Morgunblaðið - 11.01.2003, Blaðsíða 37

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. JANÚAR 2003 37
ATBURÐIR nýliðinna vikna í
borgarmálum hafa eðlilega vakið
miklar umræður. Mikið ber á því
sjónarmiði að fólki finnist það hafi
verið svikið, það kaus Reykjavíkur-
listann 2002 til að styðja Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur í starfi borgar-
stjóra og nú hafi einhverjir sem kosn-
ir voru um leið og hún ýtt henni úr
starfi borgarstjóra. Þessi sjónarmið
heyrast mikið meðal væntanlegra
kjósenda Samfylkingarinnar en einn-
ig meðal kjósenda vinstri-grænna.
Þetta er eðlileg ályktun því að
ákvörðunin um framhald Reykjavík-
urlistans í kosningunum 2002 byggð-
ist aðallega á tveimur lítt samræm-
anlegum forsendum, annars vegar
vinsældum borgarstjórans, Ingi-
bjargar Sólrúnar, hins vegar kröfunni
um fullkomið jafnræði flokkanna
þriggja sem stóðu að listanum.
Vinsældir borgarstjórans voru það
miklar að bæði Framsóknarflokkur-
inn og vinstri-grænir vildu ekki þegar
til kastanna kom bjóða sérstaklega
fram, vildu heldur vera áfram þátt-
takendur í Reykjavíkurlistanum þótt
Ingibjörg væri félagi í Samfylking-
unni. Þetta var þó umdeilt í báðum
flokkum. Þótt Framsóknarflokkurinn
hafi ávallt selt þátttöku sína í listan-
um dýru verði og fengið mikið fyrir
snúð sinn, voru ófáir leiðtogar flokks-
ins lengi vel andsnúnir þátttöku hans
í Reykjavíkurlistanum. Því lét Fram-
sóknarflokkurinn fara fram skoðan-
könnun um málið meðal félaga sinna,
sem kusu Reykjavíkurlistann með
miklum meirihluta. En áfram varð
samt að taka tillit til andstæðinganna
því að þeir voru voldugir þótt í minni-
hluta væru.
Meðal flokksbundinna vinstri-
grænna í Reykjavík, sem eru mjög fá-
ir miðað við fylgi flokksins, var þátt-
takan í Reykjavíkurlistanum einnig
umdeild. Þar bar nokkuð á andúð á
„kratanum“ Ingibjörgu Sólrúnu en
ekkert er verra en krati þar á bæ. En
einnig kom fram í röðum vinstri-
grænna það grundvallarsjónarmið að
snúast gegn svonefndri persónugerv-
ingu stjórnmálanna sem Ingibjörg
var talin vera fulltrúi fyrir. Þetta
sjónarmið er því miður óraunhæft
eins og málum háttar í dag. Sést það
best á því að styrkleiki vinstri-
grænna sjálfra er nátengdur því áliti
sem formaður flokks þeirra nýtur. En
samtímis hlutu allir viti bornir menn
þar á bæ að veita athygli eindreginni
afstöðu margra kjósenda vinstri-
grænna sem sendu þessi skilaboð: Ef
þið kljúfið Reykjavíkurlistann kjós-
um við Samfylkinguna næst. Enda
samþykktu vinstri-grænir að ganga
til liðs við Reykjavíkurlistann. En
sterkur minnihluti flokksmanna var
þessu mótfallinn og tillit þurfti að
taka til hans.
Það var aðeins Samfylkingin sem
eindregið og án minnstu andstöðu í
eigin röðum vildi ekkert annað en það
að Reykjavíkurlistinn héldi velli.
Því var búinn til listi sem sótti styrk
sinn til tvenns: annars vegar vinsælda
borgarstjórans, Ingibjargar Sólrún-
ar, félaga í Samfylkingunni, hins veg-
ar til samvinnu þriggja ólíkra flokka.
Með brotthvarfi Ingibjargar Sól-
rúnar úr stóli borgarstjóra er búið að
kippa burt annarri höfuðstoð Reykja-
víkurlistans; henni var fórnað fyrir
umsamda kröfu um flokksjafnræði.
Sú stoð stendur eftir en hve lengi
dugar hún ein sér? Það mun koma í
ljós í tímans rás.
Raunar átti Samfylkingin annan
kost í stöðunni: að leyfa Framsókn-
arflokknum og vinstri-grænum að
samþykkja með Sjálfstæðisflokknum
vantraust á Ingibjörgu Sólrúnu í
borgarstjórn. Slíkt hefði veikt stöðu
beggja vantraustsflokkanna en styrkt
Samfylkinguna, allavega í kosningun-
um í vor. En þessi kostur var ekki
raunhæfur því að aðalmarkmið Sam-
fylkingarinnar er samstarf vinstriafl-
anna bæði í borginni og landinu öllu
og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir hefur
alltaf verið í fremstu röð þeirra sem
þetta sjónarmið boða. Samfylkingin
og Ingibjörg hlutu því að fórna miklu
til að bjarga Reykjavíkurlistanum.
Segja má að úrslitakostir Framsókn-
arflokksins og þó einkum vinstri-
grænna um brotthvarf Ingibjargar úr
stóli borgarstjóra hafi byggst á full-
vissu þess að hún og Samfylkingin
hlytu alltaf að láta samvinnu vinstri-
aflanna ganga á undan sýnilegum
flokkshagsmunum. Þess vegna gátu
þessir flokkar tveir þjónað geðsmun-
um sínum án tillits til vinstrisam-
stöðu. Vinstri-grænir sér í lagi vissu
að Samfylkingunni væri treystandi til
að standa vörð um samstöðuna og því
gátu þeir haft frjálsar hendur og leik-
ið sér án ábyrgðar fyrir þrönga
flokkshagsmuni.
Eftir Gísla
Gunnarsson
„Með brott-
hvarfi Ingi-
bjargar Sól-
rúnar úr stóli
borgarstjóra
er búið að kippa burt
annarri höfuðstoð
Reykjavíkurlistans...“
Höfundur er prófessor í sagnfræði
við Háskóla Íslands.
Vinstrisamstaða og
Reykjavíkurlistinn
EKKI veikum, ekki slösuðum, ekki
langveikum eða fólki með króníska
sjúkdóma, hverjum þá? Jú, fæðing-
ardeildin hefur staðið sig með miklum
sóma og sinnt flestum þeim sem hafa
vit á að vera ekki að eiga börn yfir
sumartímann, því þá er hún lokuð og
verðandi mæðrum vísað annað.
Í mörg ár hafa Suðurnesjamenn
þurft að fara til Reykjavíkur ef slys
ber að höndum. Ef Suðurnesjamenn
þurfa að fara í minniháttar aðgerðir
eins og t.d. æðahnútaaðgerðir virðist
sem sjálfstætt reknar læknastofur
séu eini valkosturinn og þær finnast
ekki á Suðurnesjum. Ef Suðurnesja-
menn hafa króníska sjúkdóma þurfa
þeir einnig að sækja út fyrir Suður-
nesin til að fá þjónustu.
Suðurnesjamenn eru vanir að
sækja þjónustu út fyrir svæðið. Þeir
eru einnig vanir því að á u.þ.b. 6 mán-
aða fresti þurfi þeir að skipta um
heimilislækni. Þeir eru þakklátir ef
heimilislæknirinn talar íslensku. Það
stendur ekkert í Suðurnesjamönnum
að finna sér heimilislækni á höfuð-
borgarsvæðinu. Að rekja sjúkrasögu
sína í hvert sinn sem þeir fara til
læknis er ekki ný reynsla fyrir Suð-
urnesjamenn.
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja og
Heilsugæsla Suðurnesja fengu tæki-
færi fyrir mörgum árum, að mig
minnir tuttugu, til að bæta þjónustu
sína við psoriasis-sjúklinga, en þær
sáu sér ekki fært að sinna þessum
sjúklingum. Psoriasis er húðsjúk-
dómur sem lýsir sér í útbrotum, sár-
um og kláða. Ljósböð í UVB-ljósum
geta haldið sjúkdóminum í skefjum.
Þessi ljósagerð er ekki sú sama og í
ljósabekkjum sem almenningur fer í
til að verða brúnn.
Valur Margeirs hefur nú um langt
skeið bankað reglulega upp á hjá
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja og
Heilsugæslu Suðurnesja með ljósa-
lampa. Hann er sem sagt fyrir löngu
búinn að fá lampa gefins en það er
ekkert pláss fyrir hann. Lampinn tek-
ur litlu meira pláss en sturtuklefi, það
þarf skilrúm til að sjúklingar geti af-
klætt sig í næði og hjúkrunarfræðing
til að kveikja á lampanum. Í öllu því
rými sem Heilbrigðisstofnun Suður-
nesja og Heilsugæsla Suðurnesja
hafa er ekkert pláss. Þrátt fyrir að
nýbúið sé að byggja við er ekkert
pláss.
Hvað hafa psoriasissjúklingar gert
hingað til? Jú, þeir eins og aðrir Suð-
urnesjamenn fara út fyrir svæðið í leit
að þjónustu. Í fyrstu var eingöngu
hægt að fara til Reykjavíkur inn á
Landspítalann við Hringbraut. Þetta
ferðalag tók um tvær klukkustundir.
Þar sem Landspítalinn var aðeins
með opið til sex á daginn og lokað um
helgar þurftu þessir sjúklingar að fá
frí í vinnunni. Þar sem psoriasis er
sjúkdómur eiga sjúklingarnir rétt á
veikindafríi. Slíkt frí er þó ekki
ókeypis, einhver borgar, ef það er
ekki atvinnurekandinn þá er það sam-
félagið. Psoriasissjúklingarnir þurftu
og þurfa hins vegar að borga sjálfir
kostnaðinn við að koma sér til og frá.
Síðan kom Bláa lónið, það breytti
miklu fyrir psoriasissjúklinga á Suð-
urnesjum. Nú var og er heldur styttra
að fara í ljós. En áfram er það tíma-
og kostnaðarfrekt. Bláa lónið rekur
göngudeild fyrir psoriasissjúklinga.
Göngudeildin er opin mánudaga og
miðvikudaga til tuttugu, sem er mikil
kjarabót, þriðjudaga, fimmtudag,
föstudaga og laugardaga til fimmtán.
Þetta er mikið framfaraskref í þjón-
ustu við psoriasissjúklinga. En þar
sem flestir psoriasissjúklingar eru í
fullri vinnu komast þeir aðeins á
mánudögum, miðvikudögum og laug-
ardögum í ljós. Fyrir suma er þetta
alls ekki nóg. Til eru þeir sem þurfa
að fara í ljósin daglega, en komast
ekki. Til þess að geta nýtt sér ljósin í
Bláa lóninu þurfa sjúklingarnir bif-
reið. Ef hægt væri að stunda ljósböð í
Reykjanesbæ, þar sem flestir búa,
tækju ljósböðin aðeins um 15 mínútur
í stað 120 eins og nú. Sjúklingar gætu
skroppið úr vinnu eða komist eftir
vinnu. Þegar fjarveran er orðin tvær
klukkustundir er ekki hægt að segja
að sjúklingurinn hafi skroppið. Þar
sem psoriasis er ólæknandi sjúkdóm-
ur veigra sjúklingar sér við að taka
veikindaleyfi. Þeir fá jú aðra sjúk-
dóma og vilja eiga veikindadagana til
góða.
Nú eru aðeins tveir læknar að
sinna sjúklingum, sem koma á Heilsu-
gæslu Suðurnesja, og ef um semst
verða þeir aðeins sjö í stað ellefu áður.
Mæli ég með að tekin verði ein lækna-
stofan undir ljósalampann og Heilsu-
gæsla Suðurnesja sjái sóma sinn í að
sinna því sem hún getur. Hún þarf
ekki að leggja í kostnað vegna lamp-
ans, Valur Margeirs er búinn að því
fyrir hana. Ekki þarf heldur lækna,
hjúkrunarfræðingar eru fullfærir um
að sinna ljósböðunum.
Smærri byggðarlög með færri
lækna og lélegri aðstöðu halda úti
betri þjónustu en Heilbrigðisstofnun
Suðurnesja og Heilsugæsla Suður-
nesja.
Eftir Guðrúnu
Guðmundsdóttur
„Smærri
byggðarlög
með færri
lækna og
lélegri
aðstöðu halda úti
betri þjónustu.“
Höfundur er íbúi og psoriasis-
sjúklingur á Suðurnesjum.
Hverjum þjóna heilbrigð-
isstofnanir Suðurnesja ?
Ekki missa af þessu
Útsala
10–70%
afsláttur af hestavörum,
reið- og útivistarfatnaði
Dæmi:
Ástundarreiðbuxur, verð frá kr. 12.599
Úlpur, ótrúlegt úrval, verð frá kr. 5.999
Sælu skaflaskeifur, verð kr. 899
Póstsendum
Háaleitisbraut 68 - Sími 568 4240
Ath. Opið sunnudaginn 12. janúar frá kl. 13.00—17.00