Morgunblaðið - 10.04.2001, Blaðsíða 54

MINNINGAR
54 ÞRIÐJUDAGUR 10. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ólafur BirgirÁrnason fæddist
í Byrgi í Glerárþorpi
við Akureyri 8. sept-
ember 1940. Hann
lést í Fjórðungs-
sjúkrahúsi Akureyr-
ar 30. mars sl. For-
eldrar hans voru
Árni Jónsson, f. 14.
apríl 1912, d. 17.
apríl 1987, og Snjó-
laug Sigurbjörg
Ólafsdóttir, f. 14.
maí 1915, d. 9.
febrúar 1993. Systk-
ini Ólafs eru Jón
Stefán, f. 16.8. 1934 og Anna
Guðrún, f. 7.8. 1947. Ólafur
kvæntist 1966 fyrri konu sinni,
Steinunni Ísfeld Karlsdóttur, f.
13.1. 1941. Þau skildu. Dóttir
þeirra er Svala, f. 19.12. 1963.
Hún er gift Davíð Þór Björgvins-
syni, f. 9.4. 1956, og eiga þau
fjögur börn, Davíð Stein, f. 8.3.
1985, Ólaf Birgi, f. 15.9. 1990,
Hjalta Þór, f. 29.8. 1995, og
Svölu, f. 9.10. 2000. Árið 1973
kvæntist Ólafur seinni konu
sinni, Helgu Björgu Yngvadótt-
ur, f. 6.7. 1943. Átti hún tvö börn
af fyrra hjónabandi er Ólafur
gekk í föðurstað, Yngva Pál, f.
2.1. 1964, og Sigríði Margréti, f.
16.8. 1967. Yngvi Páll er kvænt-
ur Eyrúnu Ingadóttur, f. 26.9.
1967 og eiga þau tvö börn, Þór-
dísi Björgu, f. 6.12.
1992, og Dag Inga,
f. 29.5. 1998. Sigríð-
ur Margrét er gift
Elíasi Bjarna Guð-
mundssyni, f. 2.4.
1967, og eiga þau
tvö börn, Helgu
Guðnýju, f. 8.4.
1994, og Vilhjálm
Grétar, f. 9.10.
1996. Ólafur og
Helga eignuðust
saman eina dóttur,
Katrínu Smára, f.
8.6. 1979. Hennar
sambýlismaður er
Bjarni Már Magnússon, f. 16.9.
1979.
Ólafur varð stúdent frá MA
1960 og cand. juris frá Háskóla
Íslands 1967. Að laganámi loknu
starfaði hann í rúm tvö ár sem
fulltrúi hjá yfirborgardómaran-
um í Reykjavík og síðan í sjö ár
sem fulltrúi hjá bæjarfógetanum
á Akureyri og sýslumanninum í
Eyjafjarðarsýslu. Frá 1. júlí 1976
hefur hann rekið eigin lög-
mannsstofu á Akureyri. Ólafur
hlaut réttindi til málflutnings
fyrir héraðsdómi 1970 og fyrir
Hæstarétti 1990. Ólafur var með-
limur í Oddfellowstúkunni
Freyju frá árinu 1990.
Útför Ólafs fer fram frá Ak-
ureyrarkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Tengdaföður mínum, Ólafi Birgi
Árnasyni, kynntist ég bæði í einkalífi
og starfi. Ég minnist þess þegar ég
hóf störf sem löglærður fulltrúi á lög-
mannsstofu hans á Akureyri sumarið
1985 að hann ákvað fljótlega að rölta
með mig yfir á sýslumannsskrifstof-
una til að kynna sinn nýja fulltrúa
fyrir starfsfólkinu þar. Yfir á skrif-
stofu sýslumanns voru varla meira
en 200 metrar frá þeim stað sem
hann hafði þá skrifstofu. Eftir al-
mennum lögmálum ætti slíkur
göngutúr varla að taka meira en
tvær mínútur fyrir sæmilega hrausta
menn. Þessi göngutúr varð þó tals-
vert lengri og í minningunni a.m.k.
klukkutími, enda þurfti Ólafur Birg-
ir, að mér fannst, að heilsa nánast
hverjum einasta manni sem við
mættum á leiðinni og spjalla við hann
nokkra stund, um veðrið, málefni
bæjarins, aðra Akureyringa og ým-
islegt fleira. Í stuttu máli, hann virt-
ist þekkja flesta íbúa bæjarins og
þeir hann. Mér varð þegar ljóst að
hvernig sem menn kynnu að skil-
greina hugtakið „Akureyringur“
myndi hann falla undir það. Ólafur
Birgir var góður lögmaður. Þar fór
saman traust lagaþekking, réttsýni,
vandvirkni og góð dómgreind. Því
voru honum falin fjölmörg vandasöm
verkefni á þeim vettvangi. Við rædd-
um oft um lögfræðileg málefni og
voru þær samræður jafnan skemmti-
legar og líflegar að okkar mati, þótt
þeir sem á þurftu að hlýða hafi senni-
lega ekki alltaf skemmt sér jafn vel.
Áhugi Ólafs Birgis á fræðigrein sinni
var mikill og einlægur. Hann vildi
þar láta gott af sér leiða. Dætur hans
tvær hafa lagt fyrir sig sama fag. Sú
eldri, Svala, er lögfræðingur en sú
yngri, Katrín Smári, stundar nám í
þeirri grein. Hann var þeim mikill
styrkur í því efni og hafa þær því
ekki aðeins misst ástkæran föður
heldur einnig mikilvæga fyrirmynd
fyrir lífstarf sitt allt. Ferðir okkar
Svölu ásamt börnum norður á Ak-
ureyri eru orðnar fleiri en tölu verð-
ur á komið. Þótt börnunum fjölgaði
með árunum, ferðakisturnar þyngd-
ust og sífellt væri flóknara að hýsa
allan mannskapinn varð það ekki til
þess að stöðva okkur. Á heimili Ólafs
og Helgu á Akureyri áttum við
margar góðar samverustundir með
löngum samræðum um hin aðskilj-
anlegustu málefni, miklu og góðu
matlífi („matarkúltúr“ eins og það
heitir fyrir sunnan) og spilamennsku
þar sem sagnir urðu því djarfari sem
hin norðlenska nótt varð svartari.
Við þessar aðstæður fannst mér
skemmtilegustu kostir Ólafs Birgis
koma í ljós. Hann hafði sterkt per-
sónulegt aðdráttarafl sem átti sér
rætur í eðlislægu glaðlyndi, góðri
greind og ómótstæðilegri kímnigáfu
sem fólst í tvíræðni, og beittu og mis-
kunnarlausu háði, sem þó var mein-
laust í eðli sínu og aldrei rætið. Frá
sjónarmiði eldri sona okkar Svölu
hljóta þó gamlárskvöldin sem við
dvöldum hjá þeim hjónum að lifa
lengst í minningunni, enda keypti
Ólafur Birgir þá afar stórmannlega
inn af flugeldum og öðru tilheyrandi.
Þar var ekki spurt um herkostnað-
inn. Um miðnætti skall síðan á styrj-
öld þar sem hann var sjálfur hers-
höfðinginn, en fjölskyldan, og þó
einkum dóttursynirnir, voru her-
mennirnir. Þessar stundir mun ég
geyma í minningunni og kenna börn-
um mínum slíkt hið sama. Hin sönnu
skáld hjálpa okkur að orða hugsanir
okkar og kenndir á kveðjustundum
sem þessum. Ég vil kveðja tengda-
föður minn með fyrsta erindinu úr
ljóði Snorra Hjartasonar, Í Úlfdöl-
um.
Það gisti óður
minn eyðiskóg
er ófætt vor
bjó í kvistum,
með morgunsvala
á sólardyr
leið svefninn ylfrjór
og góður.
Blessuð sé minning Ólafs Birgis
Árnasonar. Hvíli hann í friði.
Davíð Þór Björgvinsson.
Elsku Óli bróðir. Það voru liðnir
tveir dagar frá því við töluðum sam-
an í síma og slógum á létta strengi
eins og við gerðum ávallt þegar við
áttum okkar einstöku símtöl. Þennan
dag, 11. mars, hringdi Óli Rúnar
snemma morguns og ég heyri strax
að eitthvað var ekki eins og það átti
að vera. Þú af öllum hafðir fengið
hjartaáfall og við sem vissum öll að
þú hafðir ekki tíma í svoleiðis stúss.
Oft hafðir þú sagt þegar eitthvað
gerðist sem ekki var í okkar valdi að
skammt væri stórra högga á milli og
þannig var það sannarlega þennan
dag. Ég held að það sé engum gefið
að fá frétt sem þessa á degi sem ann-
ars átti í alla staði að vera með hefð-
bundnu sniði en breytist svo skyndi-
lega í myrkur sem við sjáum ekki
gegnum.
Þegar ég kom til Akureyrar síðar
um daginn fann ég að við systkinin
höfðum alltaf verið til fyrir hvert
annað og það var mikil sorg að sjá
þig svona veikan, bróður okkar sem
alltaf hafðir fylgt okkur. Nú vorum
við bara tvö sem tókumst á við verk-
efni sem við þrjú sinntum áður.
Þannig hafði það alltaf verið með
okkur systkinin, þú, Gói og ég, en nú
var allt breytt.
Mamma sagði gjarnan við okkur
ef eitthvað bjátaði á að við skyldum
ekki láta mikið því þessi nótt liði eins
og aðrar og sólin færi ekki neitt, hún
væri bara bak við skýin. Þetta við-
horf var okkur systkinunum mikil
huggun þegar við misstum föður
okkar án þess að vera, að okkur
fannst, undir það búin. Svo er guði
fyrir að þakka að við áttum alltaf
sameiginlegt heimili í foreldrahús-
um. Ég minnist þess enn þegar við
komum saman að móður okkar lát-
inni á heimili hennar í Stórholtinu.
Ég held að á þeirri stundu hefðum
við viljað hafa allt óbreytt, hittast
þar og spjalla saman um allt og ekk-
ert á meðan mamma lagði sig, það
var eins og hún nyti þess að hlusta á
okkur masa frammi í stofu. Ég var
svo lánsöm að vera yngst af okkur
systkinum og naut þeirra forréttinda
sem því fylgdi. Það gat oft tekið á sig
grátbroslega mynd þegar þið bræð-
ur tókuð á ykkur skammirnar sem ég
átti að fá, rétt eins og þið vilduð
milda minn skammt.
Mér er það ljóst að ég get aldrei
talað um annan ykkar bræðra minna
án þess að nefna báða en þannig var
systkinaást okkar og aldrei bar þar
skugga á. Ég veit að um ókomna tíð á
ég eftir að sækja huggun í kvæði og
ljóð á þann hátt sem okkur var kennt
í foreldrahúsum og við lærðum að
una. Ekki get ég farið frá þessari
stuttu kveðju án þess að nefna hvað
þér þótti alltaf vænt um gömlu þorp-
arana eins og við kölluðum okkur og
ekki síst núna í veikindum þínum
kom það í ljós að þessi ,,þjóðflokkur“
er alltaf sama góða fólkið eins og þú
orðaðir það.
Elsku Óli bróðir, ég veit að leik
þínum í iðjagrænni hlíð er lokið og
þín hvíldartíð komin. Guð gefi okkur
öllum styrk í okkar mikla missi og ég
bið hann, eins og við vorum alin upp
við, að gefa þér góða nótt í faðmi for-
eldra okkar. Guð gefi henni Helgu
þinni, dætrunum og fósturbörnunum
styrk og trú til að muna þig með
þeirri gleði og hlýju sem þú gafst af
þér og við nutum sem best þig þekkt-
um.
Guð geymi þig elsku bróðir minn
og megi unaður himins umvefja þig
og geyma til síðari funda en þess
óskar systir þín.
Anna G.
Þegar ég fékk fregnir af því að
minn kæri frændi hefði verið fluttur
á sjúkrahús þar sem hann fékk fyrir
hjartað hvarflaði ekki annað að mér
en að um aðvörun væri að ræða og nú
þyrfti hann að fara að gá að sér. Því
miður var raunveruleikinn mun al-
varlegri og nú stöndum við frammi
fyrir þeirri döpru staðreynd að
kveðja þennan góða mann í dag.
Mínar fyrstu minningar eru
tengdar frænda mínum Ólafi Birgi
Árnasyni eða Óla frænda eins og við
bræðurnir vorum vanir að kalla
hann. Hann var í raun drauma-
frændinn þar sem hann fylgdi mátu-
lega lauslega öllum uppeldisreglum í
umgengni sinni við okkur og eins og
gefur að skilja öðlaðist hann fyrir
vikið sérstakan sess í huga okkar. Óli
grennslaðist gjarnan fyrir um lausa-
fjárstöðuna hjá ungum frændum sín-
um og því megið þið trúa að hún
batnaði jafnan eftir slíka eftir-
grennslan. Einnig var honum mikið í
mun að frændur hans væru þokka-
lega vel tækjum búnir á sínum yngri
árum og passaði upp á að leikfanga-
eignin stæðist allan samanburð.
Þegar ég flutti frá Akureyri og
hélt suður til náms minnkuðu tengsl
okkar talsvert þó við héldum samt
alltaf nokkru sambandi. Ég minnist
þess sérstaklega að ég lenti í þeirri
stöðu að ég þurfti á hjálp Óla að
halda sem lögfræðings. Varð ég þá
áþreifanlega var við hversu mikla
vigt hann hafði innan sinna raða.
Stuttu eftir að ég lauk námi fór ég
að vinna í samgönguráðuneytinu. Í
því starfi þurfti ég hafa góða tilfinn-
ingu fyrir því hvernig hjartað sló í
mínum gamla heimabæ. Þá leitaði ég
oft til Óla frænda míns og við fórum
yfir stöðuna, því þótt hann léti lítið
fara fyrir því þá var hann pólitískur í
hugsun og hafði góða tilfinningu fyr-
ir þeim anda sem ríkti í bænum
hverju sinni.
Mér þykir vænt um að vita til þess
að þrátt fyrir að fjarlægðir lengdust
á milli hans og okkar bræðrana þeg-
ar við fluttum suður yfir heiðar þá
fylgdist frændi okkar ávallt með því
hvernig okkur vegnaði. Því var líka
gagnkvæmt og við vitum að Ólafur
Birgir á glæsilegan feril að baki sem
lögfræðingur og það er engin tilvilj-
un að hann fékk mörg af stærri mál-
um kjördæmisins inn á borð til sín
undanfarin ár og áratugi.
Um leið og ég kveð frænda minn
með söknuði og virðingu vil ég þakka
fyrir samskipti okkar í gegnum tíð-
ina. Megi guð styrkja fölskylduna í
gegnum sorgina.
Ármann Kr. Ólafsson.
Ég kveð vin minn Ólaf Birgi Árna-
son með söknuði. Með honum er
genginn mannkostamaður. Hann var
sómi sinnar stéttar, hæstaréttarlög-
maðurinn, strákurinn úr Þorpinu
sem gekk menntaveginn og hófst til
mannvirðinga og efna af eigin verð-
leikum. Ólafur Birgir var af góðu
fólki kominn. Hann hafði sterka rétt-
lætiskennd og var málafylgjumaður,
en um leið sáttfús og sanngjarn.
Þessir eiginleikar eru hverjum lög-
manni nauðsynlegir, þess vegna
hlóðust á Ólaf Birgi mikil störf og
eins og verða vill sífellt meira með
árunum.
Hann lét sér annt um hagi skjól-
stæðinga sinna, sérstaklega þeirra
sem áttu undir högg að sækja.
Hann kunni flestum betur þá list
að umgangast fólk, var glaður, reifur
og óvílsamur. Af návist hans var geð-
bót og því eru margir sem syrgja
þennan góða dreng.
Ég votta öllu hans fólki mína
dýpstu samúð.
Ásgeir Pétur Ásgeirsson.
Í dag er borinn til grafar starfs-
bróðir minn, Ólafur Birgir Árnason.
Ég kynntist fyrst Ólafi sumarið 1965,
en það sumar unnum við saman í
síldarverksmiðjunni í Krossanesi.
Ég var að byrja í menntaskóla en
Ólafur sat í lagadeild Háskóla Ís-
lands. Ég man að ég bar mikla virð-
ingu fyrir þessum glaðværa og ró-
lega menntamanni.
Röskum áratug síðar lágu leiðir
okkar saman á ný þegar ég fluttist til
Akureyrar að námi loknu og hóf
rekstur lögmannsstofu. Ólafur var
fulltrúi hjá bæjarfógeta en sneri sér
síðar að lögmannsstörfum og rak
eigin lögmannsstofu á Akureyri með
miklum sóma til dauðadags.
Oft lágu leiðir okkar Ólafs saman
þar sem við gættum andstæðra
hagsmuna deiluaðila. Ég bar jafnan
virðingu fyrir störfum Ólafs og
starfsaðferðum. Hann gætti vel
hagsmuna sinna umbjóðenda og
skjólstæðinga. Hann var fastur fyrir
en ekki ósanngjarn. Hann var athug-
ull og hafði gagnrýna hugsun sem ég
dáðist að. Hann lét ekki segja sér
fyrir verkum. Í málflutningi forðað-
ist hann alla skrúðmælgi en kom
beint að kjarna málsins. Hann talaði
hispurslaust, en kom jafnan fram af
fyllstu kurteisi.
Ég kveð Ólaf Birgi Árnason,
hæstaréttarlögmann, með virðingu.
Eiginkonu hans og börnum votta
ég mína dýpstu samúð.
Benedikt Ólafsson.
Ég veit ekki hvernig ég á að orða
það, en mér þótti vænt um þig. Þú
varst vinur minn og ég mun sakna
þín.
Góðir vinir hafa áhrif á lífsskoð-
anir okkar, athafnir og viðhorf. Þeir
hafa áhrif á okkur til lífstíðar og gera
okkur að betri persónum – þannig
vinur varstu mér, einn af fáum. Vin-
átta þín var mér mikils virði þrátt
fyrir að kynslóðabil hafi skilið okkur
að í aldri – eða kannski þess vegna.
Það var gaman og gefandi að ræða
við þig um lífsins gang. Þú hafðir
sterkar og heilbrigðar skoðanir og
þú lást yfirleitt ekki á þeim. Þú varst
hreinskiptinn og komst alltaf til dyr-
anna eins og þú varst klæddur.
Hvers virði það er fyrir nýútskrif-
aðan lögfræðing að fá „skólun“ eins
og þú gafst mér er erfitt að segja, en
fyrir mér var það ómetanlegt. Ég
mun búa að veganesti því sem þú
gafst mér þar til ég fer á vit þeirra
ævintýra sem þú ert genginn. Í lög-
mennsku þar sem hin viðkvæmustu
mál í mannlegum samskiptum koma
inn á borð til okkar, í litlu samfélagi,
koma glögglega í ljós hinir mannlegu
kostir. Þú kenndir mér að skoða,
jafnvel hin erfiðustu mál, á hlutlæg-
an hátt. Þú hjálpaðir mér að skerpa
fókusinn þar sem þurfti. Frá fyrstu
tíð varstu sannfærður um hæfileika
mína og getu og hentir mér miskunn-
arlaust í „djúpar laugar“ í lög-
mennsku. Þannig kenndirðu mér að
trúa á sjálfa mig og þekkja styrk
minn. Þú varst þó ætíð nærri til að
grípa inn í ef þess hefði þurft.
Þú kenndir mér að taka verkefni
mín alvarlega – en ekki sjálfa mig.
Þú sagðir að lögfræðingar sem tækju
sjálfa sig hátíðlega væru leiðinlegir,
og hve rétt þú hafðir fyrir þér! Þú
hafðir ríka og skemmtilega kímni-
gáfu og oftar en ekki gerðum við grín
að okkur sjálfum, og sáum út spaugi-
legu hliðina á lífinu og tilverunni.
Það var gaman að vinna með þér.
Þú varst glöggur og fljótur að greina
í sundur aðalatriði og aukaatriði. Þú
varst vinnuþjarkur og illvígur þegar
þú tókst þig til og þegar þess þurfti.
Þú kenndir mér að málamiðlanir
ganga í mörgum málum en stundum
er nauðsynlegt að keyra mál í botn,
án málamiðlunar, fullur sannfæring-
ar. Trúlega voru það okkar skemmti-
legustu mál og skemmtilegustu pæl-
ingarnar.
Þú varst velviljaður í garð annarra
og vingjarnlegur í framkomu – en
gast sýnt hörku og keyrt mál í botn
þyrfti þess. Þú hafðir sterka réttlæt-
iskennd og oftar en ekki keyrði hún
þig áfram í málflutningi. Þú varst
sanngjarn og þú áttir auðvelt með að
setja þig í spor annarra og sjá málin
út frá mörgun sjónarhornum. Þú
felldir sjaldan dóma yfir öðrum,
fremur sýndirðu þeim samkennd og
skilning. Þú varst hreinskiptinn,
sagðir það sem þér bjó í brjósti,
þannig að menn vissu alltaf upp á hár
hvar þeir höfðu þig, það var ekki
þinn stíll að koma aftan að fólki.
Þú hafðir gaman af því að segja
gamlar grallarasögur af sjálfum þér.
Ferð okkar til Raufarhafnar gleymi
ég seint. Þú keyrðir allverulega yfir
löglegum hámarkshraða, horfðir
sjaldnast á veginn og sagðir mér sög-
ur frá vertíðunum á Raufarhöfn. Ég
hélt mér svo fast, að ég var með
strengi í marga daga á eftir – en sög-
urnar voru skemmtilegar.
Það var gott að „teikna“ upp
vandamál með þér og stúdera lausnir
með þér – við áttum auðvelt með að
vinna saman og sjá út mismunandi
leiðir og lausnir. Eftir að ég fór á nýj-
an starfsvettvang hringdirðu stund-
um til mín og ég rölti yfir til þín og
við fórum yfir þín mál og lausnir. Á
sama hátt kíkti ég á þig þegar ég var
í vandræðum, við veltum málunum
upp og oftar en ekki fundum við
lausnir. Þegar þú sást að það lá eitt-
hvað þungt á mér brostirðu blítt út í
annað og sagðir: „Komdu, lambið
mitt, við skulum fara yfir málin.“ Ég
talaði við þig nokkrum dögum áður
en þú fékkst hjartaáfallið. Ég var að
velta fyrir mér að skipta um starfs-
vettvang og flytjast búferlum. Þú
veltir málinu fyrir þér en sagðir mér
svo að stökkva – fara á vit ævintýr-
anna. Og ég stökk.
Nú hefur þú hins vegar farið á vit
ævintýranna, og einhver bið verður á
því að við „teiknum“ aftur upp
vandamál og finnum lausnir. Það var
þungt áfall að frétta af hjartaáfallinu
þínu og hversu illa það fór með þig.
En á sama hátt var það lausn þegar
þú fékkst að fara eftir tveggja vikna
legu, án þess að vakna til meðvitund-
ar. Ég trúi því að dauðinn hafi sótt
þig bjartur og líknandi. Þú lifðir líf-
inu til fullnustu og það hefði ekki átt
við þig að lifa því með öðrum hætti –
hefði ekki verið þú.
Elsku Óli, hafðu þökk fyrir allt og
allt. Þakkir fyrir að vera vinur minn,
en fyrst og fremst fyrir að hafa verið
þú sjálfur og hafa aldrei reynt að
vera annar.
ÓLAFUR BIRGIR
ÁRNASON