Morgunblaðið - 11.12.2002, Blaðsíða 23

Morgunblaðið - 11.12.2002, Blaðsíða 23
LISTIR MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. DESEMBER 2002 23 INGÓLFUR Arnarson gæti fengið það hlutskipti að tróna eins og kóng- ur yfir nýju menningarríki sínu í Arn- arhólnum, verði hugmyndir Sigurðar Gústafssonar arkitekts um byggingu fimm sala kvikmynda- og óperuhúss í Arnarhólnum að veruleika. „Þetta er nú bara persónulegt gæluverkefni mitt,“ segir Sigurður um þessa hug- mynd sína, - en hún er þó orðin tals- vert þróuð í meðförum hans, og margvíslegar teikningar að mann- virkinu og útliti þess liggja fyrir. „Ég bý í miðbænum, og finnst algjör skandall að það skuli ekki vera neitt bíó í eða við Kvosina. Ég geng svo fram hjá Arnarhóli á hverjum degi og finnst umhverfi hans vera frekar óyndislegt eins og það er í dag; - það gæti verið miklu skemmtilegra. Ég hef verið að hugsa mikið um hvað mætti gera við hólinn, og í um- ræðunni um skipulagsmálin í mið- borginni, þá finnst mér mönnum hafa sést yfir allt það rými sem er í honum. Það má vel nýta plássið undir hóln- um, án þess að þurfi að eyðileggja hann. Með þeim hugmyndum sem ég er með, er ég þó ekki að nýta nema helminginn af því rúmtaki sem í hon- um er.“ Sigurður vann svipað verkefni fyrir teiknistofu sem hann vann við í Sví- þjóð fyrir mörgum árum. Þar var grafið út úr bergi við Götaplatsen í Gautaborg og kvikmyndahús teiknað inn í rýmið. Verkefnið varð ekki að veruleika vegna þess að þegar til átti að taka var ekki hægt að hliðra spor- vagnakerfinu, sem lá í gegnum hól- inn. Af þessu verkefni spratt hug- mynd Sigurðar um nýtingu Arnarhólsins. „Ég vildi gefa Arn- arhólnum meira vægi en hann hefur í dag. Ingólfur er ekki einu sinni upp- lýstur karlgreyið þar sem hann stendur þarna. Honum er minni sómi sýndur en til dæmis Leifi heppna, - þótt Ingólfur sé merkilegri fyrir sögu okkar. Mig langaði líka að fá bíó í miðborgina.“ Sigurður segir bíósali þess eðlis að þeir taki mikið pláss og mikið rúmtak ofanjarðar. Það sé hins vegar kjörið að koma þeim fyrir neðanjarðar, þar sem salirnir þurfi að vera dimmir og kostur að þeir þurfi ekki dagsljós. „Ég tek hins vegar dagsljós niður í forrýmið, sem er eins konar foyer fyrir salina. Kostnaðarlega séð kem- ur þetta út á sama punkti og hefð- bundin bygging. Þótt það þurfi að grafa heilmikið út úr hólnum, kemur á móti, að það þarf ekki að klæða hús- ið.“ Það var Harpa Stefánsdóttir arki- tekt, samstarfskona Sigurðar, sem fékk hugmyndina að því að tilvalið væri að gera ráð fyrir leikhústurni, hliðarsölum og hljómsveitargryfju í miðsalnum, ekki síst í ljósi umræð- unnar um húsnæðisvanda Íslensku óperunnar. „Það mætti eflaust sam- nýta þennan sal fyrir bíó og óperu. Kvikmyndahús þurfa ekkert að líta úr fyrir að vera ódýr. Gunnar Aspe- lund arkitekt í Stokkhólmi hannaði á sínum tíma bíósal sem er alveg jafn flottur og leikhús, og það er verið að endurgera þann sal núna. Ég held líka að það geti farið vel á því að sam- eina dægurmenninguna og kúltúrinn, sé það gert meðvitað. En það er líka skemmtilegur symbólismi í þessu, því eins og ég teikna þetta stendur Ing- ólfur beint ofan á senunni.“ Hugmyndin dregur fólk að miðbænum Það sem sést af þessu nýstárlega mannvirki Sigurðar er inngangurinn í hólinn. Fordyrið markast af tveimur tröppum sem ganga út í boga til móts við Kalkofnsveginn. „Það sem þú sérð yfir inngangnum gæti verið eins og seglið á skipi Ingólfs, og súlurnar tvær eins og öndvegissúlurnar. Bog- inn er eins og faðmur sem tekur á móti fólki. Ég geri líka ráð fyrir senu ofan á fordyrinu, sem gæti nýst á 17. júní og þegar eitthvað er um að vera á hólnum. Þá er hægt að hætta þessu eilífa möndli með færanlegt svið; - hér gætu hljómsveitir spilað og skemmt fólki á hólnum. Ég vil líka lýsa hólinn upp til að skapa upplýsta og skemmtilega stemmningu eins og í lifandi leikhúsi. Þetta eru í raun lítil inngrip í hólinn sjálfan, en inngang- urinn gefur götunni sterkan svip, mótin á Lækjargötu og Kalkofnsvegi eru alveg dauð eins og þau eru í dag. Þessi hugmynd dregur fólk að mið- bænum og það má gera ráð fyrir því að eftir sýningar vilji fólk vera þar áfram aðeins lengur og setjast kannski einhvers staðar inn til að fá sér kaffibolla. Þetta mun gefa mið- bænum miklu meira líf inni í miðri viku en nú er; þar er ekkert líf nema um helgar og þá eru allir á skall- anum!“ Sigurður segir hugmynd sína vel geta tengst fyrirhuguðu ráðstefnu- og tónlistarhúsi og bílastæði sem þegar eru við Seðlabankann og önnur sem gerð verða í tengslum við tónlist- arhús myndu nýtast báðum. Arn- arhóll er að einhverju leyti friðaður, en Sigurður segir að það sé tæknilega mögulegt að koma þessu mannvirki við án þess að raska hólnum sjálfum. Inngangurinn í húsið mun verða á svipuðum stað og eitt sinn var stræt- isvagna- og leigubílastoppistöð allt fram á sjöunda áratug síðustu aldar. Harpa segist hafa fylgst lengi með Sigurði þróa þessa hugmynd sína, og að viðbót hennar um aðstöðu fyrir Óperuna hafi komið í kjölfar umræð- unnar um hana í samfélaginu. „Þetta er innlegg í umræðu um skipulags- mál miðbæjarins og til þess ætlað að sýna fólki hvað hægt er að gera við Arnarhól. Þetta er vonandi bara byrj- unin á einhverri hugmynd sem gæti orðið eitthvað annað á endanum,“ segir Harpa, og Sigurður bætir því við að það sé í raun auðveldara að tefla saman bíói og óperusal en óp- erusal og tónleikasal, vegna þess hve bíósalur getur verið sveigjanlegur og býður upp á margvíslega möguleika. „Akústík í bíói byggist öll á hljóð- kerfum sem búa hljóðið til, en ekki eingöngu á lögun salarins eða hljóm- burði hans. Það eru því alls ekki öll sund lokuð fyrir Óperuna þótt hún verði ekki með í Tónlistarhúsi, og þessi hugmynd væri jafvel betri, því hér væri hægt að hafa æfingasali og ýmislegt fleira sem Óperan þarfn- ast.“ Sigurður Gústafsson segir að dýrt sé að leika sér að hugmyndum sem þessari, og að mikil vinna liggi að baki, en hann hafi viljað gera þetta al- mennilega úr því að hann var að þessu á annað borð. „Það hefur engan tilgang að sýna svona hugmynd nema að hún sé vel gerð. Mér finnst líka að arkitektar eigi að vera meiri hugmyndasmiðir og leggja fram hugmyndir frá hjart- anu um nýtingu borgarhluta og ann- ars, en ekki eins og mér finnst þeir oft vera, bara röflandi á kaffistofunni að bíða eftir því að síminn hringi. Þeir eiga að skapa sér sjálfir sitt vinnuum- hverfi með því að leggja fram hug- myndir.“ Harpa tekur undir þetta og segir að oft séu það stjórnmálamenn sem leggi fram hugmyndir um skipulags- mál sem þeir hafa kannski velt lengi fyrir sér, en það sé svo ekki fyrr en á síðari stigum að kallað sé í arkitekt- ana. Þessu þarf að breyta að þeirra sögn, og arkitektarnir þurfa að vera virkari í hugmyndavinnunni sjálfri. Sigurður Gústafsson arkitekt hefur teiknað menningarmannvirki inn í Arnarhól Ingólfsbíó og Íslenska óperan Ingólfsbíó séð úr lofti. Inngangurinn er fremst, með opnum bogadregnum örmum sem bjóða fólk velkomið. Blátttjald ofan við innganginn er eins og seglið á skipi Ingólfs og öndvegissúlurnar tvær undir því. Litlu gulu skipin tvöaftan við innganginn eru ljósop sem hleypa birtu inn í fordyri hússins. Arnarhváll, Hæstiréttur og Þjóðmenning- arhús í baksýn, og Hverfisgata lengst til hægri. Morgunblaðið/Sverrir Sigurður Gústafsson og Harpa Stefánsdóttir arkitektar. Grunnmynd að bíó- og óperuhúsi í Arnarhóli. Miðsalurinn er stærstur og gæti tekið 800–1.000 áhorfendur í sæti. Í honum er teiknaður senuturn og hljómsveitargryfja sem gætu nýst til óperuflutnings. Aðrir salir taka 300–400 áhorfendur og 250–300 áhorfendur. Sneiðing í gegnum Arnarhól. Eins og sjá má trónir Ingólfur ofan á sviðsturninum í aðalsalnum. LEIKRITIÐ Með vífið í lúkun- um hverfur af fjölunum eftir síðustu aukasýningu sem verð- ur á fimmtudagskvöld í Borg- arleikhúsinu. Leikritið var frumsýnt vorið 2001 og hefur verið sýnt alls 64 sinnum fyrir nærri 25.000 áhorfendur. Það eru Steinn Ármann Magnússon, Helga Braga Jóns- dóttir, Eggert Þorleifsson og Ólafía Hrönn Jónsdóttir sem fara með aðalhlutverkin í leik- ritinu. Vífinu er öllu lokið Ævintýri á fjöllum er skráð af Sig- rúnu Júlíusdóttur og hefur að geyma rannsókn á reynslu unglinga af starfi með Há- lendishópnum á tímabilinu 1989– 2000. Hálend- ishópurinn er meðferðarúrræði á veg- um Íþrótta- og tómstundarráðs Reykjavíkur og Félagsþjónustunnar í Reykjavík. Hann er ætlaður fyrir ung- linga í vanda á höfðuborgarsvæðinu þar sem önnur úrræði hafa ekki borið árangur sem skyldi. Þessir unglingar eru meðal þeirra verst stöddu í sam- félaginu, en þeir glíma við erfiðar fé- lagslegar aðstæður, fjölskylduvanda, röskun á skólagöngu og margvísleg hegðunarvandkvæði sem tengjast m.a. vímuefnaneyslu og afbrotum. Tilraunin með Hálendishópinn hófst sumarið 1989, þegar farið var með þessa unglinga í fyrstu göngu- ferðina um óbyggðir Hornstranda. Útgefandi er Háskólaútgáfan. Bók- in er 176 bls., prentuð í Gutenberg. Verð: 2.990 kr. Rannsókn Ævintýraheimar hefur að geyma ævintýri frá sex löndum í þýðingu Rúnu Gísladóttur. Myndir hjálpa yngstu lesend- unum að skilja ævintýrin um Mjallhvíti, Þyrnirós og fleiri sem hér er að finna. 72 bls. Útgefandi er Bókaútgáfan Hólar. Verð: 2.280 kr. Börn

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.