Frjáls verslun - 01.03.1988, Qupperneq 46

Tryggingar
ári náði Sjóvá að sýna hagnað upp á tutt-
ugu og þrjár milljónir króna þrátt fyrir
slæma afkomu ökutækjatrygginganna en
þær eru sem kunnugt er ein aðalorsökin
fyrir slæmri rekstrarafkomu tryggingafé-
laganna.
Þú spyrð hvaða breytingar sameining
félaga myndi hafa í för með sér. Ég get
svarað því með einföldu dæmi. Sjóvá-
tryggingarfélagið keypti meirihlutann í
Hagtryggingu fyrir rúmum tveimur árum.
Fyrirtækið sem er hreint ökutækjatrygg-
ingafélag var á síðasta ári rekið með hálfr-
ar milljón króna tapi. Astæðan fyrir því að
tapið var ekki meira en raun ber vitni er sú
að Sjóvátryggingarfélagið annast allan
rekstur Hagtryggingar samkvæmt sér-
stökum samningi og okkur hefur tekist að
ná rekstrarkostnaði Hagtryggingar niður
svo um munar. Það sem við getum haft
einhverja stjórn á er rekstrarkostnaður og
þar standa minni félögin ver að vígi en þau
stóru. Þegar við tókum við rekstri Hag-
tryggingar var hlutfallið milli rekstrar-
kostnaðar og iðgjalda tvö síðustu árin á
bilinu 30-38%. Til samanburðar má geta
þess að á sama tíma var þetta hlutfall hjá
Sjóvá 16,4% A einu ári tókst okkur að ná
kostnaði Hagtryggingar niður í 21%. Þetta
er áþreifanlegur árangur og hér kemur
hagkvæmni stærri rekstrareininga vel í
ljós. En tjónin eru atriði sem við ráðum
ekki við. Við vaxandi tjónakostnaði, og
hann hefur aukist gífurlega, eigum við því
miður aðeins eitt svar — hærri iðgjöld.
Hvað þessa síðustu hækkun iðgjalda í
ábyrgðartryggingum ökutækja varðar, þá
erum við aðeins að fara eftir þeim leikregl-
um sem okkur eru settar af Alþingi. Auð-
vitað er það alvörumál fyrir viðskiptavin-
ina að fá iðgjaldsreikning sem hækkar um
90-100% á milli ára. Fækkun tjóna er því
þjóðamauðsyn. A síðastliðnu ári námu
ökutækjaiðgjöldin 304 milljónum króna hjá
Sjóvá. Að frádregnum tjónakostnaði og
umboðslaunum var um 100 milljóna króna
tap að ræða. Þá er eftir að greiða allan
rekstrarkostnað. Á móti koma síðan fjár-
munatekjur og vextir af iðgjöldum. Það er
alveg sama hvemig þessu dæmi er velt til
og frá, það er tug milljóna tap á þessari
tryggingagrein."
— Hvaða hagræðing væri fólgin í sam-
einingu?
„í fyrsta lagi lækkun rekstrarkostnað-
ar. í öðru lagi þá bera stærri einingar meiri
áhættu og félögin þurfa minna að endur-
tryggja sig sem væri þjóðhagslega hag-
kvæmt vegna þess að slíkar tryggingar
eru að miklu leyti keyptar erlendis. Hvaða
áhrif sameining hefur á iðgjöldin? Ja, minni
kostnaður, minna tap — sjáðu til, menn
eru alltaf að tala um að hér sé engin sam-
keppni á milli félaga vegna þess hvemig
staðið er að iðgjaldsákvörðun í ökutækja-
tryggingum og þess vegna sé rétt að
fækka félögunum. Trygging er huglægur
hlutur. Fólk er að kaupa ákveðna vernd
sem snertir fyrst og fremst pyngjuna. Ég
vísa þvf alveg á bug að ekki sé nein sam-
keppni fyrir hendi. Hún er bæði mikil og
hörð. Samkeppnin er fyrst og fremst sjá-
anleg í þjónustunni. Og hvenær reynir á
hana? Hvað varðar fyrirtæki þá má nefna
rétta tryggingavemd á samkeppnisfæm
iðgjaldi. Mikilvægi þjónustunnar kemur
ávallt skýrast fram í tjónum bæði hvað
varðar fyrirtæki og einstaklinga og þá
verðum við líka að standa okkur. Þá gildir
bæði sanngirni í uppgjöri og að rétt sé að
því staðið. Tjónauppgjörið er andlit félags-
ins út á við.“
— Hvaða aðstæður þurfa að vera fyrir
hendi til að félög sameinist?
„Neyðin getur rekið menn út í samein-
ingu. Segjum að fyrirtækið hafi ekki það
lágmarks gjaldþol sem krafist er af Trygg-
ingaeftirlitinu. Þá má leita ýmissa leiða. Ef
um hlutafélag er að ræða er hægt að auka
hlutafé. Annaðhvort meðal hluthafa eða
með því að leita út á markaðinn. Einnig má
nefna annars konar hagræðingu sem fólgin
er í samstarfssamningi eins og þekkist
milli Sjóvár og Hagtryggingar. Það athygl-
isverðasta er e.t.v. sú hugarfarsbreyting
sem orðið hefur. Nú tala menn um það
sem raunhæfan möguleika að félög geti
sameinast. Þetta var hreinlega ekki til um-
ræðu hér áður fyrr. En hvernig það ætti
að gerast? Ég hef enga „patent“lausn á
því. Þar eru ýmsir valkostir fyrir hendi.
Persónulega tel ég óæskilegt að sameina
tvö eða fleiri félög undir einn hatt nema því
fylgi alger uppstokkun og þá á ég við alveg
frá grunni.“
— Telur þú æskilegt að félögin samein-
ist?
„Já, ég er nú þeirrar skoðunar og hef
ekki farið leynt með hana, að betra væri ef
félögin væru færri. Okkar þjóðfélag er
einfaldlega of lítið til að bera svona mörg
tryggingafélög og þau geta ekki öll verið
jafn sterk. Það versta sem gerist ef trygg-
ingafélag verður gjaldþrota er ekki tap
hluthafanna, því það er jú áhættufé, heldur
tap tjónþolanna sem eiga eftir að fá tjón
uppgerð hjá viðkomandi félagi. Það eru
þeir sem tapa. Ef tryggingafélag á innlend-
um markaði yrði gjaldþrota, en það hefur
ekki gerst í seinni tíð, væri það verulegt
áfall fyrir tryggingamarkaðinn hér. Trygg-
ingastarfsemin er ríkur félagslegur þáttur.
Það er verið að vemda fólk fyrir áföllum.
Það eru jú fyrst og fremst tjónþolarnir
sem verið er að hugsa um. Sterk trygg-
ingafélög eru nauðsynleg og þau verða að
vera fjárhagslega heilbrigð. Menn verða
að geta treyst því að tryggingafélagið sem
þeir eru tryggðir hjá sé til staðar þegar
tjón verður og geti greitt tjónið í reiðufé.
Þetta er gmndvallaratriði."
— Hefur verið rætt um sameiningu á
milli félaga?
„Mér vitanlega hefur það ekki verið
rætt f neinni alvöm. Menn hafa verið að
slá þessu fram en það em engin svona mál
í gangi, eftir því sem ég best veit. En það
að umræðan skuli vera fyrir hendi — það
er breytingin."
TRYGOJUMMG
A FERÐ OG FLUGI HÉR.ÞAR OG ALLSSTAÐAR
46