Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1961, Blaðsíða 28

608
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
8. þar bjó Guðný Möller ekkja
og var húsið í daglegu tali nefnt
Gvunýmöllershús. Hjá henni
leigðu þeir Guðmundur Guðbrands
son ljósmyndari og ísleifur Gísla-
son, er seinna var prestur að Arnar
bæli. Nú er þarna stórhýsið Aust-
urstræti 14.
Nú komu tvö hús, sem ekki var
búið í og þar næst seinasta húsið:
11. og þar bjó Hannes Árnason
prestaskólakennari. Þetta hús hafði
Tofte beykir reist 1855 og síðan selt
Hannesi. Það brann 1915 og er þar
nú Feldurinn.
Nr. 1 í Austurstræti var upphaf-
lega talið íbúðarhús Gísla kaupr
manns Símonarsonar, sem stóð þar
sem nú er viðbygging Útvegsbank
ans. Sést á því, að fyrst hafa verið
tölusett þau þrjú hús, sem voru
norðan megin götunnar, og síðan
byrjað aftur austast og tölunni
haldið áfram vestur götuna að sunn
anverðu að húsi Hannesar Árna-
sonar, sem þá var vestasta hús í
götunni þeim megin, því að næstu
hús töldust til Vallarstrætis. Og
þegar hér var komið var hús Gísla
Símonarsonar talið við Lækjar-
torg, svo að Austurstræti 1 var
ekki til. Húsin við þessa götu voru
því alls 10, en þar af ekki nema
8 íbúðarhús, sex að sunnanverðu
og tvö að norðanverðu vestast.
Austurvöllur.
1. Þar bjó Kristín Scheving,
ekkja Hallgríms Schevings yfir-
kennara og hjá henni bjuggu þau
Árni Gíslason lögregluþjónn (let-
urgrafari) og Guðlaug Grímsdótt-
ir kona hans. Þetta hús var flutt
suður í Skerjafjörð vegna þess að
það varð að þoka fyrir Hótel Borg,
en úr Skerjafirði var það síðan
flutt upp í Laugarás og heitir nú
Breiðabliks, eign Halls Hallssonar
tannlæknis. Þetta hús er nú að
stofni 115 ára gamalt.
2. Þar bjó Henrik Stephan Han-
sen látúnsmiður, einn af Básenda-
bræðrum, og Eirný kona hans.
Þetta hús var venjulega kallað
„Simon Hansenshús“, kennt við
Símon kaupmann bróður hans. Það
er nú komið upp að Árbæ. Þarna
voru þeir leigjendur Jón Árnason
þjóðsagnaritari og Þorsteinn Egils
son, sem þá var á prestaskólanum
en varð seinna kaupmaður í Hafn-
arfirði.
3. Þetta hús stóð suður undir
tjörninni, eins hún þá var og hafði
Guðbrandur járnsmiður Stefáns-
son reist það 1822, Nú bjó þar
Þorvaldur Stephensen verslunar-
stjóri með konu og 3 börnum. Hjá
þeim leigðu tveir guðfræðinemar,
Eyólfur Jónsson, Þórðarsonar á
Kjarna, seinast prestur í Árnesi,
og Eggert Sigfússon síðar prest-
ur á Vogsósum. Þar leigði einnig
Þórður skósmiður Guðlaugsson frá
Hellum á Landi. Þorvaldur var
atkvæðamaður í bænum, bæarfull
trúi og í niðurjöfnunarnefnd, en
hann fór alfarinn með konu og
börn til Ameríku 1873. — Þetta
hús sem hefði átt að teljast við
Kirkjubrú, brann síðar.
Svo kom nýtt timburhús ótölu-
sett beint suður af austurenda
kirkjunnar og hafði Jakob Sveins-
son snikkari reist það og átti þar
heima sjálfur ásamt 2 lærlingum.
En auk þess bjuggu þau í húsinu
Pétur Guðjohnsen organisti og Guð
rún Sigríður kona hans, ásamt 8
börnum sínum. Þetta hús stendur
enn og er nú 101 árs gamalt. Það
hefði að réttu lagi átt að teljast
við Kirkjubrú.
4. Lyf jabúðin. Þar var þá Rand-
rup lyfsali og Frederikke kona
hans með tvö börn sín og tvö börn
hennar af fyrra hjónabandi, upp-
komin. Þar var og Brynjólfur Jó-
hannesson lyfjasveinn, kryplingur
að vexti, en hugljúfi hvers manns
í bænum ,og hafði almenningur þá
tröllatrú á honum að hann gæti
læknað hverja meinsemd. — Lyfja
búðin var reist 1833 og stendur enn.
5. Þar áttu þau heima Bjarni
Thorsteinsson amtmaður, þá átt-
ræður að aldri og blindur, og kona
hans Þórunn Hannesdóttir Finns-
sonar biskups. Hjá þeim var Páll
Pálsson skrifari, þá hálfsextugur
að aldri. — Þarna stendur nú land-
símastöðin.
6. Þar bjuggu þau Páll Mel-
sted sagnfræðingur og kona hans
Þóra dóttir Gríms amtmanns Jóns
sonar. — Húsið var rifið seinna
og þar reistur Kvennaskólinn, sem
enn stendur, en er nú eign Sjálf-
stæðisfélaganna í Reykjavík.
7. Þetta hús stóð sunnan við
Kirkjubrú og hefði átt að teljast
til hennar. Hefir hér einhver rugl-
ingur á orðið og húsinu bætt við
Austurvöll eftir að hin húsin um-
hverfis hann höfðu verið tölusett.
Þetta hús var upphaflega reist
1848 úr byggingarefni sem gekk af
þegar dómkirkjan var stækkuð.
Nú bjó Þarna Halldór Kr. Friðriks
son kennari og var þarna til dauða
dags 1902, Hann lét setja hæð ofan
á húsið og stendur það enn með
þeim ummerkjum og er nú eign
hins opinbera.
Vallarstræti.
1. Þetta hús reisti upphaflega
Klement Lint Þóroddsson frá Reyk
hólum. Hann tók fyrstur úpp nafn
ið Thoroddsen, sem síðan hefir
verið í þeirri ætt. En nú bjó þar
Guðmundur Lambertsen kaupmað
ur og hafði keypt húsið árið áður
fyrir 1000 rdl. Gerðist hann þá öl-
bruggari og reisti bjórstofu austan
við húsið með kjallara undir. —
Húsið var rifið 1886 og ísafoldar-
prentsmiðja reist þar.
2. Þar bjó Björn Gunnlaugsson
yfirkennari, þá 72 ára að aldri, og