Frjáls verslun - 01.03.1988, Blaðsíða 23

í hjólreiðartúr ásamt fjölskyldunni.
heimillt að nota. Það mátti hvorki
bjóða hærri innlánsvexti né lægri út-
lánsvexti, þeir urðu að vera nákvæm-
lega eins og Seðlabankinn ákvað. Það
sama gilti um gjaldskrá bankanna og
viðkvæmnin gagnvart gjaldskránni
var jafnvel meiri en fyrir vöxtunum.
Bankarnir réðu engu um gjaldskrána
heldur gjaldskrárnefnd og í forsæti
hennar var maður frá Seðlabankan-
um. Gjaldskráin var njörvuð niður og
þegar upp var staðið þýddi þetta ekki
hagstæðari kjör í bönkunum fyrir al-
menning. Seðlabankinn var með viss-
um hætti ábyrgur fyrir rekstri bank-
anna. Hann hafði verðlagsákvarðanir
þeirra í eigin hendi og ef illa gekk, eins
og algengt var á þessum erfiðleikaár-
um þegar innlán snar minnkuðu,
neyddist Seðlabankinn til að auka
vaxtamuninn. Og vaxtamunurinn
jókst á þessum túnum algerrar mið-
stýringar því Seðlabankinn vildi ekki
bera ábyrgð á því að einstakar lána-
stofnanir færu á hausinn. Nú eru
vaxtaákvarðanir í hendi hverrar
stofnunar fyrir sig og gjaldskrár-
ákvarðanir sömuleiðis og ekki er
sama stefna hjá öllum bönkum hvað
það varðar. En sú mikilvæga þjónusta
sem greiðslumiðlunin er, hefur gjör-
breytt daglegu lífi bæði einstaklinga
og fyrirtækja. Þótt ég vilji nú ekki
kalla mig gamlan, man ég ennþá þá
daga er farið var niður í Gjaldheimtu
til að borga af skattinum, það þurfti að
fara upp í Hafnarhús til að borga raf-
magnið og fleira mætti telja. Og auk
þess að þurfa að fara á milli staða til að
borga reikningana sína var hér nokk-
uð fjölmennur hópur rukkara sem
gekk á milli húsa og innheimti marg-
vísleg gjöld eða skilaði peningum. Nú
er þessi tími liðinn og menn fara nán-
ast með alla reikninga í bankann og
greiða þá þar með hjálp gíróseðla og
greiðsluseðla, svo ekki sé minnst á
skuldfærslur á greiðslukort.
Starfsvettvangur og starfs-
skilyrði banka og verðbréfa-
sjóða eru því ekki þau sömu.
Það sama má segja um kröfurnar sem
til þeirra eru gerðar. Menn verða ein-
faldlega að velja og hafna rétt eins og
þeir gera úr vöruvali verslunar. Hægt
er að velja mismunandi ávöxtun og
um leið mismunandi áhættu. Aukið
val er af hinu góða.“
En hafa bankarnir staðið á sér?
„Ég tel svo ekki vera. Bankarnir
eiga til dæmis hlut í mörgum verð-
bréfafyrirtækjum. Verzlunarbankinn
á meðal annars drjúgan hlut í Fjárfest-
ingarfélaginu og Féfangi, svo dæmi
sé tekið. í öðru lagi eru bankarnir
sjálfir með verðbréfaviðskipti. Ég sé
þróunina þannig fyrir mér að við nálg-
umst það sífellt að vera með einn fjár-
23