Frjáls verslun - 01.05.1998, Qupperneq 50

Sæl og ástfangin á ævikvöldi. Lifeyrissjóðirnir auglýsa núna:
Lifðu vel og lengi. Með nýju lögunum verður stóraukin
samkeppni á milli lífeyrissjóða.
Ný lög um lífeyrissjódi og
lífeyrisréttindi taka gildi 1. júli:
ALLIR VERÐA
NÚ AÐ GREtÐA í
LÍFEYRISSJÓÐ
Gefbu þér tima til að lesa þessa ítar-
legu umfjöllun um nýju lífeyrissjóös-
lögin. Lögin voru á annan áratug i
fæóingu. Þau leiöa til stóraukinnar
samkeþpni lifeyrissjóda!
MYNDIR: GEIR ÓLAfSSON ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
50
FRÉTTASKÝRING
Qrá og með 1. júli næstkomandi taka gildi ný lög um
skyldutryggingu lífeyrisréttínda og um starfsemi lífeyris-
sjóða sem kveða mun ítarlegar á um allt það er snýr að
þessum málaflokki en lögin sem áður voru í gildi. Iifeyrissjóðirn-
ir haía þó árs aðlögunartíma til að breyta reglugerðum sínum, eða
tíl 1. júlí 1999.
Aður var ekki til samræmd lagasetning um lífeyrissjóði heldur
hljóðuðu lögin eitthvað á þá leið að bæði launþegum og sjálfstætt
starfandi fólki bæri skylda til að greiða tíl lífeyrissjóðs sem hlotið
hefði staðfestingu íjármálaráðuneytisins. Einhver lágmarksá-
kvæði voru um upphæð þessu tengda en þar var t.d. ekki skil-
greint hvað lífeyrissjóður væri eða í hveiju starfsemi hans fælist.
Lögin voru m.ö.o. mjög ófullkomin.
Undirbúningur fyrir þessi nýju lög hefur nú tekið vel á annan
áratug. Hér á árum áður voru starfandi ótal nefridir, þ.á.m. 17
manna nefnd og 8 manna nefnd með aðild ríkisins og aðilum
vinnumarkaðarins, sem lagt hafa fram sínar tíllögur í gegnum tíð-
ina. Nýju lögin eru því búin að þvælast og þæfast mjög lengi í kerf-
inu en eru nú loksins búin að taka á sig einhverja mynd. Það varp-
ar þó ákveðnum skugga á tilvist þeirra að reglugerðin með þeim
er ekki tílbúin. í lögunum er gert ráð fyrir að sett sé reglugerð um
ýmis ákvæði þeirra þar sem kveðið er á um nánari útfærslu og
skilgreiningu laganna. Að þessari reglugerð er enn verið að vinna
í dag og tefur það t.d. fyrir ákvarðanatöku sjóðanna um það með
hvaða hættí brugðist verði við nýju lögunum.
MARKMIÐ LAGANNA
Aðalmarkmiðið með setningu laganna er að tryggja að allir
launþegar og sjálfstætt starfandi atvinnurekendur tryggi sér lág-
marksréttindi. Þar er í fyrsta sinn sett heildstæð löggjöf um lífeyr-
issjóði hérlendis sem áður hafði verið gert um önnur fjármálafyr-
irtæki eins og t.d. banka, tryggingafélög og verðbréfafyrirtæki.
Löggjöfin segir m.a. tíl um hvað lífeyrissjóðirnir eigi að vera og
hvað þeir megi gera varðandi fjárfestingarstefhu og annað þess
háttar. Jafnframt hefur verið afmarkað hveijir getí tekið við lífeyr-
issparnaði en það er t.d. mjög sérstakt að sjóðirnir þurfa í raun að
eiga fyrir öllum sínum skuldbindingum á hveijum tíma.
Lögunum er einnig ætlað að tryggja lífeyrissjóðskerfið í sessi
en um leið innleiða valfrelsi í lífeyrissparnaði. Þar er flest gert sem
unnt er í löggjöf til þess m.a. að tryggja það að allt starfandi fólk
afli sér réttínda tíl lífeyris eftír að starfsævi lýkur og að þessi rétt-
indi séu bæði varðveitt og tryggð með sem bestum hættí.
Lífeyrissjóðskerfið er grundvallað á kjarasamningum milli að-
ila vinnumarkaðarins og lögum sem sett hafa verið um einstaka
þætti. Iðgjaldsskylda varð fyrst almenn með kjarasamningum
verkalýðsfélaganna og samtaka vinnuveitenda árið 1969. Þau voru
í upphafi 2.5% af föstu kaupi en hafa verið hækkuð í áföngum í 10%
af öllum launum og kom síðasti áfanginn tíl framkvæmda í árs-
byijun 1990.
SKYLT AÐ GREIÐA í LÍFEYRISSJÓÐ
Frá og með gildistöku nýju laganna er öllum skylt að greiða í
lífeyrissjóð. I lögunum segir að öllum sem afla tekna eða fá
greiddar atvinnuleysisbætur beri að eiga aðild að lífeyrissjóði og
greiða iðgjald. Reglurnar hafa hins vegar verið rýmkaðar varðandi
FRÉTTASKÝRING: Ingibjörg Óðinsdóttir.