Morgunblaðið - 12.12.2001, Blaðsíða 18

LANDIÐ
18 MIÐVIKUDAGUR 12. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
LJÚFIR TÓNAR Í MYNDLIST
Rauðarárstíg 14,
sími 551 0400
Kringlunni,
sími 568 0400
Smáralind,
535 0400
www.myndlist.is
— Daði Guðbjörnsson —
SKIPTIR staðsetning fjölmiðla máli?
var yfirskrift málþings um fjölmiðla
og landsbyggð sem Byggðarann-
sóknastofnun Íslands efndi til á Ak-
ureyri. Markmið þess var að stuðla að
faglegri umræðu um stöðu og hlut-
verk fjölmiðla á landsbyggðinni, ekki
síst í ljósi þess umróts sem nú virðist
vera á fjölmiðlamarkaði.
Stefán Jón Hafstein útgáfustjóri
hafði framsögu um ímynd lands-
byggðar í fjölmiðlum og sagði m.a. að
landsbyggðin væri fráleitt ein heild
og menn yrðu að hætta að hugsa á
þeim nótum. Þvert á móti væri um að
ræða mismunandi staði, en hættan
væri sú að sama myndin væri dregin
upp af landsbyggðinni allri eins og
hún legði sig.
Hann sagði fjömiðla rekna á hörð-
um markaðsforsendum og fámenn
byggðarlög, þar sem neyslumynstur
fólks væri fábrotið, væru ekki hluti af
afkomu fjölmiðlanna nema þá sem
mínus og væru því ekki hluti af
áhugasviði þeirra. Því sagði Stefán
Jón það sína skoðun að fjölmiðlarnir
stæðu sig vel í umfjöllun um þessi
svæði, en það mætti eflaust þakka því
að á fjölmiðlunum starfaði fólk sem
ætti rætur til samfélagsins úti á landi
og hefði taugar til þess. Taldi hann að
breyting yrði þar á að liðnum áratug
eða svo.
Hvatti Stefán Jón til þess að í stað
byggðastefnu yrði tekin upp mann-
lífsstefna sem miðaði að því að auka
og bæta sjálfsmynd íbúanna. Þar
gegndi sterkur staðbundinn fjölmiðill
mikilvægu hlutverki. Sagði hann
sveitarfélögin dæla fé í íþróttafélög og
gjaldþrota fyrirtæki, en hefðu ekki
rænu á að koma sér upp fjölmiðli sem
hefði það hlutverk að auka sjálfsmynd
fólks.
Hann sagði dýrt að gefa út dagblöð,
en annað gilti um útvarp. Hvatti hann
til þess að sveitarfélög á tilteknum
svæðum sameinuðust um að taka þátt
í rekstri útvarpsstöðva í þessu skyni.
Ímynd landsbyggðarinnar styrktist
ekki nema sjálfsmynd íbúanna gerði
það og slíkt gerðist m.a. í gegnum fjöl-
miðla. Hið opinbera þyrfti því að sker-
ast í leikinn þar sem markaðurinn
svaraði ekki kallinu.
Fjölmiðlasvelti og offita
Hilmar Thor Bjarnason fjölmiðla-
fræðingur fjallaði ítarlega um Ríkis-
útvarpið, markmið þess og lands-
byggðina í sögulegu ljósi og Sig-
mundur Ernir Rúnarsson aðstoðar-
ritstjóri DV fréttaflutning af lands-
byggðinni frá sjónarhóli ritstjóra.
Velti hann m.a. upp þeirri spurningu
hvort fjölmiðlar landsins sinntu land-
inu öllu og landsmönnum öllum jafn-
vel. Komst hann að því að sum svæði
væru í fjölmiðlasvelti, meðan önnur
væru vel mett og ættu jafnvel við of-
fitu að stríða í þessum efnum. Jað-
arbyggðir Reykjavíkur, nágranna-
sveitarfélög höfuðborgarinnar, væru
hin sveltu svæði, sagði Sigmundur og
benti m.a. á Kópavog sem dæmi.
Sveitarfélag sem vaxið hefði hratt á
síðustu árum en menn myndu eflaust
ekki eftir markverðri frétt þaðan á
síðustu 20 árum.
Öðru máli gegndi um Akureyri,
sem fjölmiðlar hefðu lagt sig í líma við
að þjóna og væri nú svo komið að
engu svæði á landinu væri betur þjón-
að en stór-Akureyrarsvæðinu, sem
hann nefndi svo. Þar störfuðu 10
manns við að afla frétta og væri hlut-
fallið sjálfsagt hvergi jafnhátt, eða
einn á hverja þrjú þúsund íbúa. Á
sama tíma hefði enginn blaða- eða
fréttamaður sérhæft sig í Kópavogi
eða Hafnarfirði.
Í síðasta mánuði birtust í DV 78
fréttir frá Akureyri og Eyja-
firði, þær voru átta sem tengd-
ust beint Kópavogi og jafn-
margar frá Hafnarfirði og 71
tengdist Reykjavík. „Gefur
þetta rétta mynd af samfélag-
inu?“ spurði Sigmundur Ernir.
Kvað hann þetta dæmi um að
íbúum utan höfuðborgarsvæð-
isins væri vel sinnt. Þegar að-
sendar greinar voru skoðaðar
kom í ljós að langflestir höf-
undanna búa á höfuðborgar-
svæðinu eða 81% þeirra.
Færri fjölmiðlar
fyrir austan
Jóhann Hauksson, fréttamaður
Ríkisútvarpsins á Austurlandi, nefndi
í sínu erindi að fjölmiðlaumhverfið
eystra hefði breyst. Héraðsfréttablöð
væru hætt að koma út nema á Horna-
firði, Stöð 2 hefði pakkað saman og
hætt starfsemi og þá hefði hluti af út-
sendingu svæðisútvarps verið skorin
af. DV og Morgunblaðið veittu svæð-
inu prýðilega þjónustu, en vettvangur
Austfirðinga til lýðræðislegra skoð-
anaskipta væri takmarkaðri nú en
fyrir nokkrum árum.
Pólitískur þrýstingur hefði svo orð-
ið til þess að hætt hefði verið við að
skera niður hjá svæðisútvarpinu.
Slíkt hefði ekki gerst ef um einkafyr-
irtæki hefði verið að ræða.
Ásgeir Friðgeirsson, fram-
kvæmdastjóri Íslandsnets, gerði m.a.
að umtalsefni þær miklu breytingar
sem orðið hafa á fjölmiðlaumhverfinu
frá árinu 1985 þegar einokun ríkisins
var létt af útvarps- og sjónvarps-
rekstri. Við það hefðu skapast fyrstu
drög að nútímalegu fjölmiðlaum-
hverfi. Á þeim tíma voru gefin út sex
dagblöð, þau væru þrjú núna, útgáfa
tímarita væri í svipuðu horfi, en út-
varpsstöðvum hefði fjölgað umtals-
vert og gífurlegur vöxtur í sjónvarpi
sem og netmiðlum. Spurningunni um
það hvort staðsetning fjölmiðlanna
skipti máli, svaraði Ásgeir á þann veg
að þar tækjust á tveir andstæðir
kraftar. Aukin sérhæfing kallaði á
fjölmenni, en tækniframfarir gerðu
hins vegar kleift að vinna margvísleg
störf hvar sem er.
Málþing um fjölmiðla og landsbyggð
Ímyndin styrkist með auk-
inni sjálfsvitund íbúanna
Akureyri
Gestir á ráðstefnunni.
Morgunblaðið/Kristján
STRÁKARNIR í 10. bekk í Hvols-
skóla tóku sig til undir stjórn kenn-
ara síns, Halldórs Óskarssonar, að
tálga út jólasveina í síðasta tíma
haustannar. Hráefnið var ekki dýrt,
farið var í garð á Hvolsvelli og þar
hirtar afklippur af alaskavíði.
Úr greinunum voru svo tálgaðir
jólasveinar sem fengu í lokin dálitla
andlitslyftingu með málningu. Það
verður ekki annað sagt en að hér
séu skemmtilegir jólasveina-
persónuleikar á ferðinni. Þetta er
ódýrt og sniðugt jólaföndur sem
gleður augað.
Tálga jóla-
sveina í
smíðatíma
Hvolsvöllur
NÝTT 6 radda pípuorgel var vígt við
athöfn í Skútustaðakirkju annan
sunnudag í aðventu. Prófasturinn, sr.
Pétur Þórarinsson, vígði orgelið, en
Björgvin Tómasson smíðaði það fyrir
kirkjuna.
Kirkjukórinn söng undir stjórn og
við undirleik Valmars Väljaots. Gyða
Björgvinsdóttir, dóttir orgelsmiðs-
ins, söng einsöng. Formaður sókn-
arnefndar, Ásmundur Kristjánsson,
bóndi á Stöng, flutti ávarp, en Ásta
Lárusdóttir meðhjálpari, Böðvar
Jónsson á Gautlöndum og ferming-
arbörn næsta árs fluttu ritningarorð.
Fjölmargir gengu til altaris. Athöfn-
inni stjórnaði sr. Örnólfur J. Ólafsson
sóknarprestur. Að lokinni athöfn var
haldið í Skjólbrekku þar sem rausn-
arlegar veitingar voru fram bornar í
boði kirkjukórsins.
Orgel kom fyrst í Skútustaðakirkju
1880 eftir að Helgi Jónsson, bóndi á
Grænavatni, hafði farið til Reykja-
víkur og notið þar tilsagnar í org-
elleik. Aftur var keypt orgel í kirkj-
una 1910, enn aftur 1946 og 1965 og
loks nú glæsilegt pípuorgel. Helgi
Jónsson, sonur hans, Jónas, og loks
Kristín, dóttir Jónasar, önnuðust
orgelleikinn í kirkjunni fram yfir
1980 eða í yfir 100 ár. Nú er organisti
og kórstjóri Valmar Väljaots, skóla-
stjóri tónlistarskóla sveitarinnar.
Orgel vígt í Skútustaðakirkju
Morgunblaðið/BFH
Frá athöfn við vígslu orgelsins í Skútustaðakirkju.
Mývatnssveit
LÖGREGLAN á Ísafirði stöðvaði
ökumann sem ók bifreið sinni á 105
km hraða á Skutulsfjarðarbrautinni á
Ísafirði rétt fyrir miðnættið í fyrra-
kvöld. Leyfilegur hámarkshraði þar
er 60 km/klst við bestu aðstæður.
Rigning og hvassviðri var auk nátt-
myrkurs þegar bíllinn var stöðvaður.
Ökumaður, kona um tvítugt, var enn-
fremur að tala í farsíma þegar hún ók
bílnum og þegar til átti að taka var
hún ekki með ökuskírteini meðferðis.
Á ofsahraða
og í símanum