Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1961, Qupperneq 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
587
Ólafía Jóhannsdóttir
Hún varpaði Ijóma á nafn
Islands erlendis
Minnisvarði hennar hefir ver/ð geymdur hér í 30 ár.
Hveneer á að reisa hann?
Þ E G A R minnzt er á Ólafíu Jó-
hannsdóttur vita allir við hverja
er átt. Það er konan sem varpaði
Ijóma á nafn íslands erlendis, og
var þar sæmd þeim heiðurstitli
að vera kölluð „ísland“ í stað síns
rétta skírnarnafns. Það nafn hlaut
hún fyrir framúrskarandi gáfur,
drengskap og mannkærleika.
Hún var fædd 22. október 1863
að Mosfelli í Mosfellssveit. Voru
foreldrar hennar séra Jóhann
Knútur Benediktsson prestur þar
og kona hans Ragnheiður Sveins-
dóttir prests á Mýrum í Álftaveri,
Benediktssonar. Hún átti því ekki
langt að sækja gáfur sínar, þar
sem hún var systurdóttir Bene-
dikts Sveinssonar sýslumanns, og
þau Einar skáld Benediktsson
systkinabörn.
Þegar Ólafía var ársgömul fekk
faðir hennar Meðallandsþing og
fluttust þau hjónin þangað austur,
en Ólafía varð eftir í Viðey og
var þar til 5 ára aldurs, en fór þá
í fóstur til móðursystur sinnar
Þorbjargar Sveinsdóttur ljósmóð-
ur í Reykjavík. Þar fekk hún hið
bezta uppeldi og menntun, sem um
var að gera á þeim tíma. Hún fór
í latínuskólann þegar hún hafði
þi^oska til og lauk þar 4. bekkjar
prófi 1890. En árið eftir var henni
synjað um stúdentspróf, og hætti
hún þá námi. Síðan sneri hún sér
að menningar- og mannúðarmál-
um, svo sem bindindismálum á
vegum Góðtemplarareglunnar,
kvenréttindamálum og líknarmál-
um. Báru forlögin hana víða, en
aðalstarf sitt vann hún í Noregi.
í norsku blaði birtist fyrir
nokkru rainningargrein um hana
og vegíia þess að sú grein lýsir
æviferli hennar og hverja þakkar-
skuld Norðmenn eigi henni að
gjalda, birtist hún hér í þýðingu.
Fyrirsögn greinarinnar er:
„íslendingurinn Ólafía Jóhanns-
dóttir, sem varð boðberi kærleik-
ans í skuggahverfum Ósló“.
Síðan segir:
Það var einn sumardag 1924.
í fangelsisgarðinum hjá
Landsfengslet í Ósló eru nokkr-
ir fangar á knjánum. Með
fingrunum grafa þeir upp jarð-
veginn, mylja hann og gera þar
blómabeð. Síðan eru blóm gróð-
ursett þar, og þetta fer allt
fram sem helgiathöfn.
Enn í dag er þetta heð þarna
í fangelsisgarðinum og á sumr-
in eru þar fögur blóm og vel
hirt.
Þetta kallast minningarreitur
Ólafíu Jóhannsdóttur.
ísland var hún kölluð. Hún
Ólafía Jóhannsdóttir
var prestsdóttir frá íslandi og af
ætt hins víðfræga skálds Egils
Skallagrímssonar. Allt virtist
benda til þess að hún yrði for-
vígismaður í stjórnmálum og fé-
lagsmálum íslendinga. En forlög-
in eru oft undarleg. Það varð í
landi forfeðranna, Noregi, að hún
vann ævistarf sitt, og í sögu þess
lands hefir hún óafmáanlega skráð
nafn sitt.
Árið 1892 kom Ólafía í fyrsta
skifti til höfuðborgar Noregs. Hún
var þá þegar orðin svo nafnkunn,
að hún var fengin til þess að tala
í Stúdentafélaginu um háskóla-
mál íslendinga. Ef til vill er hún
fyrsta konan sem stigið hefir þar
í ræðustól.
Hún kom fram í íslenzkum
r
>