Morgunblaðið - 16.07.2002, Blaðsíða 44
44 ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
!
"
#
$
%& BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík Sími 569 1100
Símbréf 569 1329 Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
FRÁ ÞVÍ er að segja, að gefnu tilefni,
að Hrafnseyrarnefnd hefur nú í vel á
þriðja tug ára boðið ýmsum málsmet-
andi mönnum að flytja hátíðarræðu í
minningu Jóns Sigurðssonar hér á
Hrafnseyri 17. júní ár
hvert. Hefur þetta fallið
í góðan jarðveg og
margir komið víða að til
að hlusta á spekiorðin.
Þykir mikill heiður að
lenda í þessu hlutverki
og hafa viðkomandi
frjálsar hendur um
ræðuefni. Margir ræðu-
manna hafa eðli málsins
samkvæmt komið inn á
samskipti okkar við
Evrópusambandið og
aðrar viðskiptaþjóðir;
hvort Jón Sigurðsson
hefði mælt með inn-
göngu í það blessaða
samband væri hann enn
á meðal vor og þar fram eftir götun-
um.
Meðal þeirra sem komið hafa við
þessa sögu má nefna þá ritstjórana
Matthías Johannessen og Styrmi
Gunnarsson, Jón Sigurðsson, banka-
stjóra Norræna fárfestingarbankans,
Ingvar Gíslason, menntamálaráð-
herra, Halldór Kristjánsson frá
Kirkjubóli, nöfnurnar Guðrúnu Pét-
ursdóttur sjávarútvegsfræðing og
Guðrúnu P. Helgadóttur skólastjóra,
Ágúst Böðvarsson landmælinga-
mann, Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra, Jóhannes Nordal
seðlabankastjóra, Sigurð Líndal pró-
fessoar, Davíð Oddsson forsætisráð-
herra og nú síðast Halldór Ásgríms-
son utanríkisráðherra, svo nokkrir
séu nefndir af handahófi. Hefur jafn-
vel komið til tals að gefa vísdóm
ræðumanna út á bók en það er nú
önnur saga.
Jón forseti skrifaði 1841:
„Það er enginn skaði þó meininga-
munur sé, heldur getur orðið skaði að
hversu meiningunum er fylgt. Full-
komin samhljóðan meininga hjá
mörgum mönnum getur aðeins verið,
þar sem er fullkomin harðstjórn, og
enginn þorir að láta uppi það sem
hann meinar. Því sagði einnig Pitt
hinn eldri, þegar hann réð mestu á
Englandi: Hefðum vér
engan mótspyrnuflokk,
þá yrðum vér að búa oss
hann til sjálfir.
Þegar menn hafa ein-
ungis fyrir augum að
koma fram sínu máli
með hverjum þeim
brögðum, sem verða
má, og níða alla, sem
móti mæla, bæði leynt
og ljóst, þá er málinu
komið í illt horf, því þá
má verða að sá hafi sitt
mál, sem verr gegnir,
og hrekkvísastur er eða
illorðastur, einkum
þegar við einfaldan al-
múga er að tefla. En
þegar hver mótmælir öðrum með
greind og góðum rökum og stillingu,
og hvorugir vilja ráða meiru en sann-
leikurinn sjálfur ryður til rúms, og
auðsénn er hvoru tveggja tilgangur,
að verða allri þjóðinni til svo mikils
gagns, sem auðið má verða, enda
leggi hvorugur öðrum það til að raun-
arlausu, sem ekki sómir ráðvöndum
manni, þá má slík keppni aldrei verða
til annars en góðs fyrir fósturjörðina
og hinar komandi kynslóðir, því
drengileg mótmæli skynsamra
manna og góðra eru fremsta meðal til
að festa, styrkja og skerpa meiningar
þeirra manna, sem nokkurt andlegt
þrek er í, eins og freistingarnar
styrkja og skerpa dyggðina.“
Svo mörg voru þau orð Vestfirð-
ingsins og leyna á sér eins og flest
sem þessi ótrúlegi maður skrifaði. Að
ræða málin en standa fastur fyrir var
stíll Jóns Sigurðssonar.
HALLGRÍMUR SVEINSSON,
Hrafnseyri.
Stíll Jóns
Sigurðssonar
Frá Hallgrími Sveinssyni:
Jón Sigurðsson
Í FJÖRUTÍU ár hef ég skrifað um
málefni eldra fólks. Enginn veit og
allra síst ég ástæður fyrir þesum
áhuga. Allt mitt fólk hefur getað
dáið með reisn.
Ég hef skrifað með góðum hvíld-
um og fyrsta áratuginn voru fjár-
mál fullorðins fólks aðaláhugamálið
enda stefna verkalýðshreyfingar-
innar „meira í budduna“.
Þessi forgangsröðun breyttist
smátt og smátt yfir á félagslega
vænginn og ekki síst þegar ég
kynntist hinni hliðinni á stjórn-
málamanninum og heimspekingn-
um Marcúsi Túleníusi Ciceró. Í
bókinni um ellina er þetta setning-
arbrot:
„... að þeim sem ekki hafa tök á
að áorka neinu sér til farsældar í
lífinu verði sérhvert aldursskeið
þungbært! Þeim sem á hinn bóginn
leita lífsins gæða hið innra með sér
verður ekkert það vandmeðfarið
sem lögmál lífsins hefur í för með
sér. Á það einkum við um ellina
sem allir vilja höndla en fárast svo
yfir þegar hennar verður vart.“
Þessi hugmyndafræði hefur ver-
ið þung á metunum hjá nokkrum
hópi fólks en meginþorri fólks í
samtökum eldri borgara hefur vilj-
að fara gömlu leiðina áfram.
Nú er verið að skrifa undir
samninga um stærstu framkvæmd-
ir Íslandssögunnar og ráðamenn
eru meira að segja farnir að tala
um að fresta framkvæmdum vegna
komandi þenslu.
Í guðanna bænum, takið frá fjár-
magn til að leysa fjárhagslegan
vanda fullorðins fólks og fyrir vöxt
heilbrigðiskerfisins.
HRAFN SÆMUNDSSON,
fyrrv. atvinnumálafulltrúi.
Neyðaróp einstaklings
Frá Hrafni Sæmundssyni: