Morgunblaðið - 05.01.2003, Síða 2

FRÉTTIR
2 SUNNUDAGUR 5. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
TIL SIERRA LEONE
Kofi Annan, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, hefur sam-
þykkt að Steinar Berg Björnsson
taki við starfi framkvæmdastjóra
sem sér um rekstur sautján þúsund
manna friðargæslusveitar SÞ í
Sierra Leone í Vestur-Afríku. Stein-
ar tekur við stöðunni um miðjan
mánuðinn.
Flugumferð minnkar
Flugumferð um íslenska áætl-
unarflugvelli hefur minnkað umtals-
vert á síðustu tveimur árum. Alls
fóru 656 þúsund brottfarar- og
komufarþegar um áætlunarflugvelli
á fyrstu 11 mánuðum ársins 2002 en
árið á undan voru þeir tæplega 690
þúsund. Árið 2000 var fjöldi þeirra
hins vegar um 862 þús. og tæplega
896 þús. árið 1999.
Fetar í fótspor föður síns
Logi Geirsson, handknattleiks-
maður úr FH, hefur verið valinn í
landsliðshópinn í handknattleik til
undirbúnings fyrir heimsmeist-
aramótið sem hefst síðar í mán-
uðinum. Logi er sonur Geirs Hall-
steinssonar sem áður var einn besti
handknattleiksmaður landsins.
Rætt um Fílabeinsströndina
Frakkar hyggjast boða til ráð-
stefnu allra stríðandi aðila á Fíla-
beinsströndinni í París um miðjan
mánuðinn. Utanríkisráðherra
Frakklands, Dominique de Villepin,
og forseti Fílabeinsstrandarinnar,
Laurent Gbagbo, funduðu í höf-
uðborginni Abidjan á föstudag.
Átök í Venesúela
Tveir menn féllu og tugir særðust
í Caracas, höfuðborg Venesúela, á
föstudagskvöld þegar leyniskyttur
skutu á hóp mótmælenda. Óeirð-
irnar hófust er stjórnarandstæð-
ingar gengu að Fuerte Tiuna-
herstöðinni í Caracas þar sem m.a.
var krafist afsagnar Chaves forseta.
Ör útbreiðsla alnæmis
Anna Þrúður Þorkelsdóttir, sendi-
fulltrúi Rauða kross Íslands í Suður-
Afríku, segir verkefni þar vegna al-
næmis endalaus. A.m.k. 30 milljónir
manna í sunnanverðri Afríku séu
smitaðar af sjúkdómnum.
Sunnudagur
5. janúar 2003
atvinnatilboðútboðfundirtilsölutilleigutilkynningarkennslahúsnæðiþjónustauppboð
mbl.is/atvinna Gestir í vikunni 4.337
Innlit67381
Flettingar 27.903
Heimild: Samræmd vefmæling
Sölufulltrúar
óskast til starfa á Vestfjörðum,
Norðurlandi og Austfjörðum
Okkur hjá Dychem vantar einstaklinga á
ofangreindum stöðum til þess að kynna
og selja með okkur, efna og hreinsivörur
frá Dychem LTD. sem hlotið hafa frábærar
viðtökur hingað til, eftir að vörurnar komu
aftur til landsins. Góð sölulaun.
Við leitum að hressum og duglegum ein-
staklingum.
Áhugasamir leggi inn umsókn á augl.deild
Mbl merkt: „Dychem Ísland“ fyrir 13. janúar.
Bókarastarf
Gott, meðalstórt fyrirtæki í Reykjavík
óskar að ráða starfsmann með færni í
tölvubókhaldi (TOK) í 50% starf, eða í
fullt starf gjaldkera/bókara . Æskilegt er
að hefja starfið sem fyrst.
Aðeins starfsmaður með góða menntun
og reynslu kemur til greina.
Vinsamlega sendið upplýsingar með
mynd til auglýsingadeildar Mbl. eða í
box@mbl.is fyrir 8. janúar merktar:
„Gleðilegt TOK ár 2003“.
Yfirvélstjóri
Yfirvélstjóri með VF1 réttindi óskast á Klakk SH
510.
Upplýsingar í símum 455 4400/894 1378 eða
í joningi@fisk.is .
Góð og glögg
manneskja óskast til að gæta 3ja barna, 8—10
ára, 4 til 5 tíma á dag.
Upplýsingar í síma 860 6027.
Sölumaður óskast
Ein stærsta fasteignasala landsins óskar eftir
harðduglegum og heiðarlegum sölumanni til
starfa nú þegar. Árangurstengt launakerfi.
Spennandi starf og miklir tekjumöguleikar.
Umsóknir sendist til auglýsingadeildar Mbl.
eða í box@mbl.is merktar: „Sölumaður —
13156“.
Starfsfólk óskast
Leitum að kraftmiklu, áhugasömu starfsfólki
á mexíkaskan veitingastað í Kringlunni.
Afgreiðsla:
Í full starf og hlutastarf frá kl. 10-14.
Umsóknir sendist augldeild Mbl. eða box@
mbl.is merktar: „Serrano — 13151“ sem fyrst.
Ríkarður Már Pétursson
ásamt afgönskum verka-
mönnum á byggingarstað
skólans í Tolihaa.
Ríkarður Már Pétursson, einn reyndasti sendi-
fulltrúi Rauða kross Íslands, stýrir byggingu
fimm skóla í Afganistan og vinnur að dreifingu
hjálpargagna við erfiðar aðstæður. Þorkell
Þorkelsson ljósmyndari heimsótti Ríkarð og
Guðni Einarsson ræddi við hann í síma. /8
Víkingur í Afganistan
ferðalögLangedragsælkerarLautarferð í vetrarsólbörnÞrettándagleðibíóÞriðja nafnið
Hvergi meiri efniviður
Hvert stefnir íslensk knattspyrna?
Þjálfarinn
Zeljko
Sankovic ræð-
ir um þjálfun
og fótbolta.
Prentsmiðja
Morgunblaðsins
Sunnudagur
5. janúar 2003
Yf ir l i t
Í dag
Sigmund 8 Hugvekja 39
Listir 24/31 Myndasögur 40
Af listum 24 Bréf 40/41
Birna Anna 24 Dagbók 42/43
Forystugrein 28 Krossgáta 44
Reykjavíkurbréf 28 Leikhús 46
Skoðun 32 Fólk 46/53
Hugsað upphátt 33 Bíó 50/53
Minningar 36/37 Sjónvarp 54
Þjónusta 38 Veður 55
* * *
LOGI Geirsson, handknatt-
leiksmaður úr FH er einn
þeirra nýliða sem Guðmundur
Guðmundsson, landsliðsþjálf-
ari í handknattleik, valdi í
landsliðshóp sinn til undirbún-
ings fyrir heimsmeistaramótið
sem hefst í Portúgal síðar í
mánuðinum. Logi á ekki langt
að sækja hæfileika sína því
hann er sonur Geirs Hall-
steinssonar, sem á árum áður
var einn besti handknattleiks-
maður landsins.
„Ég held ég hafi leikið minn
síðasta landsleik 1979, eða
þremur árum áður en Logi
fæddist. Hann man því ekkert
eftir mér sem handboltamanni,
nema bara af myndum og úr-
klippum – og auðvitað ein-
hverjum myndbandsspólum
því það var búið að finna það
allt saman upp áður en ég
hætti,“ sagði Geir í samtali við
Morgunblaðið.
Þeir feðgar voru báðir á æf-
ingu þegar reynt var að ná í
þá, Logi á landsliðsæfingu og
Geir með æfingu hjá 3. flokki
FH. „Ég er alveg hættur að
spila, enda verður handbolti
svo leiðinlegur þegar menn
eru orðnir hægir. Mér finnst
hins vegar fínt að sprikla í
körfubolta,“ sagði Geir sem
hefur haft í nógu að snúast
síðustu dagana því hann að-
stoðar Loga son sinn við að
þjálfa 6. flokkinn enda mikið
að gera hjá Loga þessa dag-
ana.
„Ég sá pabba aldrei spila en
hef skoðað gamlar spólur sem
karlinn hefur uppi í skáp og
finnst rosalega gaman að
horfa á þetta. Breytingin er
mikil enda hefur tæknin auk-
ist, hraðinn er meiri og menn
æfa miklu betur og markvissar
en gert var þegar pabbi var í
þessu,“ segir Logi, spurður um
álit sitt á föður sínum sem
handknattleiksmanni.
Eins og að líkum lætur var
Logi ekki gamall þegar hann
byrjaði að æfa handbolta. „Ég
þjálfaði sjötta flokkinn þegar
hann var á þeim aldri og sá
strax að hann hafði mikla
hæfileika. Hann er líka metn-
aðargjarn og reglusamur og
veit hvað hann vill í íþrótt-
inni,“ segir Geir um son sinn
og bætir við að hann sé
ánægður með að sjá hann í
landsliðshópnum. „Hann stefn-
ir á að gerast atvinnumaður
og ég held það sé ekki spurn-
ing að hann á eftir að verða
það, enda er hann fjölhæfur
leikmaður og af réttri stærð,“
segir Geir.
Logi tekur undir með föður
sínum: „Stefnan er sett út og
Lemgo er mitt uppáhaldslið en
ég byrjaði að fylgjast vel með
því fyrir um fimm árum.“
Aðspurður hvernig hann
kunni við sig í landsliðs-
hópnum segir Logi: „Alveg
frábærlega. Það var stærsta
skrefið í lífi mínu að vera val-
inn í hópinn og það er alveg
meiriháttar gaman og lær-
dómsríkt að æfa með mönnum
sem hafa verið landsliðsmenn í
áratug. Allt sem maður hefur
lagt á sig, leiðindi í kringum
meiðsli, allar æfingarnar og
annað hverfur eins og dögg
fyrir sólu þegar maður fær
svona tækifæri. Ég er rosalega
ánægður með að vera áfram í
hópnum eftir fyrsta nið-
urskurð, sérstaklega þar sem
ég er ekki eldri en ég er,“ seg-
ir Logi, en hann er tvítugur að
aldri.
„Hef skoðað spólur sem
karlinn á uppi í skáp“
Morgunblaðið/Þorkell
Handboltafeðgar úr Hafnarfirði, Geir Hallsteinsson og sonur hans Logi.
Logi Geirsson, sonur Geirs Hallsteinssonar,
í landsliðshópnum í handknattleik
ALCAN á Íslandi hf. hefur sett saman hóp starfs-
manna sem á að taka á eineltismálum sem upp
koma í fyrirtækinu. Hrannar Pétursson, upplýs-
ingafulltrúi Alcan á Íslandi, segir að með þessu nýja
fyrirkomulagi vilji fyrirtækið verða fyrirmynd ann-
arra og sýna að einelti og kynferðisleg áreitni sé
ekki liðin.
„Hlutverk teymisins er móttaka kvartana um
einelti og kynferðislega áreitni, skoðun mála og ráð-
gjöf, tillögugerð til framkvæmdastjórnar um við-
brögð í einstökum málum og vöktun á stöðu einelt-
ismála almennt,“ segir Hrannar. Hópurinn er
skipaður þremur starfsmönnum; almennum starfs-
manni, sérfræðingi og framkvæmdastjóra. Hver og
einn er skipaður af forstjóra til tveggja ára.
Hrannar segir að starfsmenn séu hvattir til að
hafa samband við einhvern úr eineltisteyminu eða
snúa sér til yfirmanns síns verði þeir varir við ein-
elti eða kynferðislega áreitni, eða telja sig verða
fyrir henni.
Visst frumkvæði
„Við höfum lagt áherslu á það á námskeiðum sem
við höfum haldið fyrir fyrirtæki um gerð jafnrétt-
isáætlana að í raun sé ekki langt á milli eineltis og
kynferðislegrar áreitni. Einelti getur verið kyn-
bundið þótt það sé ekki beint kynferðislegt. Því er
mjög gott að skoða þetta saman,“ segir Katrín Rík-
harðsdóttir starfsmaður jafnréttisstofu.
Hún segir að stéttarfélög eins og Verslunar-
mannafélag Reykjavíkur hafi lagt áherslu á að
bregðast við einelti á vinnustað og það sé að skila
sér í jafnréttisáætlanir fyrirtækja. Alcan sýni þarna
visst frumkvæði þar sem fyrirtækjum sé ekki skylt
samkvæmt lögum að setja á laggirnar hóp til að
bregðast við einelti.
Tekið á
einelti
hjá Alcan
Á SÍÐASTA ári mældust rúmlega fjögur þúsund
jarðskjálftar í Goðabungu sem er vestan í Mýr-
dalsjökli. Þetta eru mun fleiri skjálftar en í fyrra
þegar jarðskjálftarnir voru um 800. Skjálftar eru
einnig mun tíðari en áður í Mýrdalsjökulsöskju.
Magnús Tumi Guðmundsson jarðeðlisfræðingur
segir að líkur á eldgosi í jöklinum hafi aukist en
tekur fram að jarðhræringarnar geti einnig stöðv-
ast án þess að úr verði gos.
Undir Mýrdalsjökli er ein öflugasta eldstöð
landsins, Katla, sem hefur gosið 20 sinnum frá
landnámi, síðast árið 1918.
Skjálftarnir í Goðabungu eru sjaldnast öflugri
en 2,5 stig á Richter-kvarða og finnast ekki í
byggð. Skjálftavirkni í Goðabungu er árstíðabund-
in og eru jarðskjálftarnir mestir á haustin en tíðn-
in lækkar þegar dregur að áramótum. „Á árinu
hætti skjálftavirknin ekki heldur hélt áfram þótt
hún hafi vissulega orðið mest í haust. Þannig að
það er stöðug viðvarandi skjálftavirkni sem er
óvenjulegt. Auk þess hefur virknin verið meiri í
Mýrdalsjökulsöskjunni en nokkur undanfarin ár,“
segir Magnús Tumi.
Eykur líkurnar á gosi
Þá bendi GPS-mælingar til þess að Mýrdalsjök-
ull sé að þenjast út vegna kvikusöfnunar undir
jöklinum. Jarðhiti hafi ennfremur aukist undir
jöklinum sem sjáist glöggt á því að sigkatlar í jökl-
inum hafi stækkað. Vegna þessara hræringa hafi
Almannavarnir ríkisins sent viðvörun til almanna-
varnanefnda um að það væri aukin virkni í Mýr-
dalsjökli. „Við viljum ekki leggja of mikið upp úr
þessu og ekki slá neinu föstu um að þetta hljóti að
leiða til eldgoss en þetta eykur líkurnar,“ segir
hann.
Aðspurður hvort hægt sé að vara við Kötlugosi
með fyrirvara, líkt og gert var fyrir Heklugosið ár-
ið 2000, segir Magnús Tumi að það sé mjög líklegt.
Fjögur þúsund
jarðskjálftar
í Goðabungu
Aukin skjálftavirkni undir
Mýrdalsjökli á síðasta ári
Morgunblaðið/RAX
KONUR alls staðar í heiminum
virðast ná hærri aldri en karlar
og hafa meðalævilíkur kvenna
verið meiri en karla allt frá því
menn fóru að athuga lífslíkur
fólks. Fyrstu áreiðanlegu tölur
um þær fóru að birtast fyrir
rúmlega 100 árum. Þó er ekki
vitað með vissu hvað veldur
muninum en talið er að skýring-
anna geti verið að leita í ólíkri
hormónastarfsemi kynjanna.
Í Morgunblaðinu í gær kom
fram að aðeins fjórir karlar eru í
hópi þeirra 26 Íslendinga sem
eru 100 ára og eldri. Elsti núlif-
andi Íslendingurinn er kona, El-
ín Magnúsdóttir, 107 ára. Þá var
ennfremur skýrt frá því að með-
alævilengd íslenskra karla er
tæp 77 ár en kvenna tæp 82,
samkvæmt reynslu áranna 1995
til 2000.
„Það virðist vera algild regla
að karlar lifa skemur en konur
hvar sem er í heiminum,“ segir
Jón Snædal, yfirlæknir öldrun-
arlækningadeildar á Landakoti.
Segir hann þetta gilda jafnt í
þróunarlöndum sem annars
staðar.
Hormónastarfsemi karla og
kvenna gæti skýrt út hvers
vegna konur lifa lengur en karl-
ar. „Það er vitað að karlhormón,
testosterón, hafa uppbyggjandi
áhrif á vefi líkamans, en jafn-
framt er vitað að hormónin virð-
ast ganga á forða líkamans.
Sjaldgæfir sjúkdómar, sem
framleiða mikið af slíkum horm-
ónum geta leitt til ótímabærs
dauða og eins getur mikil neysla
á karlhormónum leitt til sjúk-
leika og dauða, þegar fram í
sækir. Þetta á ekki við um kven-
hormón, estrógen, sem eru ekki
vefjauppbyggjandi á sama
hátt,“ segir Jón.
Í þessu sambandi nefnir Jón
að talið sé að geldingar fyrr á
öldum hafi lifað lengur en aðrir
karlmenn, þar sem testosteron-
framleiðsla þeirra var skert.
Hins vegar er ekki vitað með
vissu hvort þetta hafi raunveru-
lega verið tilfellið enda langt um
liðið síðan tíðkaðist að gelda
karlmenn og ennfremur var sá
hópur ekki stór
Deyja karlmen fyrr
vegna „hættulegra“ lífs?
Jón segir að áður hafi verið
talið að karlar lifðu skemur en
konur vegna ólíks lífsmynsturs
kynjanna. Það hafi verið karl-
mennirnir sem lifðu „hættu-
legra“ lífi, reyktu, drukku og
unnu erfiðu störfin með þeim af-
leiðingum að þeir dóu fyrr en
konur.
„En munur á ævilíkum karla
og kvenna hefur sáralítið breyst
þrátt fyrir að lífsmynstur milli
kynjanna hafi jafnast,“ segir
Jón og bætir við að kenningin ef
svo mætti kalla um hættulegra
líf karla geti í besta falli skýrt út
mjög lítið brot af þessum mun.
Hormón gætu skýrt
skemmri ævi karla
LÖGREGLAN á Húsavík hand-
tók fjögur ungmenni í fyrrinótt
vegna fíkniefnamáls og er búist
við að einn úr hópnum verði
kærður.
Bifreið fólksins var stöðvuð
við hefðbundið umferðareftirlit
og fannst við leit í í henni lít-
ilræði af ætluðu amfetamíni og
sömuleiðis fannst lítilræði af
ætluðum fíkniefnum við húsleit
sem gerð var í framhaldinu.
Fólkið er allt undir tvítugu og
einn undir 18 ára aldri.
Tekin með
ætluð fíkniefni