Morgunblaðið - 05.01.2003, Blaðsíða 49

ganga til og frá myndum eins og
hverju öðru launuðu verkefninu,
fremur en þeirra eigin sköpunar-
verki.“
Útkoman, sagan sem Dresen,
Rommel og leikararnir spunnu upp
með hjálp frá nokkrum fagmönnum í
handritagerð, fjallar um tvö pör, út-
varpsmanninn Christian (Thorsten
Merten) og aðra eiginkonu hans
Katrin (Gabriela Maria Schmeide) og
hjónin Uwe (Axel Prahl) starfsmann í
títtnefndum kaffivagni og Ellen
(Steffi Kühnert). Greinilegt er á öllu
að amstrið hefur endanlega slökkt
neistann í báðum samböndunum og
verða fjórmenningarnir þess harka-
lega varir þegar tveir þeirra rugla
saman reitum og halda framhjá mök-
um sínum án þess að blikna. Uppgjör
er óumflýjanlegt en eftirmálinn, hann
er ófyrirsjáanlegur. „Ef spinna á
heila sögu verður að gefa sér ein-
hverjar forsendur. Við álitum nær-
tækast að ganga út frá okkar eigin
umhverfi, okkar eigin reynslu. Leika
fólk á okkar aldri, miðaldra fólk í til-
vistarkreppu, fólk að glíma við vanda-
mál sem við sjálf þekktum eða könn-
uðumst við, vandamál sem skekja
venjufúlan hverdaginn. Vandamál
sem leiða til þess að þau neyðast til að
taka þýðingarmiklar ákvarðanir um
framtíð sína. Það er eina leiðin til að
spinna af sannfæringu.“
Engin áhætta – fullt frelsi
Leikstjórinn lýðræðissinnaði segist
hafa gert sér fulla grein fyrir hversu
áhættusöm og geggjuð þessi tilraun
leit út á pappírunum og viðurkennir
fúslega að það hafi komið sér veru-
lega á óvart hversu tókst vel til. „Það
gerði sér enginn í hugarlund hver út-
koman yrði og við vildum heldur ekki
vera að byggja upp neinar væntingar,
velta okkur uppúr eða láta það hafa
áhrif á sköpunarþáttinn hver yrði
markhópur myndarinnar og hvernig
hún ætti eftir að ganga. Og til þess að
geta þetta var aðeins eitt sem við
þurftum að gera. Borga myndina al-
gjörlega sjálfir og vera þannig engum
háðir. Svo vildi til að við Rommel átt-
um enn verðlaunafé sem við höfðum
fengið fyrir Nachtgestalten og
ákváðum einfaldlega að setja það allt í
gerð myndarinnar. Myndin kostaði
600 þúsund evrur (50 milljónir króna)
og við stóðum alfarið sjálfir skil á
kostnaðinum og öðluðumst þar með
fullkomið sjálfstæði og frelsi til að
gera það sem okkur sýndist.“ Þannig
var seðlunum bara safnað saman og
látið gossa. „Svo átti bara að koma í
ljós hver útkoman yrði og okkur var í
raun sama, því það eina sem vakti fyr-
ir okkur var að hafa gaman af tök-
unum og fá eitthvað út úr þessu. Það
gekk eftir og er sigur myndarinnar
fyrir mitt leyti. Þegar hún svo sló í
gegn á hátíðinni í Berlín virkaði það
sem aukabónus á mig, staðfesting á
því að tilraunin hafði tekist.“ Nú seg-
ist Dresen því orðinn endanlega sann-
færður um að besta leiðin til að ná ár-
angri sé einmitt að velta sér ekki of
mikið uppúr árangrinum heldur gefa
fremur tilfinningunni lausan tauminn
og treysta henni. „Að ætla sér að búa
til eitthvað sem skal slá í gegn er eins
og að fara út í göngutúr og reyna að
verða ástfanginn, það gengur aldrei
upp. Farsældin gerir sjaldnast boð á
undan sér.“
Kaffivagninn hefur notið talsverðr-
ar almannahylli í heimalandinu og
Dresen viðurkennir að sökum lítils til-
kostnaðar hafi hún þegar reynst arð-
bær fjárfesting. „Hagnaði verður
skipt jafnt á milli alls tökuliðsins,“
bætir hann við, staðfastur jafnaðar-
maðurinn.
Enginn afmeyjast tvisvar
Stíll Dresen virðist nokkuð fullmót-
aður og auðkennanlegur. Hann að-
hyllist greinilega heimildarmynda-
stílinn. Að búa til skáldverk í líki
heimildarmyndarinnar. Hann segist
styðjast við heimildarmyndastílinn,
fyrst og síðast til að laða fram nauð-
synlegan raunveruleikablæ.
Dresen er þessa dagana að leggja
lokahönd á heimildarmynd – alvöru
heimildarmynd – um kosningabar-
áttu hjá litlum öfgasinnuðum hægri-
flokki. „Þetta er svolítið fyndin mynd.
Mér hefur nefnilega alltaf fundist
hlægilegt að horfa upp á slík stjórn-
málaöfl reyna að komast til valda í
litlum krummaskuðum, hversu fárán-
legur málflutningur þeirra er.“
Halbe Treppe hefur nú þegar hlot-
ið ein peningaverðlaun, Þýsku kvik-
myndaverðlaunin, og spurningin
hlýtur því að vera sú hvort eigi að
nota verðlaunaféð til að gera aðra við-
líka tilraun. „Svona mynd er aðeins
hægt að gera einu sinni,“ segir Dres-
en. „Þetta var einhvers konar afmeyj-
un og ekki er hægt að afmeyja tvisvar
– er það?“
„Við drógum mörkin við að hægt yrði að koma tökuliðinu öllu inn í
Volkswagen-bjöllu,“ segir leikstjóri Halbe Treppe, Andreas Dresen.
Halbe Treppe er sýnd á vegum
Film-undurs í Háskólabíói.
skarpi@mbl.is
FÓLK Í FRÉTTUM
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. JANÚAR 2003 49
ÚTSALAN
er hafin
Opið í dag frá kl. 13-17
Laugavegi 1 • sími 561 7760
leiðandi og kann líka ekki að haga
mér eins og framleiðandi.“
Bílasalinn í Fálkum
„Friðrik Þór er indælisnáungi
og því sagði ég að sjálfsögu já þeg-
ar hann bað mig um að fara með
litla rullu í myndinni hans Fálk-
um,“ segir Axel Prahl, einn fjög-
urra aðalleikara í Kaffivagninum
en hann lék einmitt líka þýska
bílasalann í Fálkum. „Svo fékk ég
líka tækifæri til að leika á móti
Keith Carradine, sem hefur lengi
verið í miklu uppáhaldi hjá mér.“
Prahl segist hafa kynnst Frið-
riki Þór í gegnum Rommel, fram-
leiðanda beggja mynda, þar sem
þeir voru við tökur í Hamborg.
Hann segist vissulega hafa spunn-
ið svolítið í hlutverki sínu líkt og í
Kaffivagninum. „Friðrik Þór sagði
mér að gera bara og segja það sem
mig langaði til. Hann treysti mér
til að búa til karakterinn því ég
þekki þessa týpísku austur-þýsku
manngerð. Það var afar þægilegt
að vinna með honum.“
Prahl lék einnig í síðustu mynd
Dresen, Nachtgestalten (1999) þar
sem hann þurfti einnig að spinna
af fingrum fram línur sínar. Því
mætti segja að spuninn sé að verða
hans fag. Prahl segist líka kunna
því vel, þannig eigi hann mun auð-
veldara með að tengjast persónu
sinni. Hann segir þó vissulega erf-
itt á stundum að skilja á milli sögu-
persónunnar og sinnar eigin, að
það komi fyrir að hans eigin
kenndir og viðhorf endurspeglist í
sögupersónunni. „Ég þurfti ekki
að leita mikið til þess að finna
Uwe, persónu mína í Kaffivagn-
inum, og það var mér ekkert til
trafala að hafa ekki kynnst
strögglinu hans því honum finnst
hann sjálfur eiga að vera annars
staðar, eiga betra skilið.“
Peter Rommel hefur verið með-
framleiðandi að fjórum myndum
Friðriks Þórs Friðrikssonar.
PIPAR OG SALT
Klapparstíg 44
Sími 562 3614
GRANÍT MORTEL
áður kr. 4.500
Nú kr. 3.300
Stærð15 cm