Morgunblaðið - 06.11.2002, Blaðsíða 21

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. NÓVEMBER 2002 21
B Ú I N N
heim þar sem hann gat ekki setið
kyrr við vinnuna. „Ég sagði einfald-
lega að skólinn hefði brugðist, ekki
hann.“
Jóhanna bendir á að í raun sé ver-
ið að stimpla börnin, ekki aðeins inn-
an bekkjarins, heldur einnig inni á
heimilum bekkjarfélaganna því
börnin fari síðan heim og segi for-
eldrum sínum frá því hverjir hafa
fengið hvaða spjöld. „Ég hef heyrt
mæðurnar tala um að ef maður er
ekki skynsamur þá sé mjög auðvelt
að sleggjudæma þessi börn, sérstak-
lega þar sem það eru alltaf sömu
þrír til fjórir strákarnir sem lenda í
þessu.“
Hún segir þessa reynslu hafa haft
slæm áhrif á son sinn. „Hann var al-
veg niðurbrotinn og ætlaði ekki í
skólann aftur. Hvort sem eitthvað er
að eða ekki, er þetta einfaldlega nið-
urlæging fyrir börnin, þetta er í
rauninni bara niðurbrot á sjálfsáliti
þeirra. Ef ég gerði eitthvað af mér í
vinnunni myndi ég ekki vilja að það
yrði hengt upp á vegg og ég þyrfti
að horfa á það ásamt mínum starfs-
félögum í nokkra daga sem áminn-
ingu um það hvað ég væri ömurleg.“
Kennararnir misjafnlega
umburðarlyndir
Jóhanna hefur gert alvarlegar at-
hugasemdir við þetta kerfi við skóla-
yfirvöld og segir að tekið hafi verið
tillit til þeirra að einhverju marki.
„Ég passa sérstaklega vel upp á
minn dreng af því að hann er ofvirk-
ur með athyglisbrest og ég ætla
ekki að láta skólann eyðileggja alla
mína vinnu með þá jákvæðu atferl-
ismótun sem ég hef beitt við hann.
Þau eru kannski að snúa aðeins
blaðinu við gagnvart honum af því
að hann er með sérþarfir en ég er í
þessu tilviki að tala um almennt
gagnvart börnum. Hins vegar finnst
mér alvarlegast að það eru fleiri
skólar að taka þetta upp.“
Að sögn Jóhönnu hefur hún óskað
eftir því við skólann að fá skilmerki-
legar upplýsingar um markmiðið
með kerfinu og á hverju það er
byggt. Þá segir hún börnin ekki vita
hvaða reglur séu í gildi þannig að
þau viti ekki alltaf þegar þau séu að
brjóta af sér. Hver kennari noti
kerfið á sinn hátt, sem sé alvarlegt
því það sé misjafnt hversu umburð-
arlyndir þeir séu.
„Satt best að segja finnst mér
mjög lítil fagleg vinna í þessu og ég
get ekki séð að það geti haft jákvæð
áhrif að byrja svona í sex ára bekk
enda er hægt að brennimerkja börn-
in fyrir næstu tíu ár með þessu. Ég
hef fengið þau svör að þetta eigi að
vera einhver tilraun en mér finnst
hún of dýrkeypt og ég held að fólk
þurfi að vera búið að hugsa þessi
mál betur áður en svona kerfi er
tekið upp.“
Ekki víst að þetta
verði til frambúðar
Halla Þórðardóttir, aðstoðar-
skólastjóri í Lækjarskóla, undir-
strikar að um tilraun sé að ræða.
Kerfið sé notað í 1. til 4. bekk skól-
ans en þessar bekkjardeildir fluttust
yfir í nýtt húsnæði í haust. „Kenn-
ara langaði til að nýta tækifærið
þegar við værum að fara hér inn í
nýtt hús, hvort hægt væri að skoða
málin varðandi aga. Við erum líka að
fara af stað með vinnu með skóla-
reglur og agamál en það er ekkert
víst að þetta verði til frambúðar.“
Hún segist hafa heyrt af því að
eins konar spjaldakerfi sé í grunn-
skólanum á Selfossi en viti ekki um
fleiri skóla. „Þetta er lítið notað hjá
okkur og er ekki tengt við ákveðnar
skólareglur heldur er þetta gert til
að leggja enn frekari áherslu á orð
kennarans ef barnið hlýðir ekki.“
Hún segir að horfið hafi verið frá
því að hengja spjöldin upp í viðkom-
andi skólastofu. „Á einhverjum
tímapunkti var það gert en svo er
ekki lengur. Núna er spjaldið sett á
borð viðkomandi nemanda þar sem
hann hugsanlega fjarlægir það en
honum er þá bent á að hann sé bú-
inn að fá þessa ábendingu samt sem
áður.“
„Allt hefur kosti og galla“
En er ekki hætta á að þessi
spjaldagjöf niðurlægi börnin fyrir
framan skólafélaga þeirra? „Allt
hefur kosti og galla og það var
ákveðið að prófa þetta og sjá til. Að
sjálfsögðu er alltaf reynt að fá barn-
ið til að framkvæma réttan hlut áður
en spjaldið er gefið þannig að þetta
er ekki fyrsta viðbragð, alls ekki.“
Þannig segir hún spjöldin vera gefin
eftir að barnið hafi sýnt ítrekaða
neikvæða hegðun.
Að sögn Höllu þýðir rauða spjald-
ið meiri alvöru og þá þurfi barnið að
vinna af sér með því að sitja inni við
lærdóm í frímínútum. Aðspurð segir
hún eftirlit með börnunum þar sem
þau sitja inni. „Þá er einhver kenn-
ari eða skólaliði sem fylgist með
þeim.“
Hún bendir á að ekki sé bara um
neikvæð spjöld að ræða heldur hafi
það verið tekið upp að gefa eins kon-
ar hrósspjöld þegar börnin standa
sig vel. „Í fyrsta bekk er séð til þess
að hvert einasta barn fái grænt við-
urkenningarspjald eða miða í hverri
viku þannig að það er líka reynt að
taka eftir því þegar þau standa sig
vel.“
Hvað varðar framhaldið segir
Halla ekki ákveðið hversu lengi til-
raunin muni standa yfir. „Þetta er
allt í endurskoðun og í mikilli um-
ræðu meðal kennarahópsins og ég
held kannski frekar að það sé verið
að draga úr notkun á þessu. Ég
myndi segja að þetta væri mjög lítið
notað.“
„Virðist geta valdið
skaða frekar en hitt“
Bragi Guðbrandsson, forstöðu-
maður Barnaverndarstofu, segist
hafa fengið ábendingar vegna þessa
kerfis en eðli málsins samkvæmt
geti stofnunin ekki látið málið sig
varða þar sem hún eigi einungis að
hafa afskipti af barnaverndarmál-
um. „Til okkar hafa leitað foreldrar
sem hafa greint frá ótrúlegri fram-
kvæmd við þetta kerfi. Miðað við
þær lýsingar sem þarna er um að
ræða er full ástæða til að fara vand-
lega ofan í þessa uppeldisaðferð því í
fljótu bragði virðist hún geta valdið
frekar skaða en hitt. Ég hef beint
foreldrum til umboðsmanns barna
og til skólaskrifstofa viðkomandi
sveitarfélaga.“
Magnús Baldursson, fræðslustjóri
í Hafnarfirði, segir að foreldrar hafi
ekki snúið sér til skólaskrifstofu
með kvartanir vegna spjaldakerfis-
ins.
MÓÐIR sex ára drengs í Lækjar-
skóla í Hafnarfirði gagnrýnir harð-
lega nýja aðferð, sem notuð hefur
verið til að halda uppi aga í yngstu
bekkjardeildum skólans og segir
hana til þess fallna að niðurlægja
börnin fyrir framan skólafélaga
sína. Forstöðumaður Barnaverndar-
stofu telur fulla ástæðu til að skoða
málið vandlega en aðstoðarskóla-
stjóri segir aðferðina á undanhaldi
frekar en hitt.
Aðferðin hefur tilvísun í dóm-
gæslu í knattspyrnuleikjum og
gengur út á að gefa börnunum gul
spjöld við agabrot og síðan rautt
þegar gulu spjöldin eru orðin tvö.
Jóhanna Fleckenstein, móðir sex
ára drengs í skólanum, er afar ósátt
við þetta kerfi. „Þetta er mikil aft-
urför í uppeldismálum,“ segir hún.
„Þetta virkar þannig að þú færð-
fyrst tvö gul spjöld eða tvær aðvar-
anir áður en þú færð rautt. Spjöldin
eru sett upp á töflu og nafnið þitt við
hliðna á þeim þannig að það vita allir
að þú ert kominn með gult spjald.
Svo fyrnast spjöldin í vikulok. Fáir
þú rautt spjald, þarftu að vera inni í
frímínútum í þrjá daga og þér er
refsað með því að láta þig gera
heimavinnu á meðan. Það er varla
mjög skynsamlegt þegar þú ert sex
ára að byrja í skólanum að nota lær-
dóm sem refsingu.“
Skólinn brást, ekki barnið
Sonur Jóhönnu hefur fengið
nokkur spjöld og þar sem hann hef-
ur verið greindur ofvirkur með at-
hyglisbrest segir hún að í raun sé
verið að refsa honum fyrir fötlun
hans. Hún segir að sér hafi verið of-
boðið þegar sonur hennar hafi verið
skilinn eftir inni í stofunni ásamt
bekkjarfélaga sínum án eftirlits við
að gera heimaverkefni og það hafi
síðan aftur valdið því að hann hafi
fengið neikvæð ummæli með sér
Tilraun með gul og rauð agaspjöld í yngstu bekkjum Lækjarskóla gagnrýnd af foreldri
„Niðurlæging
fyrir börnin“
Morgunblaðið/Þorkell
Yngstu fjórar bekkjadeildirnar í Lækjarskóla fluttu í nýja byggingu í haust og við þær breytingar var ákveðið að
gera tilraun með nýtt agakerfi hjá þeim, sem byggist á gulum og rauðum spjöldum.
Hafnarfjörður
Skólinn segir spjöldin lítið notuð
KVEIKT verður á umferðarljósum á
tveimur stöðum klukkan 14 í dag,
annars vegar á mótum Reykjanes-
brautar og Álftanesvegar í Moldu-
hrauni í Garðabæ og hins vegar á
mótum Reykjanesbrautar og
Hamrabergs í Hafnarfirði.
Í tilkynningu frá vegamálastjóra
segir að ljósin verði umferðarstýrð
að hluta með skynjurum, sem verða
á Álftanesveginum og Hamraberg-
inu. Að jafnaði muni loga grænt ljós
á Reykjanesbrautinni, verði engin
umferð á hinum götunum.
Ljósin verða látin blikka á gulum
ljósum í nokkra daga áður en þau
verða tekin í notkun.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kveikt á
umferðar-
ljósum
Garðabær/Hafnarfjörður
FRÉTTIR
mbl.is