Frjáls verslun - 01.06.1985, Síða 58

Rangar ákvarðanir við val
á gjaldmiðlum hafa
afdrifaríkar afleiðingar
Þegar blikur eru á lofti í gjald-
eyrismálum, er sérstök ástæða
að fara með fullri gát, þegar fjár-
hagslegar skuldbindingar eru
gerðar. Slíkar skuldbindingar
geta verið meö ýmsu móti, lán-
taka í erlendri mynt, kaup gegn
erlendum vörukaupavíxlum eða
kaupsamningar fram í tímann í
erlendum gjaldeyri svo eitthvað
sé nefnt. Sama gildir, þegar
gjaldeyriseignum er ráðstafað,
t.d. á innlenda gjaldeyrisreikn-
inga. í þessu sambandi er rétt að
benda á, að frá og með 1. ágúst
er öll útflytjendum og út-
flutningsframleiðendum heimilt
að eiga andvirði útflutnings í er-
lendum gjaldeyri á sérstökum
gjaldeyrisreikningum í bönkum.
Talið er að verulegar upphæöir
muni verða lagöar inn á þessa
gjaldeyrisreikninga.
Afurðalán út á útflutningsaf-
urðir eru öll í SDR-einingum. Á
næstunni má búast við að fram-
leiðendum útflutningsvöru verði
gefinn kostur á að velja í hvaða
mynt þeir vilja taka afurðalán sín
það er því tvíþætt ástæða fyrir
útlfutningsframleiðendur að afla
sér sem allra bestra upplýsinga
um gjaldeyrismál og fylgjast vel
með öllum hræringum á gjald-
eyrismörkuðum. Rangar ákvarð-
anir í sambandi við val á gjald-
miðlum getur orðið mjög af-
drifaríkt. Framleiðendur og út-
flytjendur fá ákveðið frelsi með
frjálsara skipulagi gjaldeyris-
mála og með því að fá að velja
sjálfir myntina, sem afurðalánin
eru tekin í. Þessu frelsi, sem
ööru, fylgir mikil ábyrgð og einn-
ig fylgir sú kvöð, að menn verða
aö fylgjast miklu betur með þvi,
sem er að gerast á sviði alþjóö-
legra gengis- og gjaldeyris-
mála. Þegar rætt er um áhættu
vegna innbyröis gengisbreyt-
inga erlendra mynta, verður að
hafa tvennt í huga. Annarsvegar
geta menn stundaö spákaup-
mennsku, reynt að ná fram
gengishagnaði með viðskiptum
sínum, t.d. meö því að fjármagna
fiskbirgöir með dollurum sem
Blikureru
á lofti í gjald-
eyrismálum
líkur eru á að fari lækkandi, en
selja í þýskum mörkum, sem
munu á móti fara hækkandi. Slík
viðskipti — þó þau séu reyndar
mikið stunduð erlendis — eru á
fárra færi hér á landi og alls ekki
fyrir aðra en þá, sem eru sér-
fræöingar í alþjóðlegum gengis-
og vaxtamálum.
Hins vegar geta menn leitast
við að lágmarka gengisáhætt-
una í rekstrinum, og er sá kostur
fýsilegri. Leiðir til þess geta ver-
ið með ýmsum hætti. Taka má
erlend lán i tilbúnum eða blönd-
uðum gjaldmiðli og jafna þannig
gengisáhættuna út. Kemur þá
SDR-greiðslueiningin helst til
greina.
Önnur aðferö til að lágmarka
gengisáhættuna getur verið sú,
að láta sömu mynt vera á fjár-
hagslegum skuldbindingum og
útflutningstekjurnar greiöast í.
Gleggsta dæmið um þetta er að
taka erlend lán eða afurðalán í
þeirri mynd, sem útflutningurinn
greiðist í.
Ef menn eiga gjaldeyriseignir
er eölilegt að athuga vel í hvaða
myntum stórir útgjaldapóstar
eru, t.d. hráefnakaup eða
greiðslur af erlendum lánum.
Það kann að vera hagkvæmt að
eiga gjaldeyriseignir í sama
gjaldeyri og þessir útgjalda-
póstareru.
Hér reynir mjög á hyggjuvit
viðskiptaþekkingu og spádóms-
gáfu þeirra sem höndla með
eignir og skuldir í erlendum
gjaldeyri, þegar mikilla sviftinga
gætir og óvissa er á erlendum
gjaldeyrismörkuöum.
Tískublaðið
Nýtt Líf
Áskriftarsími
82300
58