu
þunga í nokkur ár. Niðurstöður úr
þeim rannsóknum eru nú notaðar
víða um heim með aðlögun á hverj-
um stað.
Þær leiddu í Ijós að fólksbílar hafa
nánast engin áhrif á niðurbrot vega.
Síðar eru nagladekk komin til sög-
unnar sem að sjálfsögðu hafa áhrif á
yfirborðið.
Miðað var út frá tíu tonna öxul-
þunga, sem dreifðist á 4 hjól og kom
þá í Ijós að niðurbrot jókst í mun
hærra hlutfaili en viðbótar tonn við
þann þunga. Miðað við að 10 tonn á
öxli hafi hlutfallstöluna 1, er hún
hlaupin upp í 12 við aðeins 2 tonna
viðbót, en sé þunginn iækkaður
niður í 5 tonn verður hlutfallstalan
aðeins 0,13 en ekki 0,5, eins og væri
ef tonn og hlutfallstala héldust í
hendur. Með niðurbroti er hér átt við
skemmdir á undirstöðum vega eða
burðarlögum.
Þótt engar nákvæmar rannsóknir
liggi fyrir hérlendis, taldi Jón engan
vafa á því að aukið afl bíla hefði áhrif
til hins verra, sérstaklega þegar
vegir væru lélegir. Qy)
Eimskipafélag islands er eina
skipafélagið í einkaeign hér, sem
heldur uppi reglubundnum strand-
ferðum. Eru það vikulegar ferðir á
milli Reykjavíkur og Akureyrar, með
vikulegri viðkomu á ísafirði og við-
komu aðra vikuna á Siglufirði og
hina á Húsavík.
Þessar ferðir hófust sl. haust, eða
í þann mund sem félagið tók í notk-
un nýja vöruskemmu og skrifstofu
undir sama þaki á Akureyri. Áfram
halda svo frystiskipin að sigla um-
hverfis landið til að safna frystum
fiski, en taka jafnframt aðra vöru í
leiðinni og koma um leið með ýmsar
vörur. Auk þess býður félagið svo
uppá að flytja stóra farma erlendis
frá beint á innlendar landsbyggðar-
hafnir, svo og beint frá þeim og út.
Nýja áætlunarferðin og aðstaðan
á Akureyri þýða stóreflda þjónustu
félagsins þangað, sem á áðumefnd-
ar hafnir og hafa ýmsir séð þar fyrir-
boða stórsóknar Eimskips í strand-
siglingum.
Af viðræðum við stjórnendur
félagsins er þó Ijóst að frekari efling
strandsiglinga er ekki fyrirhuguð,
a.m.k. ekki í náinni framtíð. Með
beinum tengslum millilandaflutn-
inga sinna við strandferðina norður,
telur félagið sig veita yfirgnæfandi
meirihluta viðskiptavina sinna 1.
flokks þjónustu þar sem varan sé í
sömu höndum allt frá seljanda er-
lendis og til kaupanda hér, og svo
öfugt.
Er það megininntak í stefnubreyt-
ingu félagsins á síðasta ári: per-
sónulegri þjónusta. Var í því sam-
bandi tekin upp ný verkaskipting
þannig að sami aðili innan fyrirtæk-
isins sér um flutning vöru erlendis
frá og til ákvörðunarstaðar hvar sem
er á landinu, og öfugt.
Rök Eimskips fyrir að efla áætlun-
arstrandflutninga ekki frekar að
sinni eru m.a. að miðað við kostnað
af beinum siglingum til staða, þar
sem þörfin er ekki nægileg, sé hag-
kvæmara fyrir alla aðila að koma
vörunni á áfangastað með samvinnu
vörufiutningabíla, eigin frystiskipa,
eða Skipaútgerðar ríkisins. Hin
aukna þjónusta Eimskips byggir
verulega á góðri samvinnu við vöru-
flutningabílstjóra. 'fv
29