Morgunblaðið - 04.12.2001, Blaðsíða 63

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. DESEMBER 2001 63
Í ÁRSSKÝRSLU Samkeppnisstofn-
unar fyrir árið 1998 hélt Georg
Ólafsson forstjóri hennar því fram að
ýmis fyrirtæki
ættu í heilögu
stríði við sam-
keppnisyfirvöld.
Þetta kom að
hans mati m.a.
fram í því að fyr-
irtækin kærðu
nánast alla úr-
skurði samkeppn-
isyfirvalda og ef
með þyrfti færu
með þá í gegn um dómskerfið. Af
orðum forstjórans má gagnálykta
sem svo að Samkeppnisstofnun eigi í
heilögu stríði við tiltekin fyrirtæki.
Þetta er vissulega skondin framsetn-
ing og ég hefði sjálfsagt tekið þessu
eins og hverju öðru gríni ef ég og
mitt litla fyrirtæki hefðu ekki ein-
mitt orðið óþyrmilega vör við þessa
afstöðu Samkeppnisstofnunar í
verki.
Það sem knýr mig til að stinga nið-
ur penna eru ekki eigin hagsmunir
(fyrirtækis míns) heldur hitt að mér
finnst á mér hvíla sú borgaralega
skylda að upplýsa almenning í land-
inu, sem býr við og borgar fyrir þjón-
ustu stofnunarinnar.
Samskiptasaga Eðalvara og Sam-
keppnisstofnunar er svo flókin og
ótrúleg að hún verður ekki rakin í
blaðagrein. Ég mun því af handahófi
nefna nýlegt dæmi:
Þann 11. febrúar s.l. hóf Heilsu-
verslun Íslands markaðsherferð sína
á svokölluðu Ortis ginsengi með því
að auglýsa þann mun á sinni vörur og
þeirri vöru sem ég flyt inn að við
ræktun Ortis ginseng væru hvorki
notuð kemísk efni, skordýraeitur né
tilbúinn áburður!
Þó Eðalvörur og samkeppnisyfir-
völd hafi eldað grátt silfur saman
undanfarin ár leitaði ég ásjár þeirra
til að stöðva þessa aðför, en þetta til-
hæfulausa níð olli fyrirtæki mínu
umtalsverðu tjóni. Við meðferð máls-
ins lagði ég strax fram sannanir fyrir
því að þessi rógur var tilhæfulaus
hvað varðar Rautt eðalginseng, sem
er nánast eina kóreska ginsengið á
íslenskum markaði. Meðal sannanna
má nefna yfirlýsingar frá Kóreu og
rannsókn Hollustuverndar ríkisins,
sem staðfestu hreinleika vörunnar.
Þrátt fyrir það lögðu samkeppn-
isyfirvöld að meðtalinni áfrýjunar-
nefnd samkeppnismála blessun sína
yfir auglýsinguna. Í niðurstöðu
áfrýjunarnefndar segir ennfremur:
„Gögn frá áfrýjanda sem borist hafa
áfrýjunarnefnd eftir að ákvörðun
samkeppnisráðs 12/2001 hafði borist
nefndinni, eru ekki þess efnis að þau
fái breytt niðurstöðu þeirri sem hér
er lýst.“ Þarna er átt við gögn frá
Hollustuvernd ríkisins, sem stað-
festu áður framkomnar upplýsingar,
frá einni stærstu og virtustu löggiltu
rannsóknarstofu í Evrópu, um mikið
magn skordýraeiturs í vöru Heilsu-
verslunarinnar.
Þessi undarlegi úrskurður er nú til
umfjöllunar hjá umboðsmanni Al-
þingis.
Í framhaldi af þessu neitaði Sam-
keppnisstofnun að hafa afskipti af
markaðssetningu á Ortis ginsengi og
umbúðum þess en á þeim stendur að
varan sé rækuð samkvæmt aldagam-
alli hefð á ómenguðu landsvæði,
þrátt fyrir að Hollustuvernd ríkisins
hafi af heilbrigðisástæðum krafist
þess að sterklega sé varað við of mik-
illi neyslu á Ortis ginsengi. Eðalvör-
ur áfrýjuðu þeirri ákvörðun til áfrýj-
unarnefndar samkeppnismála, sem
skipuð var nýjum mönnum m.a.
vegna meints vanhæfis.
Áfrýjunarnefnd samkeppnismála
hefur nú fellt úrskurð í þessu máli
þ.e. „15/2001. Eðalvörur gegn Sam-
keppnisstofnun.“ Með úrskurði sín-
um er Samkeppnisstofnun þvinguð
til að taka málið á dagskrá. Eðalvör-
ur fagna þeirri ákvörðun.
SIGURÐUR ÞÓRÐARSON,
eigandi Eðalvara hf.
Heilagt stríð?
Frá Sigurði Þórðarsyni:
Sigurður
Þórðarson
Meira á mbl.is/aðsendar greinar
ÖLVUNARAKSTUR er eitt af
stærstu heilbrigðisvandamálum
þjóðarinnar. Varla þarf að fara
mörgum orðum um réttmæti þeirrar
fullyrðingar – enda enda er það
sannað að fimmta hvert banaslys á
Íslandi tengist ölvunarakstri á einn
eða annan hátt auk þess sem stóran
hluta alvarlegra slysa má rekja til
þess að ökumaður var drukkinn.
Líklega hefði mátt koma í veg fyrir
marga harmleiki götunnar ef tekist
hefði að stöðva ökumennina áður en
slys hlutust af.
Því miður virðist sem sumir veigri
sér við að tilkynna til lögreglu ef þeir
verða þess varir að ölvaður maður
sest upp í bíl. Þetta á sérstaklega við
ef hinn ölvaði er fjölskyldumeðlimur
eða vinnufélagi en þá vilja margir
loka augunum og telja að þeim „komi
ekki við“ hvað aðrir aðhafast. Slík
viðhorf eru beinlínis stórhættuleg.
Hver myndi láta undir höfuð leggj-
ast að tilkynna um eftirlýstan ofbeld-
ismann, eða innbrotsþjóf sem stað-
inn er að verki? Líkingin er að því
leyti til réttmæt að þeir sem beita
fólk líkamlegu ofbeldi og þeir sem
setjast undir stýri ölvaðir, ógna um-
hverfi sínu og geta skaðað saklaust
fólk; fólk sem allt eins gæti verið ná-
komið þeim sem veigraði sér við að
hringja til lögreglunnar og tilkynna
um athæfið. Umferðarslysin fara
nefnilega ekki í manngreinarálit.
Annar mikilvægur þáttur til að
sporna við ölvunarakstri er öflug og
markviss löggæsla. Fram hefur
komið að ölvunarakstur sé mikið
vandamál úti á landsbyggðinni þar
sem það þykir nánast sjálfsagt að
aka ölvaður heim af ballinu eða
kránni. Í ýmsum bæjarfélögum er
löggæsla lítil á nóttunni og löggæslu-
svæðið stórt sem lögreglumennirnir
á staðnum þurfa að sinna. Ef lög-
reglan þarf að sinna útkalli um lang-
an veg geta ölvaðir ökumenn, og aðr-
ir afbrotamenn umferðarinnar,
athafnað sig að vild án þess að eiga á
hættu að mæta lögreglubíl. Sumir
þeirra hafa þegar komist í skýrslur
Umferðarráðs yfir „mikið slasaða“
og allt of margir komast á skrá yfir
„látna í umferðinni“ – eða það sem
verra er: eru valdir að dauða eða ör-
kumli farþega sinna. Nú, þegar hátíð
fer í hönd, hefur reynslan sýnt að
alltof margir láta freistast og aka
undir áhrifum áfengis í þeirri trú að
„það sé í lagi að aka eftir aðeins
einn“. Slíkur hugsunarháttur er ekki
aðeins varasamur – heldur beinlínis
stórhættulegur. Fyrir utan þann
mannlega harmleik sem ölvunar-
akstur hefur oft í för með sér, hefur
það víðtæk áhrif á alla fjölskylduna
ef annað hjónanna er svipt ökurétt-
indum – svo ekki sé talað um þann
kostnað sem af hlýst. Nú hafa sektir
fyrir ölvunarakstur verið stórhækk-
aðar og geta menn fengið frá 50 –
100 þúsund króna sekt fyrir ölvunar-
akstursbrot. Vátryggingafélag Ís-
lands og Slysavarnafélagið Lands-
björg hvetja alla landsmenn til þess
að halda jólin hátíðleg með því að aka
ekki undir áhrifum áfengis.
RAGNHEIÐUR DAVÍÐSDÓTTIR
forvarnafulltrúi
Vátryggingafélags Íslands.
Ölvunarakstur kemur öllum við
Frá Ragnheiði Davíðsdóttur:
Eigum fyrirliggjandi
á lager mikið úrval
af rúllukragabolum
úr ull og bómull
fyrir dömur.
Margir litir og stærðir.
Ítölsk gæði.
Háholti 14, 270 Mosfellsbæ, sími 586 8050, fax 586 8051 - Netfang: mirella@isl.is
Kaupmenn athugið!
ehf - heildverslun
Misstu ekki af!
Enn er hægt að fá myndatökur og stækkanir.
Allar pantanir afgreiddar fyrir jól.
Myndir í nýju ökuskírteinin alla virka daga,
opið í hádeginu.
Ljósmyndastofan Mynd, sími 565 4207.
Ljósmyndastofa Kópavogs, sími 554 3020.
Við teljum niður til jóla!
Í dag eru 20 dagar til jóla og
20% afsláttur
Á morgun eru 19 dagar til jóla og
19% afsláttur. . .
Frestaðu því ekki til morguns
sem þú getur gert í dag
Laugavegi 1, s. 561 7760
Sjálfstæðismenn í
Reykjavík -
Föstudaginn 7. desember nk. efna sjálf-
stæðisfélögin í Reykjavík til hinnar árlegu
jólateiti í Valhöll frá kl. 17-19.
Ásta Möller, alþingismaður, flytur stutta
hugvekju, við hlýðum á tónlistaratriði og
þiggjum léttar veitingar. Þetta er kjörið tæki-
færi til að líta upp úr jólaönnunum og hittast
í góðra vina hópi.
Allir hjartanlega velkomnir
Stjórn Varðar - Fulltrúaráðsins
Jólateiti
ÞAÐ er ekkert nýtt að fólk ferðist
heilsunnar vegna. Á tímum Róm-
verja var ekki óalgengt að þeir efna-
meiri ferðuðust langar vegalengdir
til staða, eins og t.d. Bath á Eng-
landi, þar sem boðið var upp á slökun
í heilsusamlegu lindarvatni. Það má
einnig segja að við, sem búum fjarri
miðbaug en ferðumst þangað til þess
að geta notið geisla sólarinnar og lát-
ið hlýjan andvarann leika um líkama
okkar, séum í raun að ferðast heilsu
okkar vegna.
Hvað er þá heilsutengd ferðaþjón-
usta, spyrja sjálfsagt margir. Er
þarna um nokkuð annað að ræða en
afþreyingu sem snýr að vatni; má
nefna sundlaugar, heita potta, gufu-
böð og almennt líkamsdekur eða það
sem margir vilja kalla „spa tour-
isma“. Eða á hugtakið heilsutengd
ferðaþjónusta við víðara svið? Marg-
ir telja að stærstur hluti þeirra er-
lendu ferðamanna sem sækja Ísland
heim njóti heilsutengdrar ferðaþjón-
ustu nánast allan tímann sem þeir
dvelja hér. Í könnunum Ferðamála-
ráðs meðal erlendra ferðamanna
kemur fram að það sem dregur er-
lenda gesti hvað mest hingað sé nátt-
úra landsins, hreina loftið, tærleik-
inn og víðáttan, en hreint loft, tært
vatn og ósnortin náttúra er að
margra mati einmitt einn angi af
heilsutengdri ferðaþjónustu. Hreyf-
ingarleysi, streita, ofát og ýmiss kon-
ar óhollusta er því miður eitt af að-
alsmerkjum þess lífsstíls sem við
Vesturlandabúar höfum tamið okkur
á undanförnum árum. Þessu lífs-
mynstri fylgir ýmiss konar vanlíðan
sem oftar en ekki leiðir til heilsuleys-
is. Við gerum okkur flestöll grein
fyrir þessu, en því miður er holdið
veikt og freistingarnar margar. En
hvað er til ráða? Jú, við flykkjumst í
auknum mæli til staða þar sem við
getum endurhlaðið „batteríin“, losað
okkur við nokkur aukakíló og gleymt
amstri hversdagsleikans. Þessi
markaður er stór í dag og það eina
sem hann á eftir að gera á komandi
árum er að vaxa og það gríðarlega.
Það er því ekki að ástæðulausu að
aðilar í ferðaþjónustu, og í heilbrigð-
is- og orkugeiranum, séu farnir að
huga verulega að þessum þætti
ferðaþjónustunnar og hvaða mögu-
leika við Íslendingar getum átt á al-
þjóðavísu hvað þennan markað varð-
ar.
ELÍAS BJ. GÍSLASON,
Ferðamálaráði Íslands.
Að ferðast heils-
unnar vegna
Frá Elíasi Bj. Gíslasyni: