Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1961, Page 33

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
611
danskur ljósmyndasmiður er Friis
hét, og tók myndir allt sumarið,
og sótti fólk mjög til hans. En
sama sumar byrjuðu einnig tveir
Reykvíkingar að taka myndir.
Annar þeirra var Guðmundur
Guðbrandsson í Gvunýmöllerhúsi
(hann var ættaður úr Grundar-
firði). Hinn var R. P. Hall, sem
áður hafði verið veitingamaður í
Klúbbnum. Segir Jón biskup
Helgason um þá, að þeim hafi báð-
um þótt farast verkið óhöndulega.
Friis fór után um haustið, en
skömmu fyrir jólin sendi R. P.
Hall bæarmönnum þetta ávarp:
„Úr því að daginn fer að lengja
og veður leyfir býðst eg undir-
skrifaður til að taka sólmyndir
eða ljósmyndir af mönnum, og
kostar myndin 10 mörk af hverj-
um einstökum manni, en minna
ef af fleirum er tekin mynd á
sama spjaldinu. Vona eg að hinir
háttvirtu húsfeður og einstakir
menn, sem vildu eignast mynd af
sér eða sínum, unni mér þess
sóma og atvinnu, er mér gæti hér
með opnast“.
Eitthvað hefir honum nú gengið
illa samt, því að þegar kom fram
á þorra gaf ritstjóri „Þjóðólfs“
honum vottorð eftir beiðni og seg-
ir að myndir hans „virðist vel lík-
ar þeim, sem þær eru af og vel
teknar og lýtalausar, og miklu
betri eru þessar myndir hr. Hall
að allra dómi, heldur en hinar
eftir Friis“ Stangast hér frásagn-
ir, og verður hver að hafa það
sem honum þykir trúlegast.
Þá skeði það og, að Ágúst
Thomsen kaupmanni (bróður H.
Th. A. Thomsen) var leyft að
flytja færeyska héra til íslands.
Hafði hann góða von um að geta
auðgast mjög á þessu, eigi síður
en þeir sem fluttu hér inn mink-
ana, sællar minningar. Hérarnir
komu, en auðvitað mátti ekki
sleppa þeim lausum, því að þá
voru þeir óðar horfnir út í veður
og vind. Thomsen kom þeim því
fyrir til „hagagöngu" í Viðey. En
líklega hefir sá staður ekki verið
heppilegur fyrir þá, því að þeir
drápust allir um veturinn. Svo
fór um þá framtaksemi.
Fjármálin voru þá mjög sjálfum
sér lík. Kaupmenn bundust sam-
tökum um að lækka verð á inn-
lendri vöru og hækka verð á út-
lendri vöru, vegna þess að þeir
hefði orðið fyrir tjóni af verðfalli
árið áður. Þó urðu kaupmenn þá
gjaldþrota alveg eins og nú.
Árna stiftprófasti Helgasyni
hafði fyrir skömmu verið veitt
lausn frá embætti, en í viður-
kenningarskyni fyrir vel unnin
störf, var hann þá sæmdur bisk-
upsnafnbót. Þetta þótti mikill
heiður, en sá böggull fylgdi
skammrifi, að hann átti að borga
40 rdl. metorðaskatt. Hann var svo
fátækur að hann gat það ekki.
Sótti hann því um til stjórnarinn-
ar að fá að vera laus við þennan
skatt, eða þá að sér yrði greidd
eftirlaun. Stjórnin gat alls ekki
gefið það fordæmi, að fella niður
metorðaskattinn, en hún veitti
biskupi 300 rdl. eftirlaun á ári,
svo að hann gfæddi á þessu.
Bæarstjórnin var ekki fjár bæ-
arins ráðandi, hún varð jafnan að
knékrjúpa dönsku stjórninni og
biðja auðmjúklega leyfis um að
eyða smáupphæðum í þarfir bæ-
arins. Nú kom fram ósk um að
bærinn mætti taka 4000 rdl. lán
til atvinnubóta vegna þess hve
hart væri í ári og atvinnuleysi
mikið. En danska stjórnin synjaði
um leyfi. Þetta var í fyrsta sinn
að hugmyndin um atvinnubætur
kom fram.
Bæarstjórn hafði ekki úr miklu
að moða. Leiga af túnum var eina
tekjulind bæarins, en allan annan