Morgunblaðið - 07.01.2003, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 7. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SVÆÐISSKRIFSTOFA málefna
fatlaðra í Reykjavík hefur fallið
frá áætlunum um 3% niðurskurð
í rekstri sambýla fatlaðra á
árinu.
Í gær barst framkvæmda-
stjóra svæðisskrifstofunnar til-
kynning frá félagsmálaráðuneyti
um að hann ætti að draga til
baka bréf sem hann sendi milli
jóla og nýárs þar sem hann fór
þess á leit við forstöðumenn
sambýla að þeir leituðu leiða til
að ná 3% niðurskurði í rekstr-
inum á þessu ári.
Björn Sigurbjörnsson, fram-
kvæmdastjóri svæðisskrifstof-
unnar, segist ekki vita hvernig
ráðuneytið ætli að ráða fram úr
fjárhagsvanda svæðisskrifstof-
unnar en hann muni eiga fund
með Páli Péturssyni félagsmála-
ráðherra síðar í dag.
„Ég veit ekki hvernig á að
leysa þetta en ég sá a.m.k. ekki
aðra leið á sínum tíma en að gera
þetta svona. Nú er þetta kallað
til baka og menn ætla að setjast
yfir það hvernig við getum bæði
rekið þá starfsemi sem er í dag
og fjármagnað það sem á að
gera, samkvæmt áætlunum Al-
þingis og hugmyndum ráðuneyt-
isins varðandi ný úrræði,“ segir
Björn. Á hann þar við nýtt sam-
býli sem á að taka til starfa í
haust og úrræði hvað varðar
skamtíma- og dagvistun.
Björn segir að áfram verði
reksturinn þó endurskoðaður og
hagrætt, eins og gengur og ger-
ist hjá öllum fyrirtækjum og
stofnunum. „Ég er mjög glaður,
mér var enginn hlátur í hug þeg-
ar ég tilkynnti þetta enda
hringdu forstöðumennirnir í mig
2. janúar og sögðu að þetta hefði
verið heldur óskemmtilegur ný-
ársglaðningur sem ég var að
senda þeim,“ segir hann.
Ætlunin er að spara
40–50 milljónir króna
Ætlunin var að spara 40–50
milljónir króna með niðurskurð-
inum og átti að nota þá fjármuni
til stofnunar nýs sambýlis og til
að bæta aðstöðu í skammtíma-
vistun. Þannig var ætlunin að
hagræða til að geta þjónustað
fleiri en alls eru rúmlega 100
manns á biðlista eftir ýmiss kon-
ar þjónustu hjá svæðisskrifstof-
unni. Alls heyra um 30 sambýli í
Reykjavík undir svæðisskrifstof-
una, tvær skammtímavistanir,
tvær dagvistanir og ein vinnu-
stofa.
Fallið frá 3% niður-
skurði í rekstri sambýla
Rúmlega 100
manns á biðlista
stjórinn afturkallaði bréfið.
Páll segir að nú verði leitað
leiða til að fella starfsemi á vegum
Svæðisskrifstofunnar að ramma
fjárlaga. „Fagleg forysta í því
starfi verður hjá Þór Þórarinssyni
skrifstofustjóra fjölskylduskrif-
stofu. Markmiðið er að gæði fé-
lagsþjónustunnar verði ekki
skert, það er númer eitt. Síðan
verður ráðinn maður með sér-
þekkingu á rekstri til að fella
starfsemina að fjárlögum í sam-
vinnu við forstöðumann og starfs-
fólk svæðisskrifstofunnar,“ segir
hann.
Páll segir að aldrei áður í hans
ráðherratíð hafi verið jafn vel gert
við þennan málaflokk á fjárlögum
eins og í ár. Svæðisskrifstofan hafi
fengið 1.220 milljónir króna á fjár-
lögum árið 2002 en hafi fengið 180
PÁLL Pétursson félagsmálaráð-
herra segist ekki hafa haft vitn-
eskju um bréf Björns Sigur-
björnssonar, framkvæmdastjóra
Svæðisskrifstofu málefna fatlaðra
í Reykjavík, þar sem hann fór
fram á að forstöðumenn sambýla
skæru reksturinn niður um 3% á
þessu ári. Telur Páll að það hafi
ekki verið rétt af Birni að senda
bréfið. Fyrirsjáanlegt hafi verið
að ekki væri hægt að ná 3% hag-
ræðingu alls staðar nema með því
að skerða þjónustuna.
„3% hagræðingarkrafa á línuna
gengur að okkar dómi alls ekki
vegna þess að á sumum stöðum er
búið að hagræða svo sem unnt er.
Það er ekki hægt að hafa flata
hagræðingarkröfu, sömu á öll
sambýlin,“ segir Páll. Hann fór
fram á það í gær að framkvæmda-
milljóna króna hækkun fyrir ný-
hafið ár, eða alls 1.400 milljónir
króna. Þá hafi skrifstofan fengið
70 milljónir króna á fjáraukalög-
um til að greiða uppsafnaðan halla
frá liðnum árum.
Svæðisskrifstofan ekki beðin
að hagræða svona mikið
Páll segir að þrátt fyrir að rík-
isstjórnin hafi ákveðið að krefja
allar ríkisstofnanir um að hag-
ræða rekstrinum um 2% til að ná
markmiðum í ríkisfjármálum hafi
Svæðisskrifstofan ekki verið beðin
um að hagræða svo mikið. „Þetta
gengur nokkuð jafnt yfir stofnanir
ráðuneytanna, en við kröfðum
ekki Svæðisskrifstofuna í Reykja-
vík um nema 20 milljóna króna
hagræðingu,“ segir Páll.
Leita leiða til að fella
starfsemina að fjárlögum
farinn að loga í ýmsu dóti í kring-
um vélina og í hillum ofan við. Ingi-
björg kallaði á nágranna sinn til
hjálpar og kom hann á hlaupum
með handslökkvitæki. Seinkaði það
mjög útbreiðslu eldsins. Hún segist
þó áður hafa verið búin að slá út
rafmagninu, en ekki náð til slökkvi-
tækis sem stóð í þvottahúsinu í
miðju eldhafinu. Það hjálpaði einn-
ig til að vatnsslanga brann í sundur
og sprautaði vatni yfir gólfið.
Vel gekk að slökkva eldinn að
fullu en skemmdir, einkum vegna
reyks, eru verulegar. Reykur fór
um allt húsið og tók drjúgan tíma
að reykræsta það, einkum háaloft
sem erfitt var að komast að.
Baldur segir að enn og aftur séu
það reykskynjararnir sem vara við
og bendir á mikilvægi þess að hafa
þá sem flesta og í lagi.
LAUST fyrir klukkan eitt í gærdag
kviknaði í íbúðarhúsi að Árskógum
á Egilsstöðum. Húsið er einlyft
timburhús og komu snör handtök
húsráðenda og nágranna í veg fyr-
ir stórbruna.
Baldur Pálsson, slökkviliðsstjóri
Brunavarna á Héraði, sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að kviknað
hefði í út frá þvottavél. „Það vildi
þannig til að húsfreyjan, Ingibjörg
Þórhallsdóttir, var heima og hafði
sett í í þvottavélina. Allt í einu fór
reykskynjarinn í gang hjá henni og
hún botnaði hvorki upp né niður í
hvar eldur gæti verið, þangað til
hún kíkti fram í þvottahús og sá þá
hvar eldur logaði á bak við þvotta-
vélina og alveg upp undir loft.“
Baldur segir að svo virðist sem
kviknað hafi í út frá mótor þvotta-
vélarinnar. Eldur hafi einnig verið
Nágranni kom í
veg fyrir stórtjón
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Litlu mátti muna að illa færi þegar kviknaði í þvottavél skömmu eftir há-
degi í gær. Hjónin Þorsteinn Jónasson og Ingibjörg Þórhallsdóttir standa í
brunarústum þvottahússins á heimili sínu.
Egilsstöðum. Morgunblaðið.
BROTIST var inn á vinnustofu
Ragnars Helga Ólafssonar myndlist-
armanns í gærnótt og stolið þaðan
fartölvu hans. Tjónið er sérstaklega
tilfinnanlegt fyrir Ragnar þar sem
hann fæst við myndlist á Netinu.
Viðtal birtist við Ragnar í Lesbók
Morgunblaðsins um helgina þar sem
greint var frá netlistaverki hans
„Webwaiste“ sem vakið hefur
nokkra athygli en um er að ræða eins
konar gagnvirkan ruslahaug eða op-
ið svæði þar sem netverjar geta
tæmt þær ruslatunnur sem er að
finna í tölvum þeirra. Þannig er
ruslahaugurinn samsafn af nafnlaus-
um texta, hljóði og myndbrotum víðs
vegar að.
Að sögn Ragnars er tölvuhvarfið
mikið áfall. „Öll vinnan við listaverk-
ið, breytingar, handritið og forritið
hangir á bláþræði þar sem tölvan er
horfin. Það er mikið af gögnum á
henni sem eru mér algerlega óbæt-
anleg og ég er reiðubúinn að greiða
þeim rífleg fundarlaun sem hjálpar
mér að hafa uppi á henni.“
Þeir sem kynnu að vita eitthvað
um tölvuna er bent á að hafa sam-
band við Ragnar en um er að ræða
silfurlitaða Apple titanium fartölvu
með raðnúmerinu QT2170CYLP5.
„Ég held ég hugsi mig tvisvar um
áður en ég birti mynd af mér í
blaðinu ef þetta er lukkan sem hún
færir,“ segir Ragnar.
Fartölvu
listamanns
stolið
HEILBIGÐISRÁÐUNEYTIÐ til-
kynnti í gær hækkanir á hlutdeild
sjúklinga í kostnaði vegna heilbrigð-
isþjónustu frá 15. janúar næstkom-
andi. Þetta þýðir að hlutur sjúklinga
í komugjöldum í heilbrigðisþjónust-
unni mun hækka úr 50 í 500 krónur.
Áætlaðar tekjur ríkissjóðs vegna
hækkananna eru 83 milljónir króna
á ári.
Með breytingunum hækkar al-
mennt komugjald á heilsugæslustöð
úr 400 krónum í 500 krónur, gjald
fyrir lífeyrisþega og börn hækkar úr
200 krónum í 250 krónur og gjald
fyrir börn með umönnunarkort
hækkar úr 100 krónum í 150 krónur.
Almennt gjald fyrir komu á heilsu-
gæslustöð utan dagvinnutíma hækk-
ar úr 1.100 krónum í 1.140 krónur,
sambærilegt gjald fyrir lífeyrisþega
og börn hækkar úr 500 krónum í 600
krónur en gjald fyrir börn með
umönnunarkort verður óbreytt eða
300 krónur.
Kostnaður sjúklinga vegna þjón-
ustu sérfræðinga hækkar einnig eft-
ir 15. janúar en þá mun gjald fyrir
viðtal og skoðun hjá barnalækni
hækka úr 938 krónum í 1.127 krón-
ur. Sé barnið með afsláttarkort
hækkar gjaldið úr 275 krónum í 350
krónur og hið sama gildir sé barnið
með umönnunarkort.
Sé tekið dæmi af heimsókn til al-
menns lyflæknis sem felur í sér við-
tal, skoðun og hjartalínurit hækkar
gjald almennra sjúklinga úr 2.978
krónum í 3.340 krónur. Sé sjúkling-
urinn með afsláttarkort hækkar
gjaldið úr 1.106 krónum í 1.287
krónur.
Ekki í takt við annað verðlag
Grétar Þorsteinsson, forseti ASÍ,
segir hækkanirnar koma sér í opna
skjöldu. „Við áttum alls ekki von á
að horfa upp á hækkanir í heilbrigð-
iskerfinu og síst af öllu af þessari
stærðargráðu, því þetta virðist vera
svona 20–30 prósent.“
Hann segir hækkanirnar úr takt
við aðgerðir verkalýðshreyfingar-
innar og stjórnvalda í fyrra til að
tryggja stöðugleika auk þess sem
þær stingi í stúf við umræðu um vel-
ferðarkerfið og fátækt í samfélag-
inu. „Auðvitað er hluti af því fólki,
sem á hvað bágast í okkar samfélagi,
sjúklingar sem verða þarna fyrir
enn frekari hækkunum á nauðsyn-
legri þjónustu,“ segir hann.
Þá segir hann að þessar hækkanir
nú séu að hluta til hækkanir sem
voru dregnar til baka í fyrra í því
augnamiði að halda rauða strikinu
svokallaða. „Okkur er fullljóst að
það er ekki verðstöðvun í landinu en
það breytir því ekki að við sjáum
ekki að þessar hækkanir, sem hafa
dunið á okkur síðustu vikurnar og
eru enn að koma fram, séu í takt við
annað verðlag. Þær eru ekki í takt
við breytingar á launum, a.m.k. á al-
mennum vinnumarkaði, og ekki í
takt við verðbólguna. Við erum í öllu
falli ákaflega ósátt við þessa þróun.“
Ákveðið í fjárlögum í desember
Jón Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra segir að hækkanirnar hafi í
raun verið ákveðnar í fjárlögum sem
samþykkt voru á Alþingi í desember
og því ættu þær ekki að koma nein-
um á óvart. „Það var gerð grein fyr-
ir því í athugasemdum fjárlaga að
þetta væri ein af forsendunum fyrir
því að ná heilbrigðiskaflanum sam-
an,“ segir hann.
Hann bendir á að komugjöldin í
heilsugæslunni séu jafnhá núna og
þau voru árið 2001. „Þá má geta
þess að komugjöldin fyrir börn,
aldraða og öryrkja eru miklu lægri
en fyrir aðra auk þess sem við höf-
um í gildi reglugerð um endur-
greiðslur til þeirra sem eru undir
tekjumörkum.“
Hann segir hækkanirnar nú að-
eins brot af þeim hækkunum sem
voru í farvatninu í fyrra og óttast
ekki að þær muni ógna stöðugleik-
anum. „Ég lét sérstaklega fara yfir
það áður en ég gaf út reglugerðina
og að mati þeirra sem um það fjöll-
uðu á það ekki að vera.“
Lækniskostnaður stóraukist
á árunum 1990 til 2001
Í ályktun BSRB um málið segir
að samtökin mótmæli hækkununum.
„Í ítarlegri úttekt, sem BSRB
gekkst fyrir á útgjöldum sjúklinga
vegna veikinda, kom fram að lyfja-
kostnaður, komugjöld og annar
lækniskostnaður hafði stóraukist á
árunum 1990 til 2001. Í mörgum til-
vikum hafði kostnaðurinn margfald-
ast. Þetta er alvarleg þróun, ekki
síst í ljósi þess að athuganir hafa
sýnt að efnalítið fólk veigrar sér við
að leita sér lækninga og getur ekki
keypt sér nauðsynleg lyf vegna pen-
ingaleysis. BSRB hefur lagt áherslu
á að vinda þyrfti ofan af þessum
kostnaði sjúklinga en ekki viðhalda
honum eða auka hann eins og nú er
gert,“ segir í ályktuninni.
Komugjöld sjúklinga
hækka frá 15. janúar