Morgunblaðið - 10.04.2001, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. APRÍL 2001 39
DAVÍÐ Oddsson forsætis-ráðherra sagði viðfréttamenn eftir fundinnmeð Jacques Chirac í
gær að þeir Chirac þekktust vel eða
allt frá því Chirac var borgarstjóri
Parísar og Davíð borgarstjóri
Reykjavíkurborgar. Lýsti Davíð
mikilli ánægju með viðræðurnar og
sagði að Chirac hefði sýnt mikinn
áhuga á íslenskum málefnum og
haft mikla þekkingu á íslenskri
sögu. Upphaflega var gert ráð fyrir
að fundur þeirra stæði yfir í hálfa
klukkustund en hann teygðist í
tæpa klukkustund.
Davíð var ekið til Élysée-hallar í
Renault-bifreið franska forseta-
embættisins kl. 11 að staðartíma.
Þjóðvarðliðar franska forsetans
stóðu heiðursvörð við inngang hall-
arinnar og var Davíð og fylgdarliði
hans fylgt upp á aðra hæð til skrif-
stofu Chiracs þar sem viðræðurnar
fóru fram. Hópur franskra sjón-
varps- og blaðamanna var meðal
þeirra sem fylgdust með heimsókn-
inni fyrir utan forsetahöllina.
Í fylgd með Davíð voru Sigríður
Á. Snævarr, sendiherra Íslands í
Frakklandi, Ólafur Davíðsson,
ráðuneytisstjóri í forsætisráðuneyt-
inu, Albert Jónsson, sérfræðingur í
alþjóðamálum í forsætisráðuneyt-
inu, og Illugi Gunnarsson, aðstoð-
armaður forsætisráðherra.
Jacques Chirac fylgdi Davíð að
fundinum loknum út á tröppur
Élysée-hallar þar sem þeir kvödd-
ust með virktum og ræddust við
nokkra stund. Gekk Chirac síðan
með Davíð út að bifreið sem beið
hans og veifaði er Davíð ók úr hlaði.
Chirac ræddi hins vegar ekki við
fréttamenn sem fylgdust með heim-
sókninni. Voru starfsmenn forset-
ans orðnir nokkuð órólegir þar sem
viðræðurnar höfðu staðið mun leng-
ur en áætlað hafði verið og von var á
franska hermálaráðherranum til
fundar við forsetann á hverri
stundu.
,,Þetta átti að vera stutt vinnu-
heimsókn en það var reyndar meira
tilstand heldur en ég átti von á.
Heimamenn hér segja að það virðist
sem menn hafi gert meira úr þessu
en við höfðum talið að efni væru til.
Þetta var mjög ánægjulegt og for-
setinn sýndi okkur mikla hlýju og
vinsemd,“ sagði Davíð í samtali við
Morgunblaðið að loknum fundinum.
,,Hann var vel undirbúinn og vel
heima í málefnum Íslands, afskap-
lega hlýlegur og tók okkar málum
vel,“ sagði Davíð.
Á fundinum ræddu Davíð og
Chirac samskipti Íslands og Frakk-
lands. Chirac lýsti ánægju með fund
Björns Bjarnasonar menntamála-
ráðherra og Catherine Tasca,
menningarmálaráðherra Frakk-
lands, í París fyrir skömmu. Chirac
sagðist telja skynsamlegt að góður
tími gæfist til undirbúnings menn-
ingardaga Íslands í Frakklandi,
sem halda á árið 2003. ,,Hann sagð-
ist jafnframt telja að þetta ætti að
verða víðtækara en eingöngu menn-
ingardagar, heldur líka kynning á
sögu Íslands, Ísland í fortíð og nútíð
og um líf nútíma Íslendingsins,“
sagði Davíð.
Lítur EES jákvæðum augum
Davíð sagði að í viðræðum þeirra
hefði komið fram, að Chirac væri vel
að sér um innihald og stöðu samn-
ingsins um Evrópska efnahags-
svæðið. ,,Hann taldi samninginn
duga okkur afar vel. Hann hefði
haldið fullu gildi sínu. Hins vegar
næði hann ekki til hluta sem hann
hefði aldrei átt að ná til og það gæti
ekki komið neinum á óvart. Hann
spurðist einnig fyrir um ætlun Ís-
lendinga varðandi beina inngöngu [í
Evrópusambandið] og ég lýsti þeim
sjónarmiðum, sem eru kunn á Ís-
landi. Hann sagðist skilja mjög vel
afstöðu Íslendinga og sæi ekki ann-
að en að okkar hagsmunum væri af-
ar vel borgið með því fyrirkomulagi
sem við hefðum,“ sagði Davíð.
,,Hann virtist telja að EES-samn-
ingurinn væri alveg hnökralaus,
hann næði til allra þeirra þátta sem
hann ætti að ná til og virkaði vel
samkvæmt þeim upplýsingum, sem
hann hefði fengið bæði frá sínum
sérfræðingum í Evrópumálum og
eins frá Evrópusambandinu, um að
þetta gengi mjög vel,“ sagði Davíð.
Minni ríkin þyrftu að sjálfsögðu að
rækta sitt samband innan ESB en
Chirac taldi að samningurinn svar-
aði mjög vel kröfum Íslands, að
sögn Davíðs. Davíð sagði ánægju-
legt að fá þessa staðfestingu af hálfu
forseta Frakklands.
Sýndi skilning á sérstöðu
Íslands vegna Kyoto
Jacques Chirac tók einnig að
fyrra bragði upp málefni Kyoto-
samningsins og sagðist þekkja sér-
stöðu Íslands. ,,Það kom fram mjög
mikill skilningur hans á okkar sér-
stöðu en hins vegar var hann nokk-
uð þungorður í garð sjónarmiða
Bandaríkjanna, sem hann telur að
hafi breytt um stefnu,“ sagði Davíð.
Fram kom í viðræðunum að Chir-
ac hafði nokkrar áhyggjur af eld-
flaugavarnaáætlun Bandaríkjanna,
m.a. vegna hættu á að hún myndi
auka spennu á ný og vera vísir að
nýju vígbúnaðarkapphlaupi.
Segir áhyggjur af varn-
arstefnu ESB óþarfar
,,Við ræddum einnig mikið um ör-
yggis- og varnarmál. Hann lagði
áherslu á að ótti okkar, sem hann
vissi að hefði komið fram um að fyr-
irætlanir Evrópusambandsins í
þessum efnum kynnu að veikja Atl-
antshafsbandalagið, væri að hans
mati ekki á rökum reistur. Ég tók
fram að við styddum út af fyrir sig
aukna sérþátttöku Evrópusam-
bandsins, vegna viktar þess í varn-
ar- og öryggismálum, en við vildum
hins vegar ekki að það leiddi til þess
að samstarfið innan NATO gliðnaði
og hann tók undir það. Chirac sagði
að fyrri Bandaríkjastjórn [stjórn
Clintons] hefði verið búin að sam-
þykkja það fyrirkomulag sem hefði
verið talað um. Lítilsháttar hik hefði
komið fram hjá núverandi ríkis-
stjórn Bandaríkjanna en hann taldi
að úr því væri að draga og sérstak-
lega hefðu orðið þátttaskil hvað það
varðaði eftir fund Bush og Blairs í
Washington fyrir um mánuði.
Chirac orðaði það þannig, að vitað
væri, að Bretar hefðu aldrei farið
inn í þetta samkomulag ef þeir
teldu, að það veikti samskiptin við
Bandaríkin, vegna þeirra sérstöku
tengsla sem þar væru á milli. Hann
lýsti því yfir að það yrði að gæta
þess mjög vel að hlutur þeirra Evr-
ópuríkja sem ekki væru í Evrópu-
sambandinu en væru aðildarríki
NATO yrði hvergi skertur og að-
koma þeirra að undirbúningi mála
yrði að vera með þeim hætti að
menn gætu sætt sig við það,“ sagði
Davíð.
Aðspurður hversu mikla þýðingu
þessar yfirlýsingar Frakklandsfor-
seta hefðu fyrir hagsmuni Íslands
sagði Davíð að forseti Frakklands
væri mjög áhrifamikill varðandi alla
þætti utanríkismálastefnu Frakk-
lands. ,,Það er því afar þýðingar-
mikið að hann skuli í fyrsta lagi vera
svona vel heima í þessum málum
sem að okkur snúa, bæði varðandi
Kyoto og eins okkar sjónarmið í
varnarmálum, og yfirlýsingar af
þessu tagi af hans hálfu eru mjög já-
kvæðar,“ sagði Davíð.
Lýsti stuðningi við að Ísland
fengi sæti í öryggisráði SÞ
Jacques Chirac sagðist einnig á
fundinum með Davíð telja það sína
persónulegu skoðun að hann sæi
ekki að önnur ríki ættu meiri kröfu
til þess en Ísland að fá sæti í örygg-
isráði Sameinuðu þjóðanna. ,,Chirac
vissi um okkar umsókn um sæti í ör-
yggisráðinu árið 2008. Hann sagði
að það væri ekki venja að ríki sem
ættu þar fastafulltrúa lýstu yfir
stuðningi við ákveðin ríki en þó
sagðist hann vilja segja persónulega
að hann sæi ekki að önnur ríki ættu
meiri kröfu til þessa en Íslendingar,
sem hefðu verið svona lengi í Sam-
einuðu þjóðunum, án þess að gera
slíka kröfu. Ég þakkaði honum
mjög fyrir þessa yfirlýsingu og
hversu afgerandi hann var persónu-
lega í þeim efnum. Fyrirkomulagið
hér er þannig að eftir viðræður af
þessu tagi eru fundargerðirnar
sendar til viðkomandi ráðuneyta,
þannig að þeim er kunnugt um af-
stöðu forsetans og þar með afstöðu
Frakklands,“ sagði Davíð.
Opinber heimsókn Chiracs
til Íslands undirbúin
Undir lok viðræðnanna ítrekaði
Davíð boð til Chiracs um að koma í
opinbera heimsókn til Íslands. Chir-
ac lýsti miklum áhuga á því. ,,Hann
sagði að eftir þennan fund þá
skuldaði hann mér að hitta mig á Ís-
landi, og fól sendiherrunum land-
anna að hefja undirbúning slíkrar
heimsóknar. Gat hann þess sérstak-
lega að hann myndi hafa samband
við forráðamenn franska vinnuveit-
endasambandsins þannig að hafinn
yrði undirbúningur að því að for-
ráðamenn 12–14 miðlungs- og
smárra fyrirtækja, sem gætu haft
áhuga á að koma á samskiptum við
Ísland kæmu með í þeirri heimsókn.
Hann var bersýnilega mjög áhuga-
samur um þetta,“ sagði Davíð, og
bætti við að hann hefði lagt til að af
þeirri heimsókn gæti orðið strax á
þessu ári.
Viðræður í dag
við Prodi og Solana
Í dag fer Davíð til Brussel og á
viðræður við Romano Prodi, forseta
framkvæmdastjórnar Evrópusam-
bandsins, og Javier Solana, sem
gegnir stöðu sérstaks fulltrúa ESB
á sviði utanríkis- og öryggismála.
Davíð hefur ekki farið í slíka vinnu-
heimsókn í höfuðstöðvar ESB síðan
árið 1994.
,,Ég mun undirstrika það sér-
staklega við Prodi að þeir þættir,
t.a.m. við stækkun Evrópusam-
bandsins, sem hafa verið okkur hag-
felldari gagnvart þeim ríkjum sem
koma inn og verða þess vegna hluti
af EES-samningnum, muni halda
sér. Við teljum það vera í anda
samningsins og einnig í anda al-
þjóðaviðskiptasamningsins. Einnig
viljum við ræða að það fyrirkomulag
á vinnu sem fram hefur farið í sam-
ræmi við EES-samninginn haldi
sér. Það var mikið mál gert úr því
heima þegar ein af 250 samstarfs-
nefndum lokaðist [fyrir nefndarsetu
fulltrúa Íslands]. Það var reyndar
ekki gert ráð fyrir að samstarfið
færi fram í slíkum nefndum en Evr-
ópusambandið hefur talið það vera
hagfellt. Það var því gerður úlfaldi
úr mýflugu þegar samstarf í einni
nefnd af 250 hætti vegna eðlisbreyt-
ingar á þeirri nefnd. Það var hins
vegar ekki brot á EES-samningn-
um. Við munum leggja áherslu á að
reyna að halda slíkum þáttum sem
mest því það er hagstætt fyrir báða
aðila,“ sagði Davíð.
Morgunblaðið/RAX
Davíð Oddsson forsætisráðherra ásamt Jacques Chirac, forseta Frakklands, á fundi þeirra í Élysée-höll.
Chirac telur hagsmunum
Íslands vel borgið í Evrópu
Þeir Davíð Oddsson
forsætisráðherra og
Jacques Chirac, forseti
Frakklands, skiptust á
gamanyrðum og hlógu
dátt í Élysée-höll í Par-
ís í gærmorgun, áður
en sest var til viðræðna
um tvíhliða samskipti
landanna, Evrópumál,
öryggis- og varnarmál
o.fl. Ómar Friðriksson
blaðamaður og Ragnar
Axelsson ljósmyndari
fylgdust með.
Forsætisráðherra átti fund með Frakklandsforseta í París í gær
omfr@mbl.is
Skúli Jón
r Fokker-
nti í mjög
Ísafjarð-
ennþá að
stofunnar
ekki lokið
mánuðir
fst koma
aman og
raga upp
knarinn-
di eftir því
ilum máls
astjórnar
m stigum
heppilegt
mdrög að
hefst um
ast. Form
amkvæmt
lokadrög
málsaðil-
þá skýrsl-
æmt nýj-
plýsingum
kýrslunn-
því að við
m ekki hef-
ytingarn-
l þess að
eynist og
nefndin getur staðið við. Við tökum
á öllum þáttum sem við teljum
skipta máli og eyðum auðvitað ekki
mörgum orðum í það sem ekki kem-
ur slysinu beint við,“ segir Skúli
Jón.
Leiðum fram þau atriði
sem skipta máli
Nokkur umfjöllun hefur orðið um
síðustu skýrslu sem nefndin sendi
frá sér og fjallar um flugslysið í
Skerjafirði 7. ágúst sl. Meðal ann-
ars hefur nefndin verið borin þung-
um sökum um óeðlileg vinnubrögð
og seinagang, sem hefur m.a. leitt
til þess að nefndin sendi samgöngu-
ráðherra bréf þar sem fram kemur
m.a. að rannsóknarnefnd flugslysa
telji æskilegt að stjórnandi hinnar
opinberu lögreglurannsóknar leiti
liðsinnis erlends sérfræðings sem
taki á öllum atriðum málsins, „þar á
meðal þeim sem bornar hafa verið
brigður á í meðferð rannsóknar-
nefndar flugslysa“, eins og segir í
niðurlagi bréfsins. Að sögn nefnd-
armanna taka þeir allir virkan þátt í
rannsóknum, skýrslugerð, umfjöll-
un og efnisöflun og er lokaskýrslan
sameiginlegt álit allra nefndar-
manna. Skúli Jón segir jafnframt að
nefndarmenn reyni jafnan að leiða
sannleikann í ljós og koma með fyr-
irbyggjandi tillögur. „Þess vegna
hef ég oft klórað mér í höfðinu und-
anfarnar vikur út af þeirri úlfúð
sem hefur orðið til í þessu máli. Ég
tel að við séum að vinna heiðarlega
og einlæglega samkvæmt því sem
við eigum að gera, sem er að leiða
fram öll þau atriði sem skipta máli.“
Samkvæmt starfsháttum nefndar-
innar var unnin frumskýrsla um
slysið og hún send málsaðilum til
umsagnar. Athygli hefur verið vak-
in á því að niðurstöður og orðalag er
víða ólíkt í drögum skýrslunnar og
lokaskýrslunni. Að sögn Skúla Jóns
var þetta mjög eðlilegt, þar sem
málsaðilar gerðu ítarlegar athuga-
semdir og lögðu fram frekari gögn í
málinu. Í lokaskýrsluna fóru síðan
eingöngu upplýsingar og fullyrð-
ingar sem nefndin treystir sér til að
standa fyllilega við enda mikilvægt
að nefndin haldi trúverðugleika sín-
um.
Vantar geymsluhúsnæði
undir rannsóknargögn
Samkvæmt lögum ber nefndinni
að halda trúnaði við þá sem gefa
henni upplýsingar. Skýrslu nefnd-
arinnar er ekki heimilt að nýta í
sakamálum og ekki má afhenda
gögn sem geyma framburð aðila
fyrir nefndinni. Nefndin vinnur ein-
göngu með gögn sem henni eru af-
hent af fúsum og frjálsum vilja og
því er það eitt af grundvallaratrið-
um í starfi nefndarinnar að halda
trúnaði við þá sem veita upplýsing-
ar.
Í lögum um rannsókn flugslysa
kemur fram að rannsóknarnefndin
ákveður sjálf hvenær hún lætur
hluti af hendi sem rannsakaðir hafa
verið í tengslum við flugslys.
Nefndin hefur verið gagnrýnd fyrir
að hafa látið af hendi hreyfilinn úr
vélinni TF-GTI sem hrapaði í
Skerjafirði, en að sögn Skúla Jóns
var hreyfillinn fullrannsakaður
undir stjórn rannsakenda flugslyss-
ins með aðstoð tilkvaddra sérfræð-
inga, þ. á m. tveggja færustu sér-
fræðinga flugmálastjórnar. Auk
þess var tæknistjóri flugrekandans
viðstaddur rannsóknina eins og
hann átti rétt á. Nefndin hélt eftir
öllum íhlutum hreyfilsins og kerfa
hans sem gátu að mati nefndarinn-
ar gefið tilefni til frekari rannsókn-
ar, svo og öllum gögnum hans og
dagbókum. Þegar nefndin hafði
fullrannsakað hreyfilinn óskaði eig-
andi hans eftir að fá hann afhentan
þar sem hann lá undir skemmdum
eftir að hafa lent í sjó og nefndin sá
ekki ástæðu til þess að halda honum
þar sem rannsókn á honum var lok-
ið, að sögn Skúla Jóns.
„Starf nefndarinnar er krefjandi
og á engan hátt einfalt. Það er ein-
læg von nefndarmanna að starf
nefndarinnar og tillögur sem hún
gerir til úrbóta í flugöryggismálum
leiði til góðs og aukins flugöryggis,“
segir Skúli Jón.
ngu að fækkun slysa
er
a
sam-
þar
flug-
flug-
son
efnd-
stæð
6.
ð/Kristinn
ysa, og
ta árs.
ni Sæberg
eirikurj@mbl.is