Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1942, Page 8
392
LESBÓK M0RGUNBLAÐ8INS
Ásgrímur Jónsson:
Hjalta8ta0abláin. Beinageitarfjall í baksýn.
ekkert þyrfti að borga fyrri en í
niðureftir leiðinni. Nielsen var bor-
inn upp á tindinn, þegar veg-
urinn þraut. Og síðan var að kom-
ast niður, hann kom við á öllum
knæpunum, að fá sjer meira, borga
allar veitingarnar, en pyngjan tóm,
þegar komið var heim að hótelinu
um kvöldið. Þetta var svo dýr ferð,
að jeg varð að lána Nielsen fyrir
fargjaldinu heim til Noregs. Átti
þó nóg með mig. En fjekk alt með
skilum. Ekki vantaði það. En sam-
vist okkar Nielsen varð styttri fyr-
ir vikið.
Það, sem hentaði best.
— Hvað var það í málaralistinni,
sem fyrir augu þín bar, er hafði
mest áhrif á þig?
— Áhrifin af hinni gömlu, ít-
ölsku list eru ótæmandi, sem kunn-
ugt er. En á heimleiðinni sá jeg í
Þýskalandi í fyrsta sinni mynd eft-
ir impressionistana frönsku og
fann strax, að það var þetta, sem
hentaði mjer betur en alt/sem jeg
áður hafði sjeð. Myndir hinna
frönsku impressionista höfðu strax
ákaflega mikil áhrif á mig. Ein af
fyrstu myndum þessum, sem jeg sá,
var af kirkjuforhlið, eftir Monet. —
Jeg sá strax, að þarna var alveg ný
meðferð á litum, svo mikil fylling
í litum, en jafnframt unaðslegur
blær með fyllingunni. í Berlín
kyntist jeg svo myndum Renoir,
og hafði feikna mikið gagn af þeirri
kynningu.
Heima í 33 ár.
Er jeg kom heim sumarið 1909
byrjaði jeg að mála vatnslitamynd-
ir austur í Flóa. En síðan fór jeg
upp í Hreppa og byrjaði á stóru
Heklumyndinni. Hún er máluð á
Hæli. Jeg vann að henni í heilt ár,
með nokkrum millibilum, sendi
hana svo á Charlottenborgarsýning
una í Höfn. Hún fjekk góða dóma í
Hafnarblöðunum. Og norski málar-
inn Chr. Krogh skrifaði mikið lag-
lega um hana. Hann var mest hrif-
inn af hinu víða útsýni í myndinni.
Hann sagði, að jeg hefði þar náð
nokkru, sem hann hefði ekki haldið
að væri hægt að ná í mynd, að sér
fyndist hann sjálfur lítill, þegar
hann horfði á myndina.
Jeg lagði ekki út í að mála fleiri
slíkar myndir. Hætti við það. Alveg
eins og jeg hætti nokkru síðar við
að*mála vatnslitamyndirnar, fannst
þær vera að verða „vanaverk" hjá
mjer (,,rutine“). Vildi forðast það.
Þær voru í rauninni margar hverj-
ar, ekki mikið annað en ferðalýs-
ingar.
Svo kom stríðið 1914. Þá dróg
allan mátt úr mjer, fanst að stríðs-
árin fyrri færi alveg forgörðum, þó
að aldrei gæti jeg gert mjer grein
fyrir, hvernigf á því stóð. Mjer hef-
ir altaf, frá því jeg var barn, verið
svo ógurlega illa við styrjaldir —
qema í fornsögunum, því þær eru
svo fjarlægar.
Árið 1914 hætti jeg við vatns-
litina. Næst málaði jeg nokkuð
sterkar myndir úr Fljótshlíð.
Framan af árum ferðaðist jeg
mikið, fór um Skafafellssýslur, norð
ur á Hólsfjöll, inn á Þórsmörk og
um Borgarf jörð.. En nú er jeg hætt-
ur því. Nú er jeg altaf á sumrin í
Borgarfirði. Ástæðulaust að fara
víðar. Kann best við mig á Húsa-
felli. Þar eru óendanleg „motiv“,
skógurinn ekki sjerlega hár, en
skógsvörðurinn óvenjulega fallegur.
Þar er hraun, sandar og fallegar
moldir. Það er umhverfið með heið-
um en hörkulegum svip, eins og mað
ur væri í óbygðum, þó í bygð sje.
Og nú eru liðin 33 ár siðan jeg
settist'að hjer heima, en jeg orð-
inn 67 ára. Það var nokkuð einmana
legt fyrir málara hjer fyrstu árin.
Mjer var mikill styrkur að því,
þegar þeir komu heim frískir og
'fjörugir, þeir Jón Stefánsson og
Kjarval. Að geta talað við þá urn
list, rifist við þá, þegar því var að
skifta. Ekki altaf sem verst að
vera á öðru máli en starfsbræðurn-
ir.
Síðan hefir málurum fjölgað. —
Hjer er komið meira olnbogarúm,
betra andrúmsloft en áður var.
— Já, eitthvað betra.
— Já, heldur er 'það í áttina, alt
í rjetta átt það sem það er.
V. St.
„Við komum beint frá því að skoða
fornminjasafnið. Við gengum um það
í rúma tvo klukkutíma“.
„Já, einmitt það. Voruð þið að leita
að 'einhverju sjerstöku?"
„Já. Útgöngudyrunum".
★
Skrítið ástand um þrjúleytið.
„Er pabbi þinn heima, litli vinur?“
„Já, en hann liggur“.
„Það er vonandi ekkert alvarlegt,
sem að honum gengur“.
„Nei-nei, mamma er að stoppa í
sokkana hans“.
★
Líf hans er opin hók, og honum þyk-
ir gaman að lesa upp úr henni.
★
Ráðið til þess að komast að göllum
einhverrar stúlku er að hrósa henni í
viðurvist vinstúlkna hennar, ■— sagði
Benjamfn Franklin.
★
Hamingjan er eins og kossinn. Menn
verða að eiga hann með öðrum.