Morgunblaðið - 23.10.2001, Qupperneq 39

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. OKTÓBER 2001 39
á innimálningu
Íslensk gæðamálning
miðað við 10 lítra dós í ljósum lit, gljástig 10.
TILBOÐ
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
Skeifunni 4, Reykjavík s: 568 7878
Snorrabraut 56, Reykjavík s: 561 6132
Stórhöfða 44, Reykjavík s: 567 4400
Austursíðu 2, Akureyri s: 464 9012
Hafnargötu 90, Keflavík s: 421 4790
Dalvegi 4, Kópavogi s: 540 9100
Bæjarlind 6, Kópavogi s: 544 4411
Harpa Sjöfn málningarverslanir
470 kr.
20-40% afsláttur
af allri innimálningu
Verð á lítra frá
Fagleg ráðgjöf og þjónusta
fyrir einstaklinga.
Rannsóknarráð Ís-
lands kynnti á dögun-
um breytt form rann-
sóknarstyrkja Vís-
indasjóðs. Megin-
breytingarnar eru
þær að settur hefur
verið upp nýr flokkur
stærri styrkja veittra
til grunnrannsókna,
auk þess sem hinir
hefðbundnu verkefna-
styrkir sjóðsins eru
nú bundnir við til-
teknar upphæðir.
Hinn nýi flokkur
styrkja Vísindasjóðs
er nefndur öndvegis-
styrkir en upphæð
þeirra er 5 til 10 milljónir kr. á ári
til allt að þriggja ára til hvers
verkefnis fyrir sig. Verkefnastyrk-
irnir, sem áður miðuðust við heild-
arkostnað verkefna, miðast nú við
1.500 þús. kr, 1.000 þús. kr. eða
lægri upphæð en 1.000 þús.kr. á
hvert verkefni sem sótt er um
styrk fyrir.
Skilyrði sem umsóknir, jafnt
fyrir öndvegisstyrki og verkefna-
styrki, þurfa að uppfylla eru
óbreytt frá því sem áður var en
miðað er við að verkefni sem hljóti
öndvegisstyrki feli í sér mótfram-
lag stofnana eða fyrirtækja þar
sem rannsóknirnar munu fara
fram. Mótframlag þetta skal, sam-
kvæmt reglum sjóðsins, vera um-
talsvert og fólgið í launakostnaði,
rannsóknaraðstöðu og fleiru. Ljóst
er því að nú geta einungis há-
skólastofnanir og stöndugustu fyr-
irtæki landsins sótt um styrki í
sjóðinn.
Samkvæmt því sem fram hefur
komið við kynningu forráðamanna
ráðsins á breytingunum er vonast
er til þess að með öndvegisstyrkj-
unum opnist nýjar leiðir til fjár-
mögnunar á rannsóknarverkefn-
um. Það jákvæða við breyting-
arnar er að styrkupphæðir veittar
til verkefna hafa verið hækkaðar
umtalsvert frá því sem áður var.
En ef öndvegisstyrkirnir eru skoð-
aðar með tilliti til möguleika sjálf-
stætt starfandi fræðimanna á að
sækja um þá má glöggt sjá nei-
kvæðar hliðar breytinganna, því að
þessir aðilar geta sjaldnast lagt
fram umtalsvert mótframlag til
rannsókna sinna eins og gerð er
krafa um nú.
Sömu sögu má
segja um verkefna-
styrkina. Þeir eru nú
bundnir við fastar
upphæðir sem eru það
lágar að ógerningur
er að reka rannsókn
með verkefnastyrk
nema til mótframlags
komi. Umsækjendum
er í þessu tilliti bent á
að sækja um öndveg-
isstyrki ef heildar-
kostnaður er hærri en
1.000 eða 1.500 þús.
kr. Vert er að benda á
í þessu samhengi að
heildarupphæð sú
sem nýta á til úthlut-
ana öndvegisstyrkja er 25 milljónir
en áætlað er að hver styrkupphæð
nemi 5–10 milljónum króna. Rann-
sóknarverkefni þau sem hljóta
öndvegisstyrki í ár verða því aldrei
fleiri en 5 talsins.
Athygli vekur að þessi breytta
stefna Rannsóknarráðs Íslands
gengur þvert á þær tillögur sem
menntamálaráðherra, Björn
Bjarnason, kynnti á ársfundi
Rannsóknarráðs Íslands 9. apríl sl.
varðandi fyrirhugaðar breytingar
á lögum ráðsins. Í ræðu sinni
mælti Björn gegn því að opinberar
rannsóknarstofnanir fjármögnuðu
starfsemi sína með styrkjum frá
ráðinu. Hann hvatti til þess að
styrkjum yrði úthlutað til einstak-
linga og fyrirtækja þeirra en ekki
til stofnana og ríkisaðila.
Innan ReykjavíkurAkademíunn-
ar eru starfandi að jafnaði 60 sjálf-
stætt starfandi fræðimenn, aðal-
lega á sviði hug- og félagsvísinda,
en þarna hefur aðstöðu stór hluti
þeirra fræðimanna sem fjármagna
rannsóknarverkefni sín með
styrkjum úr Vísindasjóði Rann-
sóknarráðs Íslands. Reykjavík-
urAkademían er samfélag fræði-
manna sem lokið hafa háskóla-
menntun og stunda sjálfstæðar
rannsóknir á sviði fræða og vís-
inda. Markmiðið með stofnun
ReykjavíkurAkademíunnar var að
skapa fræðimönnum þverfaglegan
starfsvettvang en þannig átti að
hvetja þá til samstarfs og nýsköp-
unar, nokkuð sem ætti að efla
grunnrannsóknir innan hug- og fé-
lagsvísinda og stuðla að jákvæðum
áhrifum á þróun þeirra.
Vissulega er það fagnaðarefni að
einstakir styrkir Vísindasjóðs hafi
hækkað umtalsvert með breyting-
um á styrkjaforminu en þau skil-
yrði sem sett eru með breyting-
unum útiloka sjálfstætt starfandi
fræðimenn, fyrirtæki þeirra, svo
og minni stofnanir sem margar
hverjar eru úti á landsbyggðinni,
frá því að eiga möguleika á að
sækja um slíka styrki til rannsókn-
arverkefna sinna. Afkoma og til-
vist einkum og sér í lagi þessara
aðila eru háðar styrkveitingum úr
innlendum rannsóknarsjóðum og
þar gegnir Vísindasjóður stærsta
hlutverkinu.
Vísindasjóður Rannsóknarráðs
Íslands á fyrst og fremst að
styrkja grunnrannsóknir á sviði
hug- og félagsvísinda en ekki að
vera sá aðili sem veitir fjárframlög
til hefðbundinna verkefna opin-
berra stofnana eða til stöndugustu
fyrirtækja landsins. Fyrir þeim
eru 5 milljóna króna fjárframlög
til rannsóknarverkefna eins og
dropi í hafið. Íslenskir mennta- og
vísindamenn verða að fá tækifæri
til að sinna rannsóknarstörfum
sínum án bundinna ramma stofn-
ana eða fyrirtækja. Nær væri því
að beina úthlutunum úr sjóðnum
að mestu til sjálfstætt starfandi
fræðimanna og þar með væri
ráðinu kleift að úthluta hærri
styrkjum til færri aðila.
Öndvegisstyrkir
Vísindasjóðs
Steinunn
Kristjánsdóttir
Rannsóknarstyrkir
Þau skilyrði sem sett
eru, segir Steinunn
Kristjánsdóttir, útiloka
sjálfstætt starfandi
fræðimenn, fyrirtæki
þeirra, svo og minni
stofnanir frá því að eiga
möguleika á að sækja
um slíka styrki.
Höfundur er fornleifafræðingur og
formaður stjórnar Reykjavíkur-
Akademíunnar.
strets-
gallabuxur
tískuverslun
v. Nesveg, Seltjarnarnesi.
sími 561 1680.
Kringlunni - sími 588 1680.
Bómullar-satín
og
silki-damask
rúmföt
Skólavörðustíg 21,
sími 551 4050