Morgunblaðið - 25.01.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. JANÚAR 2003 11
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Vorferðir Heimsferða til
Costa del Sol
og Benidorm
27. apríl
frá kr. 29.662
Verð kr. 37.062
M.v. hjón með 2 börn, 2–11 ára,
Flugsæti eingöngu.
Verð kr. 59.962
M.v. hjón með 2 börn, 2–11 ára,
Timor Sol, 24 nætur. Flug, gisting,
skattar.
Verð kr. 79.960
M.v. 2 í stúdíó, Timor Sol, 27. apríl,
24 nætur. Flug, gisting,skattar,
íslensk fararstjórn.
Heimsferðir bjóða nú einstakt tækifæri í vor til að dveljast við frábærar aðstæður
á suðurströnd Spánar í 2, 3 eða 4 vikur á ótrúlegum kjörum. Beint flug til Beni-
dorm og Costa del Sol þar sem þú nýtur þjónustu fararstjóra Heimsferða allan
tímann og getur valið um spennandi kynnisferðir á meðan á dvölinni stendur.
Við bjóðum þér okkar bestu íbúðarhótel með frábærri aðstöðu fyrir farþega.
Costa del Sol
27. apríl – 24, 30 nætur.
Verð kr. 29.662
Flugsæti m.v. hjón með 2 börn, 2–11
ára, 27. apríl, með húseigendaafslætti.
Verð kr. 48.462
M.v. hjón með 2 börn, 2–11 ára El
Faro, 27. apríl, 17 nætur.
Verð kr. 68.050
M.v. 2 í íbúð, El Faro, 17 nætur.
Flug, gisting, skattar.
Benidorm
27. apríl – 17, 24, 30 nætur
„VINNA þarf með oddi og egg að
því að lækka innkaupsverð lyfja til
spítalans og fá heilbrigðisyfirvöld til
að endurskoða vinnulag við ákvörð-
un hámarksverðs lyfja,“ segir í nýrri
greinargerð deildar lyfjamála á
Landspítala – háskólasjúkrahúsi til
lækningaforstjóra LSH um aukinn
lyfjakostnað spítalans.
Meðal þess sem bent er á til úr-
lausnar í greinargerðinni er að
kannað verði hvort beinn innflutn-
ingur á lyfjum til spítalans sé fram-
kvæmanlegur og hagkvæmur kost-
ur.
Í samtali blaðamanns Morgun-
blaðsins í gær við nokkra forsvars-
menn sjúkrahússins um þau sjónar-
mið sem sett eru fram í greinar-
gerðinni, kom fram að sjúkrahúsið
stendur fast við þá niðurstöðu að
lyfjakostnaður hafi aukist verulega
og lyfjaverð sé mun hærra hér á
landi en á öðrum Norðurlöndum.
Mikill áhugi er á því á sjúkrahúsinu
að skoða möguleika á beinum inn-
flutningi lyfja, einkum á óskráðum
lyfjum, en þröng fjárhagsstaða spít-
alans hefur staðið í vegi fyrir því
fram að þessu.
Verðmunur skráðra alnæm-
islyfja oftast meiri en 15%
Þegar lyfjaumboðsmenn sækja til
lyfjaverðsnefndar um verð á lyf sem
þeir hyggjast markaðssetja í kjölfar
skráningar fylgir lyfjaverðsnefnd
þeirri reglu að heimila allt að 15%
hærra verð en nemur meðalverði á
lyfinu í nágrannalöndum og er það
óháð verði lyfsins. Sigurður B. Þor-
steinsson, yfirlæknir deildar lyfja-
mála LSH, segir erfitt að fallast á að
nokkur haldbær rök séu fyrir þeirri
reglu að lyf á Íslandi séu 15% dýrari
en í nágrannalöndunum. Því hafi
verið borið við að smæð markaðarins
og meiri flutnings- og dreifingar-
kostnaður réttlæti þessa reglu en
hvorugt standist þó í dag, enda vegi
þessi kostnaður ekki þungt í verði
dýrari lyfja.
„Það hlýtur að vera krafa spítal-
ans að þessi regla verði endurskoðuð
í ljósi þessa. Þá vaknar sú spurning
hvort reglan, jafngölluð og hún er, sé
í heiðri höfð. Tala um skráð alnæm-
islyf sýnir að verðmunurinn er oftast
meiri en 15%, í sumum tilvikum
miklu meiri og er ekki óeðlilegt að
fara fram á skýringar og jafnframt
að kanna hvort viðlíka munur sé á
verði annarra lyfja,“ segir í grein-
argerð LSH.
Sama máli gegnir um óskráð lyf
sem flytja þarf inn með undanþágu-
heimild og er þá ekkert verðlagseft-
irlit viðhaft. Forsvarsmenn LSH
benda á að óskráðu alnæmislyfin séu
næstum alltaf talsvert dýrari á Ís-
landi og munar oft miklu. Dæmi séu
um að einstök lyf séu um 72% dýrari
hér en í Svíþjóð og í einu tilviki er
verðmunurinn 113% samanborið við
Noregur og 116% samanborið við
Svíþjóð.
„Við verðlagningu óskráðra lyfja
eru öll vopn slegin úr höndum spít-
alans, engin samkeppni um verð,
ekkert hámarksverð, útboðsleiðin
ófær og því einskis annars úrkosti en
borga það sem upp er sett. Ekki er
hægt að neita að kaupa lyfið því það
bitnar beint á viðkomandi sjúkling-
um,“ segir í greinargerðinni.
Ágreiningur er um þá afstöðu
Lyfjastofnunar að óheimilt sé að við-
hafa útboð á óskráðum lyfjum, skv.
upplýsingum Valgerðar Bjarnadótt-
ur, framkvæmdastjóra Sjúkrahúss-
apóteksins.
Vísitala hámarksverðs lyfja
hefur lítið gildi á sjúkrahúsum
Talsmenn lyfjaframleiðenda hafa
bent á vísitölu hámarksverðs lyfja til
stuðnings þeirri
fullyrðingu að
lyfjaverð hafi
lækkað á Íslandi
á undanförnum
árum en ekki
hækkað. Rann-
veig Einarsdótt-
ir, lyfjafræðing-
ur á deild
lyfjamála á LSH,
bendir á að vísi-
talan hafi litla
þýðingu sem
mælikvarði á
verð sjúkrahús-
lyfja, heldur sýni
hún fyrst og
fremst lyfjaverð
skráðra lyfja utan sjúkrahúsanna. Í
greinargerðinni segir að útreikning-
ur lyfjaverðsnefndar á vísitölunni sé
byggður á lyfjum sem voru á skrá og
söluhæst árið 1996. „Draga má í efa
gildi hennar í dag, auk þess sem hún
á augljóslega ekki við um S-merkt
lyf og hefur litla sem enga skírskot-
un til lyfjakostnaðar LSH,“ segir í
greinargerðinni.
Margar ástæður eru fyrir auknum
útgjöldum LSH vegna S-merktra
lyfja, að sögn forsvarsmanna sjúkra-
hússins. Ekki sé eingöngu um að
kenna verðhækkunum, heldur einn-
ig háu innkaupsverði o.fl. Einnig
hefur orðið talsverð aukning á notk-
un S-merktra lyfja og ný og oft mik-
ilvirk lyf hafa bæst við. Í greinar-
gerð deildar lyfjamála segir um
þetta: „Það eru ekki mörg ár síðan
dýrustu lyfin kostuðu fáa tugi þús-
unda króna en í dag nemur verðið
milljónum. LSH leggur metnað sinn
í að veita ávallt bestu fáanlega þjón-
ustu við skjólstæðinga spítalans en
það er ljóst að þessi hratt vaxandi
kostnaðaraukning getur ekki haldið
áfram endalaust. Auðvelt er að sann-
færast um að ef svo fer þá mun öll-
um þjóðartekjum verða varið til
lyfjakaupa innan ekki svo mjög
margra áratuga.“
Lyfjaframleiðandi og umboðs-
aðili með algjört einræðisvald
Ýmsar leiðir hafa verið reyndar til
að lækka innkaupsverð lyfja til LSH
og sú sem mest er notuð er að bjóða
lyfin út. Eingöngu er heimilt að
bjóða út skráð lyf eins og fyrr segir.
Útboð á lyfjum eru ýmist fram-
kvæmd eingöngu fyrir Ísland eða í
samvinnu við Noreg og Danmörku.
Bent er á að útboðsformið er þó
ennþá þannig að hvert land fær sér
tilboð en ekki er eitt sameiginlegt
verðtilboð fyrir öll löndin.
„Í þessum útboðum er afsláttur til
Íslands ævinlega heldur minni en til
hinna landanna. Reynsla undanfar-
inna ára sýnir að
samnorrænt út-
boð skilar þó yf-
irleitt meiri af-
slætti en þegar
lyf eru boðin
sérstaklega fyrir
LSH, þó svo að
við sömu fyrir-
tæki sé að eiga,“
segir í greinar-
gerðinni.
Að sögn við-
mælenda blaðs-
ins er ekkert
verðlagseftirlit
með óskráðum
lyfjum hér og sú
spurning er sett
fram í greinargerðinni hvort stór-
aukning á afskráningu eldri lyfja
tengist þeirri staðreynd.
„Við núverandi aðstæður hefur
lyfjaframleiðandi eða umboðsaðili al-
gjört einræðisvald og hvort lyf hans
séu skráð. Hægt er með einfaldri til-
kynningu, án rökstuðnings, að af-
skrá lyf og hætta framleiðslu þess
eða innflutningi og hið opinbera hef-
ur ekkert um þá ákvörðun að segja.
Ef ekkert sambærilegt lyf er á
markaði er raunin sú að afskráða
lyfið er flutt inn á undanþágu til að
hægt sé sinna þörfum sjúklinga sem
þarfnast lyfsins og þá á mun hærra
verði. Lyfjayfirvöld hafa sem sagt
enga leið til að knýja fyrirtækin til
að skrá lyf hérlendis eða viðhalda
skráningunni. Er mjög brýnt, í sam-
vinnu við lyfjayfirvöld og fyrirtækin,
að vinna að lausn þessa ófremdar-
ástands,“ segir í greinargerðinni.
Harðari
viðskiptasjónarmið
Jóhannes M. Gunnarsson, lækn-
ingaforstjóri á LSH, segir það
stinga mest í augu að tekin eru af
skrá ódýr lyf sem reynst hafa vel og
eru mikið notuð. Tekur hann dæmi
af lyfi sem inniheldur skjaldkirtils-
hormón, sem mjög stór hluti Íslend-
inga þarf að nota einhvern tíma á
ævinni, en það var tekið af skrá á
sínum tíma. „Það sem var boðið í
staðinn var fimm sinnum dýrara og
það er mjög erfitt að sjá aðrar
ástæður en þær að skapa sér svig-
rúm til þess að geta hækkað verðið.
Okkur finnst það býsna ábyrgðar-
laust að kippa svona lyfi út úr skrán-
ingu,“ segir Jóhannes.
„Það eru alltaf að verða harðari
viðskiptasjónarmið sem ríkja hjá
lyfjafyrirtækjunum sem eru með
stærstu innlendu lyfjaframleiðsl-
una,“ segir Sigurður B. Þorsteins-
son. „Þar var beinlínis farið í vinnu
þar sem hver einasta töflustærð og
hvert einasta lyf sem þeir fram-
leiddu var kostnaðargreint og ef
hagnaðurinn var ekki nægjanlegur
af viðkomandi töflustærð eða lyfi, þá
var framleiðslu hætt og lyfið þar
með afskráð. Auðvitað reyndu þeir
að útvega sambærilegt lyf en það
þarf þá að skrá það með tilheyrandi
vinnu og [...] var það ævinlega miklu
dýrara en áður,“ segir Sigurður.
Varla hægt að tala
um samkeppni
Gagnrýnd er lítil samkeppni á
lyfjamarkaði í greinargerðinni en
hennar verði helst vart ef samheita-
lyf eru skráð hérlendis. „Vissulega
eru margir lyfjaframleiðendur að
bjóða vöruna sína hér á landi en í
flestum tilfellum er um mismunandi
lyf að ræða og því varla hægt að tala
um beina samkeppni. Dreifingarað-
ilar eru aðeins þrír en hver um sig
dreifir aðeins fyrir ákveðna umboðs-
aðila en ekki öllum lyfjum, eins og
lyfjaheildsalar gera víðast erlendis,
sem leiðir til minni samkeppni hér-
lendis. Verðlagsreglur heildsölunn-
ar, ef um óskráð lyf er að ræða,
byggjast á prósentureikningi þannig
að því dýrara sem lyfið er því meiri
álagning. Verð á óskráðum lyfjum
hér á landi í samanburði við ná-
grannalöndin bendir alls ekki til að
samkeppni sé þessum markaði. Eng-
in skýring hefur fengist á því hvers
vegna þau eru seld á svona miklu
hærra verði hér á landi en erlendis,“
segir í greinargerðinni.
Þrautkanna
allar leiðir
Jóhannes segir að áður en að því
komi að kostnaðarauki vegna lyfja-
kaupa eða annarrar þjónustu
sjúkrahússins verði látinn bitna á
sjúklingunum, beri sjúkrahúsinu
skylda til að þrautkanna allar leiðir
til að lækka kostnaðinn. Það verði
annars vegar að gera innan spítalans
sjálfs s.s. með því að fara eins vel
með lyfjaávísanir og kostur er og
hins vegar sé augljóst að leita þurfi
allra leiða til að halda innkaupsverði
lyfja í skefjum. „Við eigum það
áreiðanlega sameiginlegt með lyfja-
framleiðendum að reyna að gera
eins vel við sjúklingana og frekast er
unnt,“ segir hann.
Brýnt að leita allra leiða til að sporna gegn auknum lyfjakostnaði LSH segir í nýrri greinargerð
Kanna beinan
innflutning lyfja


  

 

  

 
  

   
 




 
 
 
  
! 
"
#$
"! 



%! 

&
 
!'
()
! 
'
$*
" 
+
"++"
"""%
",+!
+%
"%'!
%%
",
"%!,
"!"
( -
( -
"
!"
","+
"!%'
%%,!
",!
!"
"'!
,
",'

!.

".
"
%.
%
!.
"
!.
+
".
"'
!.
%,
".
",
,.
+
+.
"
.
""
%.



 

 
 

   
Í SAMANTEKT lyfjadeildar Land-
spítala – háskólasjúkrahúss um
aukinn lyfjakostnað, er tekið dæmi
af skráðu lyfi, Glivec, sem notað er
m.a. við langvinnu hvítblæði. Árs-
meðferð fyrir einn einstakling
kostar hér á landi 3.529.484 kr.
„Í Noregi kostar sama meðferð
2.761.216 (27,8% hærra verð á Ís-
landi, mismunurinn er 768.268 kr.)
Í Svíþjóð kostar þessi meðferð
2.600.842 (35,7% hærra verð á Ís-
landi, mismunurinn er 928.642 kr.),
en hér er borið saman innkaups-
verð til sjúkrahúsa (án VSK). Það
er kaldhæðnislegt að hægt væri að
spara pening með því að senda
sjúklinginn á SAGA CLASS til Sví-
þjóðar að leysa út lyfseðilinn!“ seg-
ir í samantektinni.
„Taka má dæmi um annað lyf,
Ceprotin, sem einnig er skráð á Ís-
landi og notað m.a. fyrir fárveika
sjúklinga sem eru í sýkingarlosti
með blóðstorkusótt. Með því að
gefa þetta lyf má bæta horfur um-
talsvert. Tveggja sólarhringa með-
ferð kostar fyrir einn sjúkling á Ís-
landi 3.190.203 kr. en í Noregi
2.763.041 kr. (mismunur 15,5%), í
Danmörku 2.658.800 (mismunur
20%) og í Svíþjóð 2.234.463 (42,7%).
Það verð sem hér er borið saman
er í öllum tilvikum opinbert inn-
kaupsverð,“ segir í greinargerð-
inni.
Ódýrara að senda sjúkling
á Saga Class til Svíþjóðar