Frjáls verslun - 01.02.1986, Síða 33

um sem eru framundan. Við kom-
umst meðal annars að þeirri niður-
stöðu að ef komast ætti hjá því að
festast í verðbólguhringrásinni þá
yrði að breyta efnahagsstefnunni.
Það yrði að fá ríkisstjórnina til að
skipta um stefnu. Við lögðum drög
að þeirri stefnubreytingu í samn-
ingunum og könnuðum hvort stjórn-
völd væru tilbúin til að vinna að
slíkri lausn. Svar ríkisstjónarinnar
var jákvætt og þar með náðust samn-
ingar. Eg held að sú ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar hafi verið skynsam-
leg.“
Samleið í báðar áttir
— Ertu ánægður með þá upp-
byggingu sem er á ASÍ eða viltu hafa
hana einhvern veginn öðru vísi?
„Ég held að það sé ákaflega erfitt
að gefa eina forskrift um hvert sé
heppilegasta skipulagið á verkalýðs-
hreyfingunni. í nágrannalöndum
okkar má segja að þessu sé háttað
með tvennum hætti. Annars vegar er
um að ræða samtök þar sem að fólk í
sömu atvinnugrein er saman í félög-
um eða fólk sem vinnur sömu störf
þó það sé í sínhvorum atvinnugrein-
um er saman í félögum. Hver launa-
maður á samleið í báðar þessar áttir.
Þú átt samleið með því fólki sem
vinnur með þér á vinnustað þínum
og þú átt samleið með þeim sem
vinna samskonar störf og þú á ein-
hverjum öðrum vinnustöðum. Þama
togast þessar tvær leiðir að mínu viti
óhjákvæmileg á. Ég held að þess
vegna sé ekki hægt að gefa einhlítt
svar við því hvor aðferðin sé betri og
í samningum verðu alltaf að taka til-
lit til þessara tveggja þátta.
Við höfum byggt íslenska verka-
lýðshreyfingu upp eftir þeirri megin-
regju að þar er fólk saman í félagi
sem vinnur sömu eða sambærileg
störf eða hefur sömu eða sambæri-
lega menntun. A þessu em þó und-
antekningar.
í skipulagsmálaumræðunni hjá
okkur hefur það sjónarmið verið ráð-
andi að eðlilegt sé að tengja þá betur
saman sem vinna á sömu vinnustöð-
um meðal annars vegna þess að allt
félagsstarf verður auðveldara. Nú
þegar er farið að semja á nokkmm
stærri vinnustöðum en þó ekki þann-
ig að það sé gerður heildarsamning-
ur sem útiloki samningsgerð ein-
stakra félaga. Ef við tökum til dæmis
samninginn við álverið þá er hver
hópur með sjálfræði í þeirri samn-
ingsgerð. Þannig að hvert og eitt fé-
lag getur tekið sjálfstæða ákvörðun
ef ekki er samkomulag félaganna á
milli. Ég held að það sé líka nokkuð
mikilvægt mál ef við hugsum um
samstöðu um slík vinnubrögð."
Of litlir vinnustaðir
— Væri til bóta að taka upp beina
samninga starfsfólks og vinnuveit-
enda á allflestum vinnustöðum?
„Ég held að flestir íslenskir vinnu-
staðir séu svo litlir að ekki sé hægt
að tala um sjálfstæða vinnustaða-
samninga. Hópur starfsmanna er of
lítil eining til að það sé heppileg
vinnuaðferð. Það má líka minna á í
leiðinni að ekki gilda neinar reglur
um uppsagnir launþega á Islandi
þannig að það er tiltölulega auðvelt
fyrirt atvinnurekanda að hafa hemil
á starfsmönnum sem hefðu sig mikið
í frammi í því sambandi.
Ég held þess vegna að málið
snúist frekar um að tengja saman
fólk innan hverrar atvinnugreinar,
gera samninga fyrir atvinnugreinar
hverja fyrir sig líkt og í samningum
við álverið, ríkisverksmiðjurnar og
samninga á virkjanasvæðum. Ég tel
að það komi fyllilega til greina og
væri að mörgu leyti æskilegt að gera
slíka samninga víðar.“
— Nú hefur maður á tilfinning-
unni að ASÍ sé að styrkjast sem heild
á sama tíma og BSRB er að veikjast.
Hver er skýringin á þessu?
„Ég treysti mér ekki til þess að
leggja neitt mat á hvort þær fullyrð-
ingar sem koma fram í spurningunni
séu réttar eða ekki. BSRB á að sjálf-
sögðu í ákveðnum erfiðleikum vegna
brottgöngu kennara sem eru mjög
stór hluti af opinberum starfsmönn-
um. Ég harma að það skuli hafa gerst
á þeim vettvangi og mér finnst að
sjónarmið kennara, — sem mér sýn-
ist nánast vera að útbúa sér kjörorð-
ið: Sameinaðir stöndum vér sitt í
hvoru lagi — sé ekki sérstaklega vel
á rökum reist.
Styrkur samtaka eins og ASÍ og
BSRB er auðvitað styrkur verkalýðs-
félaganna sem mynda samtökin. Það
á ef til vill enn frekar við okkar meg-
33