Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1961, Síða 14

694
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
klæddur en aðrir nærstaddir, mér
fiimst hann mjög glæsilegur. Hann
er utan úr Hlíð, hinum megin
Jökulsár, maður á bezta aldri, geng
ur í reimuðum stígvélum er ná upp
að hné, eða allt að því. Hann er
klæddur brúnum molskinsfötum,
reykir pípu og hefur svarta otur-
skinnshúfu á höfði. Hann hefur
komið á prestsetrið til okkar og
sagt okkur margar frægðarsögur
af sér, um skólavist sína í Flens-
borg suður, um svaðilfarir til sjós
og lands. Eg dáist að honum,
einkum klæðnaði hans, hann lík-
ist nokkuð útlendum klæðnaði,
sem eg hef séð á Bretum og Þjóð-
verjum er koma með langar lest-
ir koffortahesta og marga fylgd-
armenn sunnan Kjöl. Þessi ungi
maður hefur, segir hann, slegið
niður fjóra Flandrara er réðust á
hann vopnaðir hnífum, í Hafnar-
firði, hann hefur bjargað heilli
skipshöfn úr sjávarháska, borið
uppgefinn mann í klofsnjó af miðri
Öxnadalsheiði niður Giljareit, þar
sem glerhálar svellbungur hengu
niður af hengifluginu og náð
byggð í Norðurárdal. Þessar sögur
sagði hann stúlkunum og. krökk-
unum í Vesturhúsinu eitt kvöld.
Piltarnir sögðu að hann væri lyg-
ari og grobbari norðan úr Eya-
firði.
Fílkló, segir hann nú og snýr
sér að mér, jú, maður ætti líklega
að bjóða í þennan snotra hlut.
Tvær krónur, býður hann svo.
Hreppstjóri lítur á hann. Tvær
krónur boðnar.
Tíu aurar, segir einhver.
Tvær krónur og tíu, tvær krón-
ur og —
Þrjár krónur.
Tíu aurar, segir hinn.
Þrjár krónur og fimmtíu, segir
lausamaðurinn úr Hlíðinni.
Tíu aurar, nú sé eg að það er
Bjarni á Hamri, ungur bónda-
sonur, vel efnaður, sem býður
móti honum.
Fjórar krónur þá.
Fjórar krónur boðnar. Fyrsta,
— hreppstjórinn hikar við, býður
enginn meira, fjórar —
Af hverju slær þú mér ekki.
Hreppstjórinn lítur á hann.
Þú færð ekki gjaldfrest, segir
hann fastmæltur og stuttur 1
spuna.
Ekki það?
Nei, eg slæ þér ekkert nema þú
sért tilbúinn að borga strax, út í
hönd, lagsmaður.
Ekki það, segir maðurinn fíni
með talsverðum þjósti. Hefurðu
nokkra gilda ástæðu til að tor-
tryggja mig og stendur ekki í upp-
boðsskilmálunum að gjaldfrestur
sé fram yfir kauptíð? Hef eg ekki
alltaf staðið í skilum með allt,
sem mér bar að borga?
Það veit eg ekkert um. Þú ert
utansveitarmaður og eg þekki þig
ekkert. Eg eltist ekkert við þig.
Hver átti hæsta boð næst þess-
um manni?
Bjarni á Hamri.
Eg slæ honum fílklóna, — til
skrifarans: Bjarni á Hamri, fílkló,
þrjár og sextíu.
Þetta eru ólög og rangindi,
hrópar lausamaðurinn. Látum vera
þótt þú svívirðir mig frammi fyr-
ir fjölda fólks. En þú hefur fé
af ekkju og munaðarleysingjum.
Það er eg sem ræð hér, segir
hreppstjórinn, og hvessir augu á
manninn.
Farðu bölvaður, Pétur ríki, blóð-
suga!
Hreppstjórinn glottir illilega, svo
sér í gular tennur. — O—o, ég fer
varla bölvaður fyrir þér og þín-
um líkum, lagsmaður.
Eg var ekki mjög undrandi á
þessu, því á þeim tímum var ekki
óvanalegt að menn skiptust á
harkalegum orðum og ómjúkum,
er þeim rann í skap.
Ungi maðurinn skundar burtu
og tautar ljót orð um þessa sam-
komu, sveitina okkar og fleira.
Litlu síðar sé eg að hann ríður
út hlíðina, þenur klárinn á harða-
stökki. Fantareið! Eg öfundahann
ekki lengur af reimuðu vaðstíg-
vélunum né hinum glæsilegu föt-
um.
Þessi bölvaður oflátungur, segir
einhver, eg held að það hafi verið
Einar í Brekku.
Hvað er fílkló, mjálmar Gunna.
Hún vill allt vita.
Fílkló, segir vitringurinn gamli.
Stúlkukind, það er fílkló sem
spjátrunginn úr Hlíðarhreppi
langaði til að eignast, án þess að
þurfa hennar með, en fekk hana
ekki. Þetta er nóg fyrir þig,
stúlkukind.
Var nú hlegið allmjög.
Loks komu bækurnar. Þar á
meðal nokkrar mjög gamlar bæk-
ur, grallarar og aðrar guðsorða-
bækur. verðið var fimm og tíu
aurar. Eg keypti nokkrar af þess-
um gömlu skruddum. Man eg að
árið 1770—1780 stóð á tveimur. Eg
keypti þær ekki af því að mig
langaði til að eiga þær, hafði enga
löngun til þess. En þær voru svo
ódýrar og mig langaði til að
kaupa eitthvað. En auraráð mín
voru lítil, nokkrir 5 og 10 eyring-
ar. Um haustið eftir voru bækur
þessar rifnar niður í forhlöð í
framhlaðnar rjúpnabyssur. Ef til
vill væru sumar þessara gömlu
bóka nú taldar merkilegar og fá-
gætar. Það hefði verið auðvelt að
safna hundruðum slíkra bóka fyr-
ir fáeinar krónur á uppboðum á
síðasta tugi nítjándu aldar. Bæk-
ur prentaðar á Hólum, í Skál-
holti, í Hrappsey, Viðey, Leirár-
görðum o.s.frv. Mér þótti mikið
til þess koma að hreppstjórinn sló