Morgunblaðið - 16.01.2002, Blaðsíða 52

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MIÐVIKUDAGUR 16. JANÚAR 2002 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
VATNAJÖKULL hefur þynnst að
jafnaði um tæpan metra árlega síð-
ustu tvö árin í kjölfar lítillar vetr-
arsnjókomu og hlýinda og sú þróun
heldur líklega áfram á þessu ári.
Hlýindi síðustu vikna hafa þó aðeins
áhrif á snjósöfnun á neðsta hluta
jöklanna þar sem vænta má að mest-
öll úrkoma sé snjór sem fellur ofan
1.000 metra. Hins vegar hafa hlýind-
in og rigningin talsverð áhrif á jök-
ulsporðana og yfirborð jökulsins
neðan við 1.000 metra hæð, þar sem
rigningin rennur beint af jöklinum.
Haldi þessi þróun áfram á næstu
áratugum má búast við að lítið verði
eftir af jöklum landsins við lok þess-
arar aldar.
Helgi Björnsson, jöklafræðingur
við Raunvísindastofnun HÍ, segir að
nú séu um 60% af yfirborði Vatna-
jökuls yfir 1.100 metra hæð og því
safnist mikill snjór á jökulinn þrátt
fyrir langvinn hlýindi. Sumarbráðn-
un jökulsins hefur verið talsverð
undanfarin ár og verður það vænt-
anlega á þessu ári einnig, þar sem
óhreinn gamall jökulís mun fljótt
koma undan vetrarsnjó og bráðna
hratt þar sem hann endurkastar
minna frá sér sólargeislum en snjór-
inn. Því má vænta mikillar sólbráðar
næsta sumar, jafnvel þótt sumarið
verði ekki hlýtt.
Mælingar á bráðnun jökulsins hóf-
ust árið 1991 í samvinnu Landsvirkj-
unar og Raunvísindastofnunar og
hvert ár frá 1996 hefur verkefnið
verið stutt af Vísindasjóði ESB.
Mesta bráðnun sem mælst hefur frá
þeim tíma var árin 1997 og 2000. Að
sögn Helga er búið að reikna út af-
komu jökulsins á síðasta ári og sam-
kvæmt þeim niðurstöðum var snjó-
söfnun veturinn 2000–2001 örlitlu
minni en árið áður, en leysingin var
það einnig.
„Bæði tekjur og útgjöld voru held-
ur minni á síðasta jökulári svo að
methallinn árið áður og 1997 stendur
enn, en það hverfur nálægt því einn
metri ofan af jöklinum öllum á
hverju ári,“ segir Helgi.
Þykkt Vatnajökuls er að meðaltali
um 400 metrar og nær allt að 900
metrum þar sem hún er mest. Að
sögn Helga er ekki þar með sagt að
fjögur hundruð ár líði þar til jökull-
inn hverfi með óbreyttri afkomu, því
hann muni rýrna hraðar og hraðar
eftir því sem hann lækki. Þá verði sí-
fellt stærri hluti yfirborðs jökulsins
undir hjarnmörkum og safnsvæði
hans minnki ört samfara því. „Ef
þetta heldur áfram eins og það hefur
verið núna allra síðustu árin verða
jöklarnir orðnir ansi vesælir í lok
þessarar aldar,“ segir Helgi.
Vatnajökull hefur þynnst um
tvo metra á tveimur árum
Morgunblaðið/RAX
Hvannadalshnjúkur er hæsti hluti Vatnajökuls, 2.119 metra hár, en 60%
jökulsins eru yfir 1.100 metra hæð. Á myndinni er Dyrhamar í forgrunni.
Lítið verður eftir af jöklunum í aldarlok haldist áfram hlýindi og snjóleysi
BRUNNUR fyrir yfirborðsvatn af
götum borgarinnar er í smíðum við
Sæbraut á mótum Snorrabrautar.
Vanir menn frá Ístaki voru að störf-
um við smíðina í gær og létu ekki
sérkennilega síðdegisgeisla jan-
úarsólar, sem baðaði sig í skýjunum
yfir Sundunum, glepja sig frá störf-
um. Enda dagurinn ekki langur á
þessum árstíma og myrkrið skellur
óðar á, þótt sólin nái að glenna sig
skamma stund.
Morgunblaðið/Golli
Síðdegis-
geislar yfir
Sundunum
Úrvalsvísi-
talan yfir
1.200 stig
ÚRVALSVÍSITALAN hækkaði á
Verðbréfaþingi Íslands í gær um
0,62% og endaði í 1.200,82 stigum.
Vísitalan hefur ekki verið hærri í
tæpa tíu mánuði, eða frá 20. mars
2001, en þá var hún 1.201,61 stig. Frá
áramótum hefur vísitalan hækkað
um 3,6%.
Á síðasta ári fór úrvalsvísitalan
lægst í 995,51 stig, en það var 21.
september. Hæst hefur úrvalsvísi-
talan hins vegar farið í 1.888,71 stig,
17. febrúar 2000.
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra sagði í erindi í gær á vegum
stjórnmálafræðiskorar Háskóla Ís-
lands að því mætti halda fram með
góðum rökum að aðild að ESB
tryggði fullveldi Íslands með betri
hætti en samningurinn um EES
gerði nú.
Halldór fjallaði í erindi sínu um
áhrif alþjóðasamstarfs á fullveldi
þjóða og sagði m.a. að þó svo að Ís-
land gengi í ESB væri það óumdeilt
að Ísland yrði eftir sem áður í hópi
fullvalda ríkja. Jafnljóst væri að með
því að deila fullveldi með sameigin-
legum stofnunum ESB í svo miklum
mæli sem raun bæri vitni þá yrði það
ekki gert án breytinga á stjórnar-
skránni. Slíkt yrði ekki gert án þess
að það væri borið undir þjóðina.
Halldór segir að fyrir tíu árum
hafi hann talið vonlaust fyrir Ísland
að gerast aðili að ESB vegna sjáv-
arútvegsstefnu sambandsins. Nú
telji hann forsendur að ýmsu leyti
breyttar. Hann líti t.d. fjárfestingar
erlendra aðila í sjávarútvegi öðrum
augum en þá. Hvort það þýði að fyrri
skoðun hans hafi verið röng, eða að-
stæður hafi breyst, sé svo annað mál.
Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra
Forsendur
hafa breyst
 Fullveldið /10
RÍKISSTJÓRNIN ákvað á fundi
sínum í gær að fela þremur ráðu-
neytisstjórum að fara sérstaklega
yfir nýlega hækkun á neysluverðs-
vísitölunni. Ólafur Davíðsson, ráðu-
neytisstjóri í forsætisráðuneytinu, á
að fara fyrir þeim hópi.
Halldór Ásgrímsson, utanríkis-
ráðherra og formaður Framsóknar-
flokksins, segir að vísitöluhækkunin
frá því í desember hafi verið meiri
en reiknað var með og valdi miklum
vonbrigðum. „Við áttum ekki von á
að þetta gerðist svona snögglega,“
segir Halldór og nefnir að menn
hafi fyrirfram talið að lækkun bens-
ínverðs myndi hafa meiri áhrif en
raun beri vitni.
„Það þarf að hafa í huga að eftir
að gengið styrktist hafa innkaup
verið ódýrari í íslenskum krónum
en það hefur þó ekki komið fram.
Miðað við þetta standa margvísleg
rök til þess að verðlag lækki í næstu
mælingu vísitölunnar og það geri ég
mér vonir um,“ segir Halldór.
Geir H. Haarde fjármálaráðherra
segir ekki tímabært að segja til um
hvort gripið verði til einhverra sér-
stakra aðgerða vegna hækkunar-
innar á vísitölu neysluverðs en tíð-
indin um hana hafi ekki verið góð.
„Við erum sannfærðir um að verð-
bólguþróunin á næstu mánuðum
verður mun hagstæðari en þetta
gefur til kynna. Það er allt sem
bendir til að svo verði,“ segir fjár-
málaráðherra.
ASÍ sendi í gær frá sér ályktun
þar sem lýst er yfir ótta vegna
hækkunar neysluvísitölunnar. Hún
hafi verið langt umfram vonir og
hvetur ASÍ ríki og sveitarfélög til
að endurskoða ákvarðanir sínar um
hækkanir á gjöldum margs konar.
Þrír ráðuneytisstjórar
skoða vísitöluhækkun
 Ríki og sveitarfélög/6
 Ráðuneytisstjórum/27
♦ ♦ ♦
UNNIÐ er að lokauppgjöri þessa
dagana vegna framkvæmda við
verslanamiðstöðina Smáralind í
Kópavogi. Af samtölum við Pálma
Kristinsson, framkvæmdastjóra
Smáralindar, og Pál Sigurjónsson,
forstjóra Ístaks, aðalverktaka bygg-
ingarinnar, má ráða að þeir eru ekki
fyllilega sammála um endanlegan
kostnað. Báðir segja þeir það eðli-
legt í samskiptum verkkaupa og
verktaka, einkum þegar um svo stórt
verkefni sé að ræða.
Að þeirra sögn eru verkfræðingar
„beggja vegna borðsins“ að yfirfara
kostnaðar- og magntölur hvors um
sig og einnig frá undirverktökum.
Óvíst er hvenær þeirri vinnu lýkur
en Pálmi sagði að verkefnið yrði
klárað og vonandi í fullri sátt.
Eigendur Smáralindar skrifuðu
undir verksamning við Ístak í maí
árið 2000 upp á rúma 5 milljarða
króna kostnað, að meðtöldum virð-
isaukaskatti. Að sögn Pálma hefur
kostnaðurinn farið um 10% fram úr
áætlunum Smáralindar, einkum
vegna gengisbreytinga og breyttra
verkþátta, og miðað við samninginn
við Ístak munar þar allt að hálfum
milljarði króna.
Forstjóri Ístaks vildi á þessu stigi
ekki ræða tölur á meðan uppgjöri
væri ekki endanlega lokið.
Smáralind og Ístak í viðræðum
Ósammála um
lokauppgjör