Morgunblaðið - 09.08.2002, Síða 40

40 FÖSTUDAGUR 9. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ






 
 
 



  




 
 



   

 


 

BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
ÉG VAR alin upp í Mið-Evrópu til 13
ára aldurs. Í skólakerfinu var börn-
um snemma gerð grein fyrir mikil-
vægi þess að bera virðingu fyrir
náttúrunni og við vorum stöðugt
minnt á þær
hrikalegu stað-
reyndir um
skemmdarverk á
jörðinni sem mað-
urinn var nú þeg-
ar búinn að
fremja.
Börn frá fjög-
urra ára aldri
voru fullkomlega
meðvituð um að
nota ekki álpappír, plastfilmur og
óþarfa eldhúsrúllur og mikilvægi
þess að endurnýta gler og pappír,
svo fátt sé nefnt.
Foreldrar lentu sífellt í vandræð-
um þegar börnin mættu heim úr
skólanum með víra sem átti að
krækja í vatnstank klósettanna til
þess að spara vatnsrennsli þegar
sturtað er niður. Enginn hefði látið
sér detta í hug að henda nammium-
búðum í götuna og hætta á það að
missa alla virðingu barnanna í ná-
grenninu og vera kallaður „Umwelt-
verschmutzer“, eða „umhverfissóði“.
Svo virðist sem meirihluti Íslend-
inga finni sig ekki knúinn til að
hugsa um umhverfi sitt á þennan
máta og kom það mér mjög á óvart
við heimkomuna, ekki síst þar sem
hugmyndir mínar um Ísland byggð-
ust á markaðssetningu um „hreint
og fagurt“ land. Hrikalegasta dæmið
um skort á umhverfisvitund Íslend-
inga felst þó í þeim sorglegu hug-
myndum sem nú eru uppi um að
byggja álver í Reyðarfirði sem mun
leiða til mikilla umhverfisspjalla á
stærsta ósnortna hálendissvæði
Vestur-Evrópu.
Íslenskt samfélag hefur þróast á
ofsahraða síðustu 100 ár og er í dag í
7. sæti á lífsgæðalista 173 þjóða í
nýrri skýrslu Þróunarstofnunar
Sameinuðu þjóðanna. Íslendingar
eru heppnir að sitja í þessu sæti án
þess að hafa þurft að súpa seyðið af
afleiðingum stóriðju og virkjunar-
framkvæmda, eins og öll helstu iðn-
ríki heims hafa þurft að gera.
Hvernig stendur á því að „nútíma-
samfélag“ Íslendinga ætlar að end-
urtaka sömu mistök og nágranna-
þjóðir hafa gert með því að valda
varanlegum skaða á umhverfi og
náttúru sinni? Hvers vegna geta Ís-
lendingar ekki verið brautryðjendur
og öðrum þjóðum fyrirmynd með því
að sitja í 7. sæti á lífsgæðalistanum
án þess að hafa fórnað því dýrmæt-
asta sem umlykur okkur – nátt-
úrunni?
Þótt það hljómi klisjukennt, er
greinilega ástæða til að benda Ís-
lendingum á þær staðreyndir sem
aðrar þjóðir gerðu sér grein fyrir á 7.
og 8. áratug síðustu aldar um mik-
ilvægi þess að vernda náttúruna.
Okkur ber skylda að vernda hana.
Við höfum ekki fengið hana að láni
né höfum við nokkurn tíma „tekið við
henni“, eins og Friðrik Sophusson
sagði í Morgunblaðinu 28. júlí. –Við
erum hluti af henni. Við getum ekki
litið framhjá því að við erum háð því
vistkerfi sem svæði eins og hálendi
Íslands er hluti af. Spjöll á slíkri
náttúruperlu eru rakið dæmi um
ónauðsynlegt framhald á efnahags-
legri útþenslu heimsins sem mun
smám saman eyðileggja samastað
sinn – vistkerfi jarðarinnar.
Það er kominn tími til að Íslend-
ingar standi við þá ímynd sem þeir
kynna í fjölmiðlum heimsins, um að
vera framúrstefnuleg nútímaþjóð
sem lifir í nánum tengslum við þá
ótrúlegu – og enn sem komið er nán-
ast ósnortnu – náttúru sem umlykur
hana. Er ekki komið að því að sýna
fram á hugmyndaflug á öðrum svið-
um atvinnulífs en hárgreiðslu og nýj-
ustu tísku?
ELÍN HANSDÓTTIR,
nemandi við Listaháskóla Íslands.
Sílikon eða ekta?
Frá Elínu Hansdóttur:
Elín
Hansdóttir
SUMIR eiga sér sælustað á jörð, og
vilja helst eiga hann út af fyrir sig.
Ég get jafnvel talist til þeirra, en
samt get ég ekki verið svo eigin-
gjarn og verð því að miðla af minni
reynslu af farfuglaheimilinu á Ytra-
Lóni á Langanesi. Þetta er venju-
legur bóndabær, með sérhúsi fyrir
ferðamenn, aðeins þrjú herbergi,
svo það er aldrei of mannmargt
þarna. Öll aðstaða er til fyrirmynd-
ar, ábúendur gera í því að halda öllu
umhverfi, sem og bæ, til fyrirmynd-
ar og ég hef hreinlega ekki hitt
vinalegra fólk en Sverri og Mirjam,
sem geisla af gestrisni.
Fyrir þá sem dýrka íslenska nátt-
úru er þetta fullkominn staður,
fuglalífið er ótrúlegt, fjaran býður
upp á alls konar nýjar uppgötvanir,
strönduð smáhveli og seli. Nú um
verslunarmannahelgina fann ég
„bleikan“ sel (heimasæturnar sögðu
dökkrauðan), sem hafði rekið á land
frá því að ég kom síðast, fyrri hluta
júlímánaðar.
Heimasæturnar Karlotta, 9 ára,
og Jannika, 7 ára, sem sjá um kan-
ínurnar, hænurnar og heimalning-
inn, eru orðnar góðar vinkonur dótt-
ur minnar Sjafnar, 8 ára, sem fylgir
mér a.m.k. einu sinni á ári á þennan
draumastað minn. Og fyrir forfallna
stangveiðimenn eins og mig rennur
mjög svo prýðileg silungsá aðeins
steinsnar frá bænum. Eins og við
vitum, sem byggjum þetta land, get-
ur veðrið verið mjög misjafnt eftir
landshlutum, en þessi fjögur ár sem
ég hef sótt Langanesið (fjórum
sinnum á ári, maí til sept.) er ætíð
gott veður hjá mér þau skipti sem
ég hef sótt staðinn. Þó ég sé
kannski að „skjóta mig í fótinn“ með
því að segja frá þessum frábæra
stað (vegna takmarkaðs gistirýmis)
á fjölskyldan sem býr á Ytra-Lóni
það skilið fyrir allar þær ánægju-
stundir sem ég og mínir hafa átt
þar.
Með kærri þökk.
ÓSKAR PÁLSSON,
Hagaflöt 2, Garðabæ.
Ytra-Lón á Langanesi
Frá Óskari Pálssyni: