Morgunblaðið - 11.04.2002, Page 61

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. APRÍL 2002 61
MAÐUR situr í fangaklefa í fjar-
lægu landi og getur ekki staðið
uppréttur því þess er gætt að loft-
hæðin sé ekki
næg. Hann gæti
verið að velta
fyrir sér að hann
hefði ekki átt að
gagnrýna yfir-
völd eða yrkja
ljóð sem þóknað-
ist ekki valda-
miklum mönn-
um, eða var
kannski glæpur
hans að þekkja eða vera skyldur
„röngu“ fólki? Það sem er örugg-
lega næsta víst er að hann er mjög
hræddur því örlög hans eru óráðin
og hann getur átt von á öllu. Og
þar ræður hann sjálfur engu um at-
burðarásina. Hann gæti átt von á
því að fangaverðir komi um kvöld
og dragi hann inn í sérhannað
pyntingaherbergi. En hann gæti
líka átt von á því að fangavörður
komi til að sleppa honum lausum
vegna þess að borist hafa margir
sekkir af bréfum frá „mikilvægum“
vinum í útlöndum. Öll þessi bréf
gera allt í einu geðþóttaákvörðun
illra valdhafa erfitt fyrir og þar
sem ekki er lengur hægt að leyna
ólöglegri handtöku án dóms og laga
er manninum sleppt. Þessi dagur
rennur upp eftir 13 ár í leynilega
fangelsinu í fjöllunum. Á óskiljan-
legan hátt er hann galdraður út úr
kassanum sem hann var geymdur í
og kemst heim til fjölskyldu sinnar
og hefur nú fengið lífgjöf.
Hvaðan kom lífgjöfin og hverjir
voru þessir mikilvægu erlendu vin-
ir? Hverjir voru það sem forðuðu
honum undan frekari ólýsanlegum
sársauka, illsku annarra og algjörri
kúgun? Hann fékk kannski aldrei
að vita það, enda fékk hann ekki öll
bréfin til að skoða, kannski voru
þau svo mörg að hann hefði ekki
getað komist yfir það að lesa þau
og senda þakkarbréf þótt hann
vildi. Þakkarbréfin hefðu ekki farið
til valdhafa eða til áhrifamanna
sem hefðu kannski getað kippt í
spotta og breytt gangi mála. Þau
hefðu verið send til prestsins á
Vestfjörðum, kennarans fyrir norð-
an, bóndans á Austfjörðum og
menntaskólanemans í Reykjavík.
Þau hefðu líka verið send til allra
hinna sem sendu bréf til fangels-
isstjórans og yfirvalda þess efnis að
manninum bæri að sleppa umsvifa-
laust vegna þess að hann hefði ekk-
ert gert af sér. Einn af bréfrit-
urunum gæti verið nágranni eða
vinnufélagi sem fer af stað til vinnu
rétt fyrir átta og rennir aftur í
hlaðið rétt fyrir fimm. Í frítíma sín-
um tekur hann kannski þátt í svo-
litlu kraftaverki, birtingarmynd
þess kemur hins vegar fram allt
annars staðar án þess að hann viti
hvort og hvenær það gerist. Það er
merkilegt að með litlu framlagi er
hægt að koma einhverju svo stór-
kostlegu til leiðar eins og að frelsa
einhvern frá ótta, pyntingum, fang-
elsun og aftöku. Allir búa yfir þess-
um mætti, það þarf bara að virkja
hann. Þannig er hægt að standa
vörð um eitthvað svo mikilvægt
sem við öll eigum og berum ábyrgð
á.
Hvað var það sem bréfritarar
áttu sameiginlegt og gerði það að
verkum að hið ótrúlega gerðist
einn dag í lífi þessa manns? Það
var viljinn til að rétta út hjálp-
arhönd til einstaklings sem var um-
kringdur vonleysi í umhverfi sem
virtist vera staður fyrir samansafn-
aða grimmd og miskunnarleysi
heimsins. Útrétt hjálparhönd til
fjölskyldu mannsins sem hafði leit-
að hans árum saman en alls staðar
komið að lokuðum dyrum hjá yf-
irvöldum sem þóttust ekkert kann-
ast við manninn þrátt fyrir að
halda honum í fangelsi. Þetta fólk
var tilbúið til að sjá af hluta af sín-
um frítíma til að segja skoðanir
sínar á fangelsun saklausra manna
og meðferð sem er varla hægt að
ímynda sér, ekki einu sinni sem at-
riði í verstu hryllingsmynd. Þetta
fólk er líka allt félagar í alþjóð-
legum mannréttindasamtökum sem
heita Amnesty International og
berjast fyrir mannréttindum um
allan heim. Samtökin eru fólkið
sem í þeim er og ávallt er þörf fyr-
ir fleiri til að leggja lóð á vog-
arskálarnar. Það er magnað hvað
hægt er að gera með samtaka-
mætti margra einstaklinga þegar
viljinn er fyrir hendi. Og penninn;
þvílíkt galdratæki í höndum þessa
fólks.
GUÐRÚN ÓLAFSDÓTTIR,
Kaplaskjólsvegi 31, Reykjavík.
Kynngimagnaðir Íslendingar
Frá Guðrúnu Ólafsdóttur
húsgagnasmið:
Guðrún
Ólafsdóttir
LEIFUR Jónsson víkur til mín orðum
í bréfi til Morgunblaðsins 7. apríl sl.
Ég hafði (2. mars) bent á sorglega for-
dóma hans gegn sjálfsvarnaríþróttum
í bréfi sem hann hafði áður skrifað í
Mbl. Hann segir að ég hafi lesið fyrra
bréf hans eins og skrattinn Biblíuna en
bendir hinsvegar ekki á eitt einasta at-
riði sem ég hafi mislesið enda fór þar
ekkert á milli mála. Þetta seinna bréf
hans sýnir augljóslega að óvild hans í
garð íþrótta hefur enn þrútnað og þyk-
ir mér leitt ef ég á einhverja sök á því.
Leifur Jónsson er ekki ráðvandari
en svo að hann segir: „Eysteinn
kvaðst hafa borgið líftórunni sökum
líkamlega atgervis síns.“ Þetta sagði
ég alls ekki; ég lét þess hinsvegar get-
ið að ég hefði bjargað líftórunni með
kunnáttu í sjálfsvarnaríþrótt. Ef Leif-
ur Jónsson er hér ekki að afbaka orð
mín vísvitandi verður að ætla að hann
leggi sjálfsvarnaríþróttir og líkamlegt
atgervi að jöfnu og get ég vel við það
unað í sjálfu sér. Hinsvegar hlýtur
læknirinn þá að vera andvígur líkam-
legu atgervi úr því að hann er svarinn
óvildarmaður sjálfsvarnaríþrótta.
Í fyrra bréfi sínu kallaði hann
sjálfsvarnaríþróttir „bardagaíþróttir“
og nú kallar hann þær líka „ofbeldis-
íþróttir“ og talar líka um „dýrkun of-
beldisíþrótta“. Og „löggjafinn kyndir
undir ofbeldisdýrkuninni“ segir hann
ennfremur. Hann segir bann við
hnefaleikum hafa verið til sóma, og
hann leggur allar sjálfsvarnaríþróttir
að jöfnu. Einnig birtir hann afstöðu
sína til íþrótta almennt: „Nútíminn
dýrkar íþróttir og meðan opinbert fé
rennur til þeirrar starfsemi, finnst
mér full ástæða til að alþingi kyndi
ekki undir ofbeldisíþróttum.“
Með þessu orðbragði opinberar
Leifur Jónsson slíka fordóma og slíkt
ofstæki að mér finnst ákaflega til-
gangslítið að eiga við hann málefna-
lega viðræðu. Ég læt mér í léttu rúmi
liggja þótt hann reyni að sneiða að mér
með skætingi og nafngiftum á borð við
bardagamann og stríðsherra. Slíkur
málflutningur lýsir einungis hans eigin
innræti. Prédikun hans um hinn sak-
lausa búrhníf og löglega meðferð hans
er í besta falli yfirskilvitleg dæmisaga
en því miður misheppnuð ef hún á að
sýna að við Leifur Jónsson séum sam-
mála um öryggi borgaranna. Hann til-
færir orð mín um að ofbeldismenn
beiti í árásum sínum aðferðum sem
eru bannaðar í sjálfsvarnaríþróttum,
og segir síðan: „Þetta er nákvæm lýs-
ing á því, sem umræðan snýst um og
við því hjartanlega sammála þegar allt
kemur til alls.“
Nei, umræðan snýst ekki bara um
þetta nema frá hinu þröngsýna sjón-
armiði Leifs Jónssonar. Hann vill
ekki viðurkenna að sjálfsvarnar-
íþróttir séu til sjálfsvarnar eins og ég
sýndi fram á. Hann mótmælir því
hinsvegar ekki með öðru en tilvitnun í
Biblíuna: „Mikil er trú þín kona“ og
klifar þess í stað á því að íþróttir leiði
til ofbeldis. Vissulega er hægt að mis-
nota flesta kunnáttu. Það getur átt við
um íþróttir og það gerist líka í lækn-
isfræði eins og dæmin sanna. En eig-
um við þessvegna að banna starfsemi
á þessum sviðum og lýsa hana ólög-
lega. Ég segi nei og þessvegna erum
við Leifur Jónsson ósammála. Ég met
starf lækna mikils og fagna því þegar
þeir leggja eitthvað skynsamlegt til
málanna varðandi almennt öryggi.
Mér finnst tímabær sú spurning
hvernig tryggja megi almennt öryggi
borgaranna, ekki einungis á götum
úti heldur líka öryggi roskinna og
aldraðra borgarbúa sem búa einir og
þurfa að sæta innbrotum og ofbeldis-
árásum. Ég álít að úr þessu verði ekki
bætt með því að banna íþróttir, og um
það held ég að flestir læknar hljóti að
vera mér sammála.
EYSTEINN ÞORVALDSSON,
Drápuhlíð 43, Reykjavík.
Læknisraunir
Frá Eysteini Þorvaldssyni:
KVEN-
SÍÐBUXUR
3 SKÁLMALENGDIR
Bláu húsin við Fákafen.
Sími 553 0100.
Opið virka daga 10-18,
laugardaga 10-16.
V O / S U M A R 2 0 0 2
Kringlunni 8-12, sími 568 6211,
Skóhöllin, Bæjarhrauni 16, Hf., sími 555 4420.
Verð kr. 5.990
St. 36-41 - Brúnir og svartir
Verð kr. 2.990
St. 36-41 - Drapplitir, rauðir, brúnir, svartir
Verð kr. 3.490
St. 36-42 - Gylltir og svartir
Verð kr. 3.990
St. 36-41 - Drapplitir með rauðu,
svartir með hvítu
Verð kr. 4.990
St. 36-41 - Drapplitir og ljósbláir
Verð kr. 3.990
St. 36-41 - Svartir
Tegund 39 Tegund 53
Tegund 89
Tegund 318 Tegund 319
Tegund 93
A
L
D
A
R
A 00
2
Aldarafmæli Halldórs Laxness:
Gegn ræktun rófna –
um boðskap og skáldskap
– Einar Már Guðmundsson
ræðir um Halldór Laxness
Í tilefni af aldarafmæli Halldórs Laxness efnir Vaka-Helgafell í ár til margvíslegrar
umfjöllunar um skáldið og verk hans. Þar á meðal er röð fyrirlestra í Norræna
húsinu þar sem rithöfundar ræða um verk Halldórs. Fimmtudaginn 11. apríl
heldur Einar Már Guðmundsson erindi sem hann nefnir „Gegn ræktun rófna
- um boðskap og skáldskap“. Erindið hefst klukkan 17:15, er öllum opið og
aðgangur ókeypis. Þetta er fjórði fyrirlesturinn sem efnt er til í tilefni af aldarafmæli
Halldórs Laxness, sem hefði orðið eitt hundrað ára hinn 23. apríl næstkomandi.
Einar Már hefur um árabil verið í flokki fremstu höfunda þjóðarinnar og hafa
bækur hans löngum notið mikilla vinsælda. Þar er skemmst að minnast
skáldsagnanna Fótspor á himnum og Draumar á jörðu sem báðar voru tilnefndar
til Íslensku bókmenntaverðlaunanna. Verk Einars Más hafa komið út á fjölda
tungumála og hlaut hann Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs fyrir skáldsöguna
Engla alheimsins árið 1995.FYRIRLESTUR Í
NORRÆNA HÚSINU
Í DAG KL. 17.15
A
L
D
ARAFMÆLI
20
0
2