Morgunblaðið - 23.11.2002, Qupperneq 37

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. NÓVEMBER 2002 37
EINAR Hákonarson og ÓliG. Jóhannsson opna sýn-ingar á nýjum verkum íHúsi málaranna við Eið-
istorg kl. 14 í dag. Við sama tækifæri
verður þar opnaður nýr salur, þar
sem sýnd verða eldri og ný verk eftir
fimm listamenn.
Þeir Óli G. og Einar Hákonarson
hafa rekið sýningarsalinn Hús mál-
aranna undanfarið ár, og segja sýn-
inguna haldna til þess að slá botninn
í þetta fyrsta starfsár. Af því tilefni
verði jafnframt opnað nýtt rými sem
hugsað sé sem vettvangur fyrir um-
boðssölu málverka eftir þekkta lista-
menn. „Hugmyndin er sú að vera
með fasta sýningu á úrvali verka eft-
ir valda listamenn, sem eru til sölu
hér í galleríinu. Þar stílum við inn á
málverk, enda höfum við fundið fyrir
áhuga hjá málurum á að koma verk-
um í sölu. Þessi viðbót við rýmið hér í
Húsi málaranna gerir okkur kleift að
hafa myndirnar á vegg, en ekki í
geymslu eða rekka. Við munum bæta
við verkum og breyta sýningunni eft-
ir því sem málin þróast,“ segir Óli en
þeir listamenn sem sýnd eru verk
eftir í nýja salnum nú eru Guð-
mundur Ármann, Kjartan Guð-
jónsson, Bragi Ásgeirsson, Einar
Þorláksson og Jóhanna Bogadóttir.
Sýning þeirra Óla G. og Einars
Hákonarsonar mun standa til 23.
desember. Óli G. sýnir þrettán af-
strakt expressjónísk málverk í ytra
rými gallerísins. „Verkin eru unnin
að stórum hluta úti í Danmörku og
vísa nöfnin til þeirra staða sem verk-
in eru unnin á. Þar sæki ég til and-
rúmslofts staðanna þó svo að þetta
séu engar heimildarmyndir um þá.
En í þeim eru þó rík áhrif frá veðri
og umhverfi.“ Óli segist ekki hafa
dvalið í útlöndum við vinnuna fyrr,
fram til þessa hafi hann mestmegnis
unnið norður á Akureyri. „Maður
sækir alltaf til umhverfisins, er eins
og ryksuga þar sem maður fer um,
nýtir sér það sem til fellur, skrifar
hjá sér og vinnur úr. Það er þó eng-
inn tilfinnanlegur munur á því að
vinna hér eða úti, þessar myndir eru
kannski grófari, pensilförin eru gróf-
ari.“
Einar Hákonarson sýnir ný mál-
verk í innra rýminu og segir hann um
að ræða nokkurs konar framhald á
sýningu sem hann var með í Húsi
málaranna í sumar. „Hugmyndin á
bak við verkin eru náttúran og mað-
urinn, sem hefur verið mitt þema í
gegnum áratugina. Ef einhver breyt-
ing hefur átt sér stað er hún sú að
formið er að losna upp og áherslan er
meiri á litinn. Það má segja að vinnu-
brögðin séu nokkuð frjálsleg hjá mér
í þessum verkum, sem mynda reynd-
ar algjöra andstæðu við nákvæmnina
í portrettverkunum þremur sem eru
á sýningunni.“ Portrettmyndirnar
eru af uppáhaldsskáldum Einars,
Steini Steinarr, Einari Benedikts-
syni og Halldóri Laxness, og allar
unnar á þessu ári. En hvað kemur til
að Einar gerir portrettverk af þess-
um liðnu stórmennum í sögu þjóð-
arinnar? „Þessi skáld hafa öll haft
mikil áhrif á mig og má segja að
Steinn Steinarr hafi fyrst vakið með
mér áhuga á ljóðlist. Ég vann að sér-
stakri útgáfu á ljóðum Steins, sem
kom út í ljóðaflokknum Perlur á veg-
um Ragnars í Smára. Þar velti ég
mikið fyrir mér verkum Steins í sam-
hengi við myndgerð og hefur þetta
setið dálítið í mér. Það var síðan fyrir
rúmu ári að ég fékk fyrirspurn um að
vinna portrettmynd af Einari Bene-
diktssyni, og þó svo að ekkert hafi
orðið úr því verkefni sat hugmyndin
eftir í mér. Það varð til þess að ég
vann myndina, og fylgdu hinir tveir
eiginlega í kjölfarið. Þessi verk eru
persónulýsingar, mín túlkun á þess-
um andans jöfrum.“
Þetta er í fyrsta sinn sem þeir Ein-
ar Hákonarson og Óli G. halda sýn-
ingu tveir saman, og segja þeir
reynsluna af rekstri sýningarsal-
arins Húss málaranna hafa verið
mjög góða. „Aðsókn hefur verið
mjög góð að salnum og sýnendur
hafa selt vel. Ég held að þetta sýni að
mikil þörf er fyrir sýningarsal sem
helgar sig málverki,“ segir Óli G.
Afstrakt og
portrett í Húsi
málaranna
Morgunblaðið/RAX
Einar Hákonarson og Óli G. Jóhannsson í sýnd og reynd í Húsi málaranna.
ÞAÐ var stórkostlegtverkefni að taka þátt íuppbyggingu miðborgarBerlínar eftir fall múrs-
ins. Yfirvöld settu mikinn kraft í
verkið og það var unnið hratt, sem
var nauðsynlegt,“ segir þýski
arkitektinn Hans Kollhoff. Hann
er annar hönnuða DaimlerChrysl-
er-byggingarinnar við Potsdamer
Platz og kom hingað til lands til að
flytja fyrirlestur um uppbyggingu
miðborgar Berlínar. Fyrirlestur-
inn, sem var í gær, föstudag, var
haldinn í tengslum við sýninguna
Nýr arkitektúr í Berlín, sem nú
stendur í Ými við Skógarhlíð.
Hans Kollhoff hefur verið pró-
fessor við Tækniháskólann í Sviss, ETH, frá
1990. Árið 1984 stofnaði hann arkitektastofu í
Berlín, ásamt Helgu Timmermann. Þau og
fimmtíu manna starfslið þeirra vinna við hönn-
un bygginga í Þýskalandi, en einnig víðar um
Evrópu. Helstu viðfangefni þeirra hafa verið
skrifstofubyggingar og íbúðarhús.
Heilt hverfi byggt frá grunni
Kollhoff segir að yfirleitt, þegar ráðist er í
endurbætur á miðborgum, sé um það að ræða
að byggingar séu lagfærðar eða nýjar byggðar
inn á milli gamalla bygginga í grónu hverfi.
„Berlín glataði miðborg sinni vegna múrsins,
en almenningur vildi endurheimta hana og þar
komu arkitektar og skipulagsfræðingar til
skjalanna. Við nálguðumst verkið með það í
huga, að við gætum ekki ein-
göngu litið til framtíðar, held-
ur yrðum við að taka mið af
fortíðinni, áður en múrinn var
reistur. Við vorum ekki að
breyta miðborg, heldur
byggja nýja þar sem verið
hafði jaðarsvæði um áratuga-
skeið í huga íbúa Vestur- og
Austur-Berlínar.“
Kollhoff sagði að við upp-
byggingu nýrrar miðborgar
hefði þurft að huga að hús-
næði fyrir fjölbreytta starf-
semi. „Við gátum auðvitað
ekki byggt sams konar bygg-
ingar og reistar höfðu verið á
þessu svæði síðustu áratug-
ina, íbúðarbyggð eingöngu. Eftir fall múrs-
ins þurftum við að líta á alla Berlín sem eina
heild að nýju. Í nýja miðbænum er vissulega
að finna íbúðir innan um verslunar- og skrif-
stofubyggingar, en fasteignaverð á svæðinu
er mjög hátt og ekki á færi almennings að
kaupa sér íbúðir þar. Raunin hefur orðið sú,
að alþjóðleg fyrirtæki eiga þarna íbúðir,
sem ekki er búið í allan ársins hring.“
Potsdamer-torgið í nýja miðbænum hefur
verið gagnrýnt töluvert af Þjóðverjum, sem
telja sumir að það sé kalt og fráhrindandi.
Kollhoff er þessu ekki sammála. „Auðvitað
hafa allir sína skoðun á þessu. Við byggðum
upp heilt hverfi frá grunni inni í miðri borg
og Potsdamer-torg er gott dæmi um hvern-
ig hægt er að vinna slíkt verk með arkitekt-
um sem lögðust á eitt við að ná fram
heildarmynd. Potsdamer-torg er þeg-
ar orðið líflegt torg, en auðvitað verð-
ur að taka tillit til að það er miðstöð
verslunar og viðskipta.“
Kollhoff segir að Berlín nái yfir
nokkuð stórt svæði og enn sé færi á að
þétta byggð þar verulega. „Áratug-
urinn eftir fall Berlínarmúrsins ein-
kenndist af gríðarlegri uppbyggingu
og efnahagsástandið leyfði slíka upp-
byggingu. Nú hefur hægst þar á og
stöðugleiki er að færast yfir.“
Kollhoff hefur starfað nokkuð í
Bandaríkjunum. Hann segir að í
Bandaríkjunum hafi þróunin víða orð-
ið sú, að miðborgum hafi hnignað
verulega. „Reynsla okkar í Berlín
gæti nýst Bandaríkjamönnum vel.
Hins vegar sé ég ekki að við gætum
flutt reynslu okkar af verkefninu til
risaborga Asíu og Suður-Ameríku,
þar er við allt aðrar aðstæður að
etja.“
Arkitektastofa Hans Kollhoff og
Helgu Timmermann vinnur nú að
hönnun stórbygginga í miðborg Haag
í Hollandi fyrir innanríkis- og dóms-
málaráðuneyti landsins. „Það verk-
efni er að mörgu leyti ólíkt hönnun
byggingarinnar við Potsdamer Platz,
en þó eru sameiginlegir drættir. Hol-
lendingar ákváðu að þeir vildu hafa
nýju ráðuneytisbyggingarnar í mið-
borginni, en ekki í jaðri borgarinnar
eða utan hennar. Haag er falleg og
söguleg borg, en lítil. Vandinn er því
hvernig eigi að koma stórbyggingum
ráðuneytanna fyrir, án þess að um-
bylta ímynd borgarinnar. Þetta er
mjög spennandi verkefni.“
Kollhoff fer af landi brott í dag, en
hann ákvað að nýta dvöl sína hér til að
kynna sér íslenskan arkitektúr. „Ég
veit að hann á sér stutta sögu, en mér
sýnist á öllu að sú saga sé áhugaverð.“
Hans Kollhoff, arkitekt frá Þýskalandi, tók þátt í uppbyggingu miðborgar Berlínar
Borgin ein
heild að nýju
Hans Kollhoff
Eitt verka arkitektastofu Hans Kollhoff og Hans Timmer-
mann er DaimlerChrysler-byggingin við Potsdamer-torg.