Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1961, Page 31

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
611
Hafnarstræti. Bieringsbúð, sem varð barnaskóli.
Fálkahúsið hafði verið, eða því
sem næst. Þarna bjó verslunarstjór
inn Chr. Zimsen, mágur Havsteens
og afi Knud Zimsen borgarstjóra.
— Nú er þarna verslunarhús O.
Johnson & Kaaber.
Þær tölur, sem hér vantar inn í
húsaröðina, voru á verslunarhús-
um þar sem engin íbúð var.
Húsvitjaninni í Miðbænum má
nú telja lokið, en rétt er að bæta
við Ingólfsbrekku, þótt hún væri
þá fyrir austan læk, því að það var
eins og húsin þar lokuðu Miðbæn-
um að austan, og nú teljast þau
flest til Lækjargötu. Og þessi hús
standa enn.
Ingólfsbrekka.
Stiftamtmanshús. Þar bjó Þórð-
ur Jónasson yfirdómari eins og fyr
er sagt. (Þar skammt fyrir ofan
stóð hús Jóns Péturssonar háyfir
dómara, reist um 1850. Þar er nú
Laugavegur 1).
Bakarahús. Þar bjó gamli Daníel
Bernhöft bakari og Marie kona
hans. Ennfremur Wilhelm Bern-
höft sonur hans og Jóhanna kona
hans með tvö börn sín og var Daní
el sonur þeirra þá á 1. ári. Hann
rak brauðgerðina síðar af miklum
dugnaði og muna margir Reykvík-
ingar eftir honum. — Bernhöfts-
dugnaði og munu margir Reykvík
ingar eftir honum. — Benrhöfts-
húsin standa enn, það elzta reist
1834.
Smithshús. Þar bjó Martin Smith
kaupmaður og Ragnheiður kona
hans. Þetta var húsið sem Stefán
Gunnlaugsson bæarfógeti reisti
1836. Smith keypti það og stækk-
aði. Seinna átti Guðmundur land-
læknir Björnsson húsið og stækk-
aði það enn.
Skólinn. Þar bjó Bjarni rektor
Jónsson og María Ragnheiður dótt
ir hans. Enn fremur bjó þar Ólafur
Ólafsson dyravörður og Jarðþrúð-
ur Pétursdóttir kona hans ásamt
Ólafi syni sínum 5 ára.
7. Þetta hús reisti Einar Jónsson
snikkari 1856 og bjó þar nú sjálf
ur ásamt Ingibjörgu Jóhannesdótt-
ur konu sinni, tveimur fósturbörn
um og 2 lærlingum. Þarna bjuggu
einnig Jón Þorkelsson, síðar rektor,
og Sigríður kona hans. Ennfremur
Helgi Jónsson snikkari og Guðrún
Jónsdóttir kona hans, og hjá þeim
voru synir þeirra Jónas og Helgi,
er báðir urðu seinna kunnir fyrir
tónsmíðar sínar. Þetta hús telst nú
nr. 5 í Skólastræti, en er mikið
breytt.
Þannig var þá umhorfs í Mið-
bænum fyrir einni öld. Afkom-
endur þeirra sem þá áttu þar
heima, eru margir í Miðbænum
enn, ýmist búfastir eða hafa at-
vinnurekstur sinn þar. Og það er
athyglisvert hve mörg af þeim
húsum, sem þá voru í Miðbænum,
eru enn við líði, þrátt fyrir allar
breytingarnar og þrátt fyrir það
hve mörg hafa orðið eldinum að
bráð. Þó fer þeim nú ört fækk-
andi. En þá er það líka athyglis-
vert að sums staðar hafa ekki ris-
ið nýar byggingar í þeirra stað.
Óbyggðar eru lóðirnar þar sem áð-
ur stóðu stór hús, svo sem Stýri-
mannshúsið, Veltan (Austurstræti
1), Veitingahús Jörgensens (Hótel
fsland), Þerneyarhúsið (Tjarnar-
lundur), Thomsenshús. En þetta
er með ráði gert vegna væntan-
legra skipulagsbreytinga.
Á árunum 1850—60 hafði fólki í
Reykjavík fjölgað um 300, og ein-
mitt um þetta leyti fer Reykjavík
að fá á sig höfuðborgarsvip.
í grein í „Þjóðólfi" er sagt frá
þeim framförum sem urðu í bygg-
ingum á árunum 1820—1860 og er
sú frásögn á þessa leið:
— 1820 voru hér aðeins 34—36
timburhús af öllu tagi, en nú
munu þau vera nálægt 135 af öllu
tagi, auk skúranna. Fyrir 1820
voru hér fá og smá og óséleg her-
bergi í íbúðarhúsum, nú eru þau
fleiri og stærri og að öllu laglegri.
Þá voru hér engin íbúðarhús tví-
loftuð né með annari yfirbygg-
ingu (bust). Nú eru hér 6 íbúðar-
hús tvíloftuð og 8 íbúðarhús önn-
ur með yfirbyggingu til íbúðar. —
Fyrir 1820 voru hér 3 mikil pakk-
hús tvíloftuð, en tvö þeirra voru
rifin um það leyti og ekki endur-
byggð; nú eru hér þrjú mikil
pakkhús tvíloftuð.---------
Þótt götum bæarins hefði veizt
sá sómi að fá löghelguð nöfn,