Morgunblaðið - 26.06.2002, Page 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. JÚNÍ 2002 33
✝ GuðmundurÁgústsson fædd-
ist í Hróarsholti í
Flóa 1. ágúst 1917.
Hann lést í Reykjavík
14. apríl síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Ágúst Bjarnason,
bóndi í Hróarsholti, f.
17. ágúst 1878, d. 28.
júlí 1928, og kona
hans, Kristín Bjarna-
dóttir frá Túni, hús-
freyja í Hróarsholti,
f. 8. des. 1877, d. 16.
ágúst 1963. Ágúst
fæddist í Hróarsholti
og bjó þar allan sinn aldur. Systk-
ini Guðmundar eru Halldór, f. 22.
ágúst 1912, d. 3. sept. 1992,
Bjarni, f. 24. des. 1914, d. 12. sept.
1997, Guðrún, f. 29. jan. 1916,
Guðfinna, f. 9. maí 1919, d. 23. jan.
1973, og Bjarney, f. 5. sept. 1920.
Eiginkona Guðmundar er Jó-
hanna Sveinsdóttir, f. 14. mars
1927. Börn þeirra eru: 1) Sveinn,
f. 25. maí 1948, kona Málfríður
Ellertsdóttir, f. 27. feb. 1950. Börn
þeirra eru: Jóhannes Sveinn, f. 10.
júlí 1975, og Jóhanna, f. 6. maí
1979; 2) Kristinn, f. 7. okt. 1949,
kona Kristín Axelsdóttir, f. 16.
nóv. 1952. Börn þeirra eru: Guð-
rún Lilja, f. 16. nóv. 1983, og Axel,
f. 15. maí 1990; 3) Guðmundur, f.
6. des. 1957, kona Rut Vilhjálms-
dóttir, f. 17. ágúst 1960. Börn
þeirra eru: Harpa, f. 24. mars
1986, Andrea, f. 21. okt. 1988, og
Erla, f. 11. nóv. 1993.
Guðmundur vann öll algeng
sveitastörf á búi foreldra sinna til
fullorðinsára. Á þrítugsaldri flutt-
ist hann til Reykjavíkur og lærði
bifreiðasmíði hjá Kristni Jónssyni
vagnasmið. Hann tók lokapróf í
Iðnskólanum í bif-
reiðasmíði árið 1951
og vann við bifreiða-
smíði hjá Vagna-
smiðju Kristins og
eftir lok þess fyrir-
tækis í nokkur ár í
sama fagi hjá einka-
aðila. Lengst af vann
Guðmundur við bif-
reiðasmíði hjá
Mjólkursamsölunni
allt til starfsloka.
Guðmundur var á
ungaaldri afreks-
maður í íþróttum og
átti um tíma nokkur
héraðsmet Héraðssambandsins
Skarphéðins í frjálsum íþróttum.
Hann var nemandi á íþróttaskól-
anum Haukadal tvo vetur, 1938–
1940. Þar nam hann glímu og var
á fimmta áratug aldarinnar talinn
fremstur glímukappa landsins.
Hann sigraði í Skjaldarglímu
Skarphéðins 1943, Skjaldarglímu
Ármanns 1943–1946 og Íslands-
glímunni 1943–1947. Hann sigraði
auk þess í ýmsum öðrum glímu-
mótum. Hann var meðal þátttak-
enda í glímusýningarferðum
Glímufélagsins Ármanns til Sví-
þjóðar 1946 og Finnlands 1947 og
1952 og var ávallt fyrirliði í sýn-
ingarflokknum. Einnig var hann í
fjölmörgum sýningarferðum Ár-
manns innan lands. Hann var
lengi glímudómari og glímustjóri
á landsmótum glímunnar og þjálf-
aði glímumenn Ármanns árin
1954–1958. Einnig var hann ritari
Kvæðamannafélagins Iðunnar um
árabil. Guðmundur ánafnaði Há-
skóla Íslands líkama sinn eftir
andlát sitt.
Útför Guðmundar fór fram í
kyrrþey.
Guðmundur Ágústsson glímu-
kappi lést sunnudaginn 14. apríl síð-
astliðinn. Í samræmi við hógværð
hans var jarðarförin um garð geng-
in í kyrrþey þegar andlátstilkynning
birtist. Því gafst vinum hans og fé-
lögum, innan glímunnar og utan,
ekki tækifæri til að fylgja honum til
grafar. Ég get samt ekki látið hjá
líða að kveðja Guðmund með nokkr-
um orðum að leiðarlokum.
Í ungdæmi mínu austur í Flóa
heyrði ég Guðmundar fyrst getið
sem afburðamanns á íþróttamótum
ungmennafélaganna Samhygðar og
Vöku. Hann keppti þar í flestum
greinum frjálsíþrótta ár eftir ár og
hafði jafnan sigur. Hann varð einnig
oftsinnis héraðsmeistari í frjáls-
íþróttum. Síðar varð hann þjóð-
kunnur glímukappi og þá ekki síður
þekktur fyrir þann glæsilega feril
að hljóta jafnan fegurðarverðlaun
glímunnar ásamt sigurlaunum fyrir
flesta vinninga.
Ég kynntist Guðmundi á hans efri
árum, þegar erfiður sjúkdómur, –
Parkinsonsveiki – hafði sett mark
sitt á hans hrausta líkama, en stál-
minni hans og andlegur styrkur
voru óbuguð með öllu. Guðmundi
þótti gaman að ræða liðna tíð og
hæglát gamansemi hans kom oft
fram í glettnum athugasemdum um
samferðamenn en allt var það
græskulaust og í góðsemi fram sett.
Afrek sín ræddi hann lítið.
Guðmundur Ágústsson var fríður
sýnum, hávaxinn, herðabreiður,
djarfmannlegur á velli og í alla staði
glæsimenni. Hann lærði glímu hjá
Sigurði Greipssyni í Haukadal og
vakti mikla athygli þegar hann hóf
sinn keppnisferil fyrir alvöru árið
1943. Er ekki að orðlengja að það ár
sigraði Guðmundur í hinum þremur
stórmótum glímunnar; Skjaldar-
glímu Skarphéðins, Skjaldarglímu
Ármanns og Íslandsglímunni. Slíkt
hafði ekki áður gerst samtímis, og
það sem gerði þetta einstakt var að
hann hlaut jafnframt fegurðarverð-
laun Íslandsglímunnar. Mikill fjöldi
öflugra glímukappa keppti við hann
um æðstu metorð glímunnar. Hann
var glímukóngur Íslands fimm ár
samfleytt en hægði þá á keppni
vegna meiðsla.
Guðmundur var glaðvær í hópi fé-
laga og þeir áttu þar prúðmenni að
mæta jafnt á æfingum og mótum.
Hann var fjarri því skaplaus maður
en svo geðrór að einn hans helsti fé-
lagi sagðist aðeins einu sinni hafa
séð hann skipta skapi. Það var á æf-
ingu í viðureign við þjösna nokkurn
sem hugðist þjarma að Guðmundi.
Þann mann jafnhenti Guðmundur
og fleygði honum af höndum sér
víðsfjarri og var sá maður þó með
þyngri mönnum. Guðmundur tók
þátt í tugum glímusýninga innan-
lands og þremur sýningarferðum til
útlanda, enda eftirsóttur sýningar-
maður. Öllum samtíðarmönnum
Guðmundar í glímu ber saman um
að yfirburðir hans í keppni hafi ver-
ið þvílíkir að í raun voru þeir aðeins
að keppa um annað sætið þegar
hann var með í leiknum. Af frásögn-
um þeirra má ráða að aðsókn að
glímumótum hafi aukist stórlega
eftir að Guðmundur kom til sög-
unnar. Ekki var það síður kvenfólk-
ið sem mætti til að horfa á Guð-
mund sem var alveg grunlaus um
það mikla aðdráttarafl sem hann
hafði á kvenþjóðina. Enginn þurfti
að mæla afl sitt við hann, en Guð-
mundur fór vel með styrk sinn og
beitti aldrei bolabrögðum til sigurs.
Hann stóð ekki af sér brögð en vék
sér fljótt og fimlega undan þeim og
var oftast fljótur að ljúka sínum við-
ureignum. Glíma hans einkenndist
af yfirburðum, glæsileika og dreng-
skap. Hann á skilinn titilinn glímu-
kappi aldarinnar að öllum öðrum
ólöstuðum.
Guðmundur var vel hagmæltur og
stytti sér stundir á efri árum með
kvæðagerð. Hann var góður liðs-
maður Kvæðamannafélagsins Ið-
unnar og ritari félagsins um árabil.
Eftir Guðmund liggja margar vel
ortar vísur, en lítt flíkaði hann þess-
um hæfileikum sínum.
Guðmundur var hamingjumaður í
einkalífi. Jóhanna Sveinsdóttir varð
eiginkona hans ung að árum og þau
þóttu glæsileg hjón og sómdu hvort
öðru vel. Þau eignuðust þrjá mann-
vænlega syni sem voru stolt foreldr-
anna.
Guðmundur átti við heilsuleysi að
stríða þegar árin færðust yfir. Hann
þurfti að gangast undir ekki færri
en sjö mjaðmaaðgerðir vegna kölk-
unar og það ásamt Parkinsonsveik-
inni varð til þess að hann var bund-
inn hjólastól á lokaskeiði ævinnar.
Mátti hann muna tvenna tíma en
bar sig af karlmennsku og mælti
ekki eitt æðruorð af þessum sökum.
Síðustu æviárin voru Guðmundi
ekki léttbær. Ef til vill var það af-
gjald lífsins fyrir það sem honum
var lánað umfram aðra en hlaut nú
að gefa til baka. Um árabil dvaldi
hann á hjúkrunarheimilinu Eir og
naut þar góðrar umönnunar. Eig-
inkona hans og fjölskylda studdi
hann þegar heilsan fór að gefa sig.
Undir lokin dvaldist hann skamman
tíma á Landspítalanum þegar hjart-
að sló ekki jafnsterkt og fyrr. Síð-
ustu daga sína kom hann aftur á Eir
og þar lést hann á sunnudegi með
bros á vör og blik í auga. Þá var fall-
inn í valinn mesti höfðingi glímunn-
ar á nýliðinni öld. Blessuð sé minn-
ing Guðmundar Ágústssonar.
Jón M. Ívarsson.
Kveðja frá Ármenningum
Guðmundur Ágústsson, bifreiða-
smiður frá Hróarsholti í Flóa,
glímukappinn mikli, andaðist á vor-
dögum 14. apríl sl. Guðmundur
hafði gengið til liðs við Glímufélagið
Ármann þegar hann fluttist til
Reykjavíkur á lýðveldisárinu 1944
og var félagsmaður æ síðan.
Guðmundur Ágústsson var með
hærri mönnum og einn glæsilegast-
ur manna á velli, drengur góður og
bar slíkan þokka að eftir var tekið
hvar sem hann fór.
Glímuíþróttina nam Guðmundur
Ágústsson á heimaslóð og varð öðr-
um mönnum fremri enda atgervis-
maður hinn mesti. Hann vann til
þeirra heiðurslauna, sem glímu-
mönnum stóð til boða, bæði í héraði
austanfjalls og í Reykjavík og á
landsvísu. Varð Glímukóngur Ís-
lands fimm sinnum, Skjaldarhafi
Ármanns í fjögur skipti og Skjald-
arhafi Skarphéðins einu sinni, svo
að fátt eitt sé talið.
Auk sigurlauna í kappglímumót-
um hlaut hann oftar en ekki fegurð-
arglímuverðlaun einnig, þegar þau
voru veitt. Segir það ekki lítið um
færni hans og styrk í glímunni og
ekki þótti hann níða viðfangsmenn
sína enda drengskaparmaður.
Guðmundur Ágústsson var á há-
tindi ferils síns á fyrstu árunum eft-
ir að hann gekk í Glímufélagið Ár-
mann og fram undir 1950.
Guðmundur var fyrirliði í glímusýn-
ingarflokkum Ármanns, bæði innan-
lands og í utanlandsferðum, og fór
meðal annars í sýningarflokki fé-
lagsins til Helsinki á Ólympíuleika
1952. Hann starfaði áfram að glímu-
málum í félaginu næsta áratuginn
og var þjálfari til 1958.
Fundum okkar Guðmundar
Ágústssonar bar fyrst saman á
haustdögum 1948, þegar Glímu-
félagið Ármann bauð ungum svein-
um í Reykjavíkurbæ á glímuæfingu
í Íþróttahúsi Jóns Þorsteinssonar
við Lindargötu til að kynna þeim
íþróttina. Er það vel í minni, hve
starsýnt mér varð á þennan stóra og
glæsilega mann glíma af léttleik og
ekki síður þegar glímumennirnir
hófu æfingar á ýmsum tólum í saln-
um, eins og hesti, tvíslá og í hringj-
um. Þá sýndi hann mikla fimi og
styrk, ekki síst í hringjum, þar sem
hann endaði æfinguna með því að
halda sér uppi með beinum útrétt-
um örmum lengur en nokkur annar.
Samskipti okkar Guðmundar voru
allnokkur á sjötta áratug síðustu
aldar og fram á þann sjöunda en
urðu strjálli er frá leið. Hann var
hógvær maður og skarpur en óáleit-
inn, sem kom ekki síst í ljós eftir að
heilsu hans hrakaði er leið á ævina.
Með þessum kveðjuorðum vil ég
persónulega og fyrir hönd aðal-
stjórnar Glímufélagsins Ármanns
og annara Ármenninga þakka af-
reksmanninum ljúfa og glímukapp-
anum Guðmundi Ágústssyni fyrir
samfylgd um áratuga skeið og að
hafa með atgervi sínu varpað ljóma
á nafn Glímufélagsins Ármanns um
ómælda tíð.
Hörður Gunnarsson,
varaformaður.
GUÐMUNDUR
ÁGÚSTSSON
 $
 
 
$







9
 :$;< &.=
/ )! 9"" 
   

 "!  % 

  &$


 


!   "''#
+ !! + !! (" ." '" "# # !
"" + !!# !   "" -!  " ("
"" !""  " ." & !" ("

!'! 9!""  ) - " # !
!"!" ( !"!"!",



 
 $
 
 
$

 



+0$ :; ! '
- #8!) 
   (
)

  *
+


 %

,


 ' 



  
  -

 



 /   "'##
(! ! !! " ("
2" ! "##>!
!"!" ( !"!"!",
01 %
 
 1


;;? $0. ! & !! ' @
21 '1
    



 2$
)1 

 "  % 

  3  % 
4 
 

 !   "#'#
2 

 ,


 
$ 

)1 +

$
  
- )
+  ;   : # !  " (! # (",
5 1 

 
 $
 
 
$
 


.$
< :"8 '
+! !# 


  3$

  6+
,


 7 




8 
-!  " +!"" ("

!' & !1 -!  " # ! 9*   ) ("

!! +!! -!  " (" + #' +!A -!  " # !

   +  -!  " # !  !
8' ("
"#!  1 ( ?! & !1,
5 1 


 
 

 
 
.


 


.+ $:$$
$0&.=
1  4B
21 '1
  
 

 "' 
9 
  

 
  +,+
 $ 

 

*
8


3+
 

 

 ' -!  " # !,
5 1   
  )$
+.: +$-$ %
 )%
  


 9 
8 
9  ! ! +   ("
!'!
)"' -!  " # !
9  ! ! 9  ! (",