Morgunblaðið - 02.10.2002, Síða 21

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. OKTÓBER 2002 21
EIRÍKUR Smith sýnir um þessar
mundir ný olíumálverk og vatns-
litamyndir, alls 85 verk, í Hafn-
arborg í Hafnarfirði. Eiríkur er einn
þekktasti myndlistarmaður lands-
ins, og ferill hans spannar meira en
50 ár. Sýning Eiríks verður opin alla
daga kl. 11.00–17.00, nema þriðju-
daga, til 7. október.
„Ég hef alltaf stundað vatnslitinn
gegnum tíðina og haldið honum
við,“ segir Eiríkur þegar hann sýnir
blaðamanni verkin á sýningunni.
„Þetta er vandasamt efni, og eins og
þú sérð er ég svolítið tvöfaldur í roð-
inu, því þettar eru bæði abst-
raksjónir og natúralískar myndir.“
Er nokkuð að því að vera tvöfald-
ur í roðinu?
„Ja, ég er bara svona, og hef alltaf
þurft að vera svona. Hvort tveggja
höfðar til mín. En ef þú horfir á
þessar abstraksjónir hérna, þá sérðu
að þær eru líka þónokkuð undir
áhrifum frá náttúrustemmningum.“
Hvaða staðir eru þetta?
„Þetta er svona sitt á hvað, bæði
héðan úr hrauninu, úr Heiðmörk og
Hvalfirði, Þingvellir, Snæfellsjökull
er hér og þetta er nú bara einhver
dumbungur.“
Ekki ferðu með vatnslitina með
þér út í náttúruna?
„Jújú, elskan mín góða, ég geri
það. Ég fer um allt í bíltíkinni minni
og mála á staðnum og hangi yfir
þessu í rólegheitum. En þetta er
ekkert mál. Ég lét breyta rafmagn-
inu í bílnum hjá mér með straum-
breyti, þannig að ég get haft hár-
þurrkuna í bílnum til að þurrka
myndina eftir hverja umferð. Ég
varð að gera það því hárþurrkan
spilar dálítið inn í þetta hjá mér,
hárþurrkan.
Vatnslitina þjálfa ég alltaf. Þeir
eru vandasamir og maður verður að
hafa góða liti og fínan pappír, og
umfram allt þarf maður að halda
þessari tækni við. Ég er búin að vera
í vatnslitum frá því ég var smástrák-
ur. Annars eru þessar myndir svolít-
ið öðru vísi en ég var með á síðustu
sýningu. Maður er nú að reyna að
hjakka ekki alltaf í sama farinu, þó
mörgum hætti nú til þess þegar þeir
eldast; – fara að endurtaka sig allt of
mikið. Ég er alltaf að reyna að rífa
mig upp úr því, og standa á verð-
inum um sjálfan mig. Þetta eru til
dæmis allt öðru vísi abstraksjónir en
ég var með síðast.“
Finnst þér vatnslitirnir eiga jafn-
mikil ítök í þér og olían?
„Jájá, vatnsliturinn er svo sjarm-
erandi, léttur, gegnsær og andlegur.
Það verður allt að vera gegnsætt; –
ef það er það ekki, þá er það bara
orðið eins og þekjulitur sem er allt
annar hlutur.“
Þú sagðist vera tvöfaldur í roðinu,
en hvort stendur þér nú nær, náttúr-
an eða abstraksjónin?
„Það er mér hvort tveggja jafn
mikilvægt, – ég geri ekki upp á milli.
Ég er í þessu sitt á hvað. Það er til-
breyting að fara í abstraksjónina
eftir natúralískar myndir, en eins og
ég sagði þér, þá er alltaf eitthvað af
náttúrunni í þeim, þó ég fari svona
með þær. Það eru bæði litirnir,
formin og stemmningin.“
Ég sé að hérna ertu með allt öðru
vísi pappír, grófan eða jafnvel hamr-
aðan.
„Já, þetta er mjög grófur pappír.
Mér finnst það að nota mismunandi
pappír eins og að spila á mismun-
andi hljóðfæri og misgóð. En eftir
því sem pappírinn er betri er eins og
maður sé að spila á betra hljóðfæri.“
Ég tek eftir því að þú notar mikið
af þverröndum í myndirnar þínar.
„Já, í vatnslitnum geri ég þetta
með stórum pensli með sérstökum
raka í en í olíunni geri ég þetta með
spaða, eins og þú sérð hérna uppi.
Og nú er ég farinn að nota tenntan
spaða eins og dúklagningarmenn
nota. Það er svolítið gaman að nota
spaðana með penslinum, það verður
einhvern vegin meiri efniskennd í
þessu, og í olíunni getur maður haft
þetta þykkara.“
Hér á efri hæðinni eru bara af-
strakt olíuverk.
„Já, en þú sérð talsverða líkingu
með natúralísku myndunum, og
sumt mjög nálægt því að vera nat-
úralískt en þó hálf afstrakt. Þú sérð
að sumar myndirnar eru í þema sem
ég kalla Hugleiðingar, annað þema
er Himinn og jörð, og svo heita þess-
ar ýmsum nöfnum, eins og þessi,
Vor í fjöru.“
Sumar myndirnar eru með ein-
hvers konar glugga sem gefa manni
sýn inn í annan heim.
„Jújú, - ég skal alveg viðurkenna
það, að ég er alltaf svolítið hrifinn af
mystík. Það er sagt að það komi svo-
lítið fram í myndunum mínum, og
þetta hefur haft þannig áhrif á þig
líka, – það er gott að heyra. Sumir
kalla þetta gáttir. Það hefur alltaf
verið árátta hjá mér að sækja í þetta
mystíska.“
Þú gefur manni alltaf svolitlar vís-
bendingar með nöfnum myndanna.
Hvenær verða þau til?
„Já, það getur verið að maður
sæki í ákveðið efni, en byrji svo bara
að mála alveg afstrakt. En nöfnin
koma nú oftast bara eftirá. Þá fer ég
að rifja upp og fer að átta mig á því
hvaðan áhrifin koma. Þá verður
nafnið til, hvort sem það er bara af-
straksjón eða eitthvað annað. Ég hef
oft hjálpað fólki að horfa á afstrakt
málverk með því að segja því að
horfa á þau eins og það sé að hlusta
á músík. Það er einfalt ráð og hjálp-
ar. Þá hættir fólk að leita og leita að
einhverju í myndunum. Þetta er
bara eins og tónar. Ég tek áhrif
hvaðanæva inní myndirnar mínar
bæði vitandi og óafvitandi.“
„Ég er
alltaf
svolítið
hrifinn af
mystík“
Morgunblaðið/Einar Falur
Eiríkur Smith við eitt verka sinna á sýningunni í Hafnarborg.
Í TILEFNI að 20 ára afmæli Sam-
taka myndlistarskóla fyrir börn og
unglinga í Finnlandi hefur Myndlista-
skólanum í Reykjavík verið boðin
þátttaka í norrænni grafíksýningu
barna í Finnlandi sem verður opnuð á
morgun, fimmtudag. Á sýningunni
verða verk eftir unga nemendur
myndlistarskóla frá Norðurlöndun-
um öllum.
Myndlistaskólinn í Reykjavík er
fulltrúi Íslands á sýningunni, en ís-
lensku verkin voru unnin sl. vetur af
nemendum barna- og unglingadeildar
skólans. Fulltrúum Myndlistaskólans
í Reykjavík er boðið til Finnlands til
að vera við opnun sýningarinnar og til
að taka þátt í listasmiðjum fyrir kenn-
ara myndlistarskóla á vegum Sam-
taka myndlistarskóla sem skipulagð-
ar eru í tengslum við sýninguna.
Samtök myndlistarskóla í Finn-
landi (Förbundet för konstskolor för
barn och unga i Finland) njóta
styrkja sveitarfélaga og finnska
menntamálaráðuneytisins.
Myndlistaskólinn í Reykjavík átti
frumkvæði að því að setja af stað
verkefni um þróun kennslu fyrir 3–5
ára börn árið 1999. Verkefnið er unn-
ið í samvinnu við leikskólann Dverga-
stein við Seljaveg og hefur Þróunar-
sjóður Dagvistar barna og
menntamálaráðuneyti styrkt verk-
efnið.
Á 6. málþingi Rannsóknarstofnun-
ar Kennaraháskóla Íslands á laugar-
dag verður verkefnið um listkennslu í
myndlistarskóla fyrir 3–5 ára börn
kynnt sérstaklega.
Frá skólastarfinu í Dvergasteini.
Íslensk börn taka þátt í
norrænni grafíksýningu
RITHÖFUNDURINN Xavier Mor-
et hlaut nýlega vegleg verðlaun fyrir
ástríðufulla ferðalýsingu um Ísland,
svokölluð Ferðalangaverðlaun fyrir
bókina El País de las sagas eða
Sagnalandið.
Verðlaunin eru 30 þúsund evrur
og flugfar í kringum jörðina metið á
12 þúsund evrur.
Xavier Morel hefur starfað sem
blaðamaður á El País en hefur að
mestu snúið sér að skáldsagnaritun
auk þess sem hann skrifar ferða-
bækur.
Hann var um borð í Bókmennta-
hraðlestinni árið 2000. Árið eftir
dvaldist hann í Gunnarshúsi í rúman
mánuð og ferðaðist þá og síðar víða
um landið og skrifaði greinar um það
í El País. Bókin verður gefin út í des-
ember á Spáni og mun höfundurinn
þá koma til Íslands.
Verðlaun
fyrir
ferðabók
um Ísland
Goethe-Zentrum, Laugavegi 18
Þýska gamanmyndin Männ-
erpension verður sýnd kl. 20.30.
Myndin er frá árinu 1996 og er 90
mín. löng. Leikstjóri er Detlev
Buck. Myndin var tilnefnd til
Þýsku kvikmyndaverðlaunanna
1996. Tukthúslimirnir Steinbock
og Hamars-Gerd eru notaðir sem
tilraunakanínur í hálfhæpinni fé-
lagslegri tilraun Fazettis fangels-
isstjóra: Hann býður konum utan
múranna að koma í heimsókn og
annast „fyrirmyndarfangana“.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
Gallerí Skuggi, Hverfisgötu 39
Vegna forfalla hefur sýning
Kimmo Schroderus og Charlottu
Mickelsson verið framlengd til 20.
október nk.
Sýningin verður að þessu sinni op-
in fimmtudaga til sunnudaga frá kl.
13–17. Aðgangur er ókeypis. Gallerí-
ið er með heimasíðu á slóðinni
www.galleriskuggi.is.
Sýning
framlengd
Miðvikudagur
Kaffi Reykjavík.
Kl. 20.30: Punkt
Project III. Úlfar
Ingi Haraldsson
bassa, Ólafur
Jónsson tenór sax
og Matthías M.D. Hemstock tromm-
ur.
Kaffi Reykjavík kl. 22: Thorodd-
sen/Fischer kvartett. Björn Thor-
oddsen gítar, Jacob Fischer gítar,
Dan Cassidy fiðlu og Jón Rafnsson
bassa.
Djasshátíð
Í OKTÓBER og nóvember verður
fólki boðið upp á að koma saman og
syngja keðjusöngva í Tónskóla Sig-
ursveins D. Kristinssonar á Engja-
teigi 1.
Sunginn verður einn keðjusöngur
á hverjum mánudegi kl. 12.30 til 13
og verður fyrsti keðjusöngurinn 7.
október.
Þeir sem hafa áhuga á að taka þátt
í söngnum geta nálgast nótur af
keðjusöngvunum á skrifstofu Tón-
skólans.
Umsjón með keðjusöngnum og
stjórn annast Símon H. Ívarsson.
Keðju-
söngvar í
hádeginu
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦