Morgunblaðið - 26.06.2002, Qupperneq 20

ERLENT
20 MIÐVIKUDAGUR 26. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FORSÆTISRÁÐHERRA Kanada,
Jean Chrétien, hefði vart getað fund-
ið afskekktari stað en fjallaþorpið
Kananaskis í kanadísku klettafjöll-
unum í Alberta-héraði fyrir fund leið-
toga átta voldugustu ríkja heims,
svonefndan G8-fund, sem er um
margt með breyttu sniði í ár frá síð-
asta fundi í Genúa á Ítalíu í júlí í
fyrra. Gríðarleg öryggisgæsla er sem
fyrr í kringum fundinn, en með því að
halda hann á afskekktum slóðum er
reynt að hindra aðgang mótmælenda
að honum og munu leiðtogar Banda-
ríkjanna, Kanada, Japan, Frakk-
lands, Rússlands, Bretlands, Ítalíu
og Þýskalands dvelja á tveimur lúx-
ushótelum í Kananaskis, einangraðir
frá umheiminum í dag og á morgun.
Mörgum er í fersku minni sá at-
burður sem átti sér stað á fundinum í
Genúa í fyrra þegar ungur mótmæl-
andi var skotinn til bana af örygg-
isliði fundarins. Mun færri embætt-
ismenn munu fylgja leiðtogunum til
Kanada en verið hefur að undan-
förnu og má sem dæmi nefna að 800
embættismenn voru í fylgdarliði
George W. Bush, Bandaríkjaforseta,
í Genúa í fyrra en nú verða aðeins um
200 embættismenn á fundinum í
heild. Þessar breytingar eru liður í
því að hverfa aftur til hinnar upp-
runalegu hugmyndar fyrrverandi
forseta Frakklands, Valéry Giscard
d’Estaing, frá áttunda áratugnum
um fundina, en hún fól í sér að þeir
ættu að vera samræður leiðtoganna
„við arineldinn“, þar sem þeir væru
lausir við áreiti.
Yfir 20 kílómetra löng varnarlína
hefur verið dregin í kringum dval-
arstað leiðtoganna og ná öryggisráð-
stafanir ekki einungis til mannfólks-
ins heldur hófu stjórnvöld fyrir
nokkrum vikum að merkja grábirni á
svæðinu með rafrænum merkimiðum
svo hægt verði að fylgjast með ferð-
um þeirra meðan á fundinum stæði.
Árásirnar 11. september
hafa áhrif
Andstæðingar hnattvæðingar
voru í gær farnir að flykkjast til
Calgary, en það er sú borg sem er
næst Kananaskis. Áherslur mótmæl-
endanna eru misjafnar en þeir eiga
sameiginlega þá skoðun að fátæk ríki
heimsins beri skarðan hlut frá borði í
þeirri hnattvæðingu sem nú á sér
stað. Yfirvöld í Calgary, sem lagt
hafa blátt bann við því að komið verði
upp mótmælabúðum í miðborginni,
hafa búið sig undir komu mótmæl-
enda með því að losa um 400 pláss í
fangelsum borgarinnar, fari mót-
mæli úr böndunum. Hópar mótmæl-
enda hafa einnig tekið stefnuna á
Ottawa, höfuðborg Kanada, sem er í
3.500 kílómetra fjarlægð frá fundar-
staðnum. Athygli hefur í auknum
mæli beinst að ofbeldi í tengslum við
alþjóðlega fundi ráðamanna á und-
anförnum árum og hefur því verið
haldið fram að það hafi farið vaxandi.
Í Bandaríkjunum hefur eðli mót-
mæla hins vegar breyst eftir 11. sept-
ember, en nú telja sumir stærstu
bandarísku hópanna sem berjast
gegn hnattvæðingunni að stórar
fjöldagöngur sem feli í sér átök við
lögreglu séu ekki lengur við hæfi.
Hryðjuverkarásirnar á Bandaríkin
11. september hafa einnig haft áhrif á
umfang þeirra öryggisráðstafana
sem gerðar eru í tengslum við fund-
inn, en þær eru hinar mestu sem
gerðar hafa verið í Kanada á friðar-
tímum.
Á tímabili var uppi sá orðrómur að
George Bush hygðist dvelja hinum
megin við landamærin á bandarísku
landsvæði í Montana-ríki þar sem
Hvíta húsið treysti ekki fyllilega ör-
yggisráðstöfunum Kanadamanna í
Kananaskis. Eftir gríðarlegan und-
irbúning Kanadamanna hefur Bush
þó skipt um skoðun og hyggst dvelja í
Kananaskis ásamt hinum leiðtogun-
um.
Umræður um hagvöxt,
Afríku og hryðjuverk
Það sem hæst mun bera á fund-
inum í ár verða sennilega umræður
um hvernig stuðla megi að hraðari
hagvexti í heiminum, ný samvinna
um aðstoð við Afríku og stríðið gegn
alþjóðlegum hryðjuverkum en hið
síðastnefnda er mál sem er Banda-
ríkjaforseta afar hjartfólgið.
Fyrir fundinn hafði því verið lofað
af Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, og fleiri leiðtogum að mál-
efni Afríku yrðu ofarlega á baugi á
fundinum. Á döfinni er ný áætlun
sem nefnist Ný efnahagssamvinna
fyrir þróun í Afríku (NEPAD), en
henni hefur verið líkt við Marshall-
aðstoðina eftir seinni heimsstyrjöld-
ina. NEPAD-áætlunin sker sig þó frá
henni að því leyti að hún er þróuð af
Afríkuríkjunum sjálfum á ráð-
stefnum, í hópum sérfræðinga og á
ýmsum fundum.
NEPAD felur í sér að hafist verði
handa við þróun tækni, landbúnaðar,
heilbrigðiskerfa og grunngerðar afr-
ískra samfélaga. Iðnríkin átta muni
leggja til fjárhagsaðstoð, ýmist í
formi beinna peningagreiðslna til
heilbrigðis- og menntamála, eða með
afnámi skulda og viðskiptahindrana,
en gert er ráð fyrir að kostnaður við
framkvæmd NEPAD nemi 64 millj-
örðum dollara á ári. Alls er óvíst að
hugmyndunum verði hrint í fram-
kvæmd strax, og ekki er víst að sum-
ar þeirra verði nokkurn tímann að
veruleika, en Afríkuríkjunum er
mjög umhugað um að þær komist á
dagskrá.
Hefur forseti Suður-Afríku, Thabo
Mbeki, verið ötull talsmaður þeirra
en hann ásamt fleiri leiðtogum Afr-
íkuríkja verður viðstaddur fundinn í
Kananaskis.
Fyrir stuttu lofuðu Vesturlönd á
fundi í Mexíkó að 12 milljarðar doll-
ara yrðu látnir renna til fátækra
landa og gert er ráð fyrir því að á
fundinum í Kananaskis verði þrýst á
leiðtogana að láta meginhluta þess
fjármagns renna til Afríku. Að auki
hafa einstök ríki lofað fjármagni til
Afríku, Bush hefur til að mynda til-
kynnt að hann hyggist leggja 500
milljónir dollara til baráttunnar gegn
alnæmi í Afríku og 100 milljónir til
menntamála þar og fleiri þjóðir hafa
tilkynnt að þær hyggist láta ákveðið
fjármagn renna til álfunnar. Athygl-
isvert er að sú aðstoð sem Kanada-
menn hafa boðið fram til Afríku er
álíka há og upphæðin sem þeir greiða
í kostnað vegna fundarins í Kan-
anaskis.
Svo getur farið, Afríkuríkjunum til
raunar, að umræða um hryðjuverk,
öryggismál og Mið-Austurlönd muni
skyggja á þau mál er varða Afríku á
fundinum í Kananaskis. Til að mynda
er líklegt að umræður um atburði
síðustu daga í Palestínu muni taka
töluverðan tíma á fundinum, sérstak-
lega eftir ræðu Bush um málefni
Mið-Austurlanda á mánudag. Það
hefur viljað brenna við að ásetn-
ingurinn um að ræða fyrirfram
ákveðin mál á G8-fundunum, víki fyr-
ir umræðum um það sem hæst ber í
stjórn- og efnahagsmálum líðandi
stundar.
Leiðtogafundur átta helstu iðnríkja heims hefst í afskekktu fjallaþorpi í Kanada í dag
Málefni
Afríku ofar-
lega á baugi
Leiðtogafundur átta voldugustu iðnríkja heims hefst
í afskekktu fjallaþorpi í kanadísku klettafjöllunum í
dag. Elva Björk Sverrisdóttir kynnti sér þær miklu
öryggisráðstafanir sem gerðar hafa verið vegna
fundarins og það sem efst verður á baugi á honum.
AP
Indíánahöfðingjar úr Stoney Nokoda-þjóðflokknum taka á móti Jean
Chrétien, forsætisráðherra Kanada, í Calgary í gær, á leið hans á G8-
fundinn sem haldinn er í Kananaskis í Kanada.
elva@mbl.is
GEORGE W. Bush Bandaríkja-
forseti kom til Arizona í gærmorg-
un og skoðaði eyðilegginguna af
völdum skógareldanna er geisað
hafa þar frá því í síðustu viku. Mikil
vinna slökkviliðsmanna hafði,
ásamt bættum veðurskilyrðum, í
gær skilað þeim árangri að bærinn
Show Low hafði ekki orðið eldinum
að bráð, eins og talið hafði verið
óhjákvæmilegt að myndi gerast.
En hættan var þó alls ekki liðin
hjá, og svört reykský umluktu bæ-
inn og aska lá yfir öllu. Hafa flestir
íbúanna, sem eru um átta þúsund,
yfirgefið heimili sín. Lögreglumenn
segja eldinn hafa kviknað af manna
völdum og hefur á fjórða hundrað
húsa eyðilagst í honum. Í gær hafði
ekki tekist að ná tökum á eldinum
en þúsundir slökkviliðsmanna og
sjálfboðaliða berjast við hann.
Reuters
Slökkviliðsmenn stöðva umferð skammt frá eldunum í Arizona.


 






+, -
.-.
+/0)1234512612789:1



 

  


    

   







!

 
  ! 
 
 "

    #$%& 
 


 
  

  

 
    !  '

(
 


 


  
 


 

 ! " #
 #$%&
$"





 


    


 
  

  ! "!#  Bush kannar
eldana
Show Low í Arizona. AFP.
MAHATHIR Mohamad, forsætis-
ráðherra Malasíu, mun láta af störf-
um eftir fund leiðtoga múslimaríkja í
Malasíu í október á næsta ári og tek-
ur Abdullah Ahmad Badawi, næst-
ráðandi Mahathirs, við embætti for-
sætisráðherra. Fulltrúi stjórnar-
flokksins í Malasíu tilkynnti þetta í
gær og sagði jafnframt að þessi langi
fyrirvari á forsætisráðherraskiptun-
um myndi tryggja stöðugleika í
stjórnmálum landsins.
Mahathir er 76 ára gamall og hef-
ur verið forsætisráðherra Malasíu í
21 ár. Hann olli miklu uppnámi á
laugardag er hann tilkynnti um tvö
þúsund fulltrúum á flokksþingi
stjórnarflokksins að hann hygðist
segja af sér öllum trúnaðarstörfum.
Sjónvarpað var beint frá fundi
flokksins og því urðu allir landsmenn
vitni að því er Mahathir tilkynnti
grátandi afsögn sína.
Síðar um daginn greindi Abdullah
varaforsætisráðherra frá því að sam-
starfsmönnum Mahathirs hefði tek-
ist að fá hann til að endurskoða
ákvörðun sína en sjálfur lét Mahath-
ir ekkert hafa eftir sér opinberlega,
skundaði í sumarfrí á Ítalíu og er
ekki væntanlegur heim til Malasíu
fyrr en eftir viku.
Hefur nú verið tilkynnt, sem fyrr
segir, að Mahathir gegni forsætis-
ráðherraembættinu um drjúga
stund enn og segja fréttaskýrendur
þá niðurstöðu til marks um að skort-
ur sé á mönnum í stjórnarflokknum
sem geti tekið við hlutverki Mahath-
irs svo umsvifalaust.
Mahathir
hættir á
næsta ári
Kuala Lumpur. AFP.