Lesbók Morgunblaðsins - 17.12.1991, Qupperneq 14

Úr munnlegri geymd
um uppruna Strandarkirkju
Ffyrir langalöngu gerði ungur bóndi úr uppsveitum
Ámessýslu för sína til Noregs á skipi því er
hann sjálfur réði fyrir. Var ferð þessi farin til
að sækja valinn við til húsagerðar. Segir nú
ekki af ferðum bónda fyrr en hann hefur verið
lengi á hafi úti á leið sinni til íslands. Lend-
ir hann þá í háska af völdum sjávargangs
og hafvillu í dimmviðri og veit ekki lengur
hvert skip hans stefnir. Heitir hann því í
örvæntingu sinni að gefa allan húsagerðarv-
ið sinn til kirkjubyggingar á þeim stað er
hann næði landi heilu og höldnu. Að heiti
þessu unnu birtist honum sýn í líki ljóseng-
ils framundan stefni skipsins og verður nú
ljósengill þessi stefnumið er hann stýrir eft-
ir. Segir ekki frekar af siglingu þessari fyrr
en skipið kennir grunns í sandvík milli sjáv-
arklappa. Hvarf þá engillinn og birta tók
) af degi. Sáu þá skipsmenn að þeir höfðu
verið leiddir eftir bugðóttu lendingarsundi
milli boðsketja á úthafsbrimströnd. Þar
skammt fyrir ofan malarkamp var hin fyrsta
Strandarkirkja reist úr fórnarviðunum.
Undirritaður hefur fært arfsögn þessa til
leturs eins og hann heyrði hana úr munn-
v . legri geymd Guðrúnar Jónsdóttur, sem var
húskona hjá foreldrum hans í Þorkelsgerði
í Selvogi. Söguna heyrði undirritaður Guð-
rúnu segja mörgum sinnum á uppvaxtar-
árum sínum í Þorkelsgerði er hann var 10-13
ára að aldri. Síðan eru liðin rúm 60 ár.
Guðrún Jónsdóttir var fædd 5. janúar
1853 og kom til búskapar síns með Árna
Árnasyni, bónda og smið í Þorkelsgerði,
árið 1883. Árni var þá ekkjumaður eftir
örstutt hjónaband með Guðrúnu Grímsdótt-
ur frá Nesjavöllum.
Árni var frá 5 ára aldri uppeldissonur
Ólafs hreppstjóra og bónda í Þorkelsgerði,
Jónssonar, en Ólafur var kvæntur Kristínu
Jónsdóttur, prests í Vogsósum, Vestmanns.
Ólafur var fæddur í Þorkelsgerði 1811
og þar bjó faðir hans og afi. Hann var ijórði
ættliður í beinan karllegg frá Ormi Ólafs-
syni, bónda á Nesbýli og í Herdísarvík, er
fæddur var 1655, enn á lífi 1729. Ormur
var því samtímamaður Eiríks hins fjölfróða
á Vogsósum, Magnússonar.
Séra Ólafur Ólafsson, síðar fríkirkjuprest-
ur, var prestur í Vogsósum 1880-1883.
Hann heimsótti þau Kristínu og Ólaf í Þor-
kelsgerði og festi þá á blað eftirminnilega
myndlýsingu af Kristínu, þá blindri og
krepptri, en svipmikilli og lifandi í skarpri
hugsun, með pijóna í hönd. Og eftir að
hafa hlustað á mann hennar, Ólaf, segja frá
liðnum atburðum gaf hann honum þann
vitnisburð að hann væri „hinn mesti greind-
armaður og að sama skapi sannorður”.
Ólafur og Kristín drógu sig í hlé og af-
hentu Áma, fóstursyni sínum, bú og jörð
árið 1880, en lifðu síðan í skjóli hans af
eignum sínum til æviloka. Þau náðu bæði
háum aldri. Kristín lést fyrir aldamót en
Eftir KONRÁÐ
BJARNASON
Strandarkirkja í Selvogi.
Strandarkirkja í Selvogi
hefur orðið þjóðinni
hjartfólgin vegna þess
hve góð hún hefur þótt
til áheita. Upphaf
kirkjubyggingar þarna á
ströndinni má raunar
rekja til áheits og sú sögn
hefur gengið frá kynslóð
til kynslóðar í
Selvoginum.
Höfundurinn, sem sjálfur
er þaðan, rekur þessa
arfsögn og hugar að aldri
kirkjunnar.
Strandarkirkja að innan. Altaristaflan er eftir Sigurð Guð-
mundsson, málara.
Höggmyndin „Landsýn” er eftir Gunnfríði Jónsdóttur og
stendur skammt frá Strandarkirkju.
14