Morgunblaðið - 27.01.2003, Qupperneq 17

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. JANÚAR 2003 17
RSH.is
Dalvegi 16b • 201 Kópavogur
Sími 544 5570 • Fax 544 5573
www.rsh.is • rsh@rsh.is
Pro-Clip
VERSLUN • VERKSTÆÐI
Radíóþjónusta Sigga Harðar
Vandaðar festingar fyrir
öll tæki í alla bíla.
Festingar sérsniðnar fyrir þinn bíl.
Engin göt í mælaborðið.
w
w
w
.d
es
ig
n.
is
©
20
03
L a u f á s v e g i 4 9 - 5 1 • S í m i 5 1 1 4 3 3 0 • F a x 5 1 1 4 3 3 3
K l u k k a n 1 7 : 0 0 f ö s t u d a g i n n 3 1 . j a n ú a r
e r u s í ð u s t u f o r v ö ð a ð p a n t a a u g l ý s i n g u
í S í m a s k r á 2 0 0 3 .
F o r ð i s t b i ð r a ð i r o g g a n g i ð f r á
a u g l ý s i n g a p ö n t u n u m t í m a n l e g a .
31
,,ÍSLAND er lýðveldi með þing-
bundinni stjórn.“
Þannig hljóðar 1. gr. stjórnarskrár
lýðveldisins Íslands.
Allir, sem komnir eru til vits og
ára, vita hverjar eru hinar þrjár meg-
instoðir lýðræðisins: Löggjafarvald,
dómsvald og framkvæmdavald. Enn-
fremur að framkvæmdavaldið þiggur
umboð sitt frá alþingi, löggjafarsam-
kundunni, eins og skýrum stöfum
stendur í tilvitnaðri lagagrein, þar
sem ríkisstjórn er þingbundin.
Aftur á móti eiga dómstólar lands-
ins að vera allir öllu óháðir nema
lagabókstafnum og óskráðum lögum,
sem siðferðiskröfur kunna að setja og
hefð.
En hver skyldi staða hinna þriggja
stofna lýðræðisins vera þegar vett-
vangurinn íslenzki er gaumgæfður?
Í stað þess að þiggja umboð sitt frá
alþingi hefir ríkisstjórnin núverandi
hrifsað til sín öll völd þess. Hver og
einn einasti þingmaður stjórnarliðs-
ins er strengjabrúða stjórnarherr-
anna. Undirlægjuhátturinn er svo yf-
irþyrmandi að mönnum blöskrar og
blæðir í froðu, eins og tekið var til
orða við Djúp vestur á sinni tíð, þegar
yfirtak þótti um atburði og ódæmin
mest.
Yfir það skal ekki dregin fjöður, að
framkvæmdavaldið hefir áður gerzt
frekt til valdanna en ekkert í líkingu
við það sem menn hafa nú fyrir aug-
um.
Enginn flokkur getur þrifist án
forystu og agi þarf að ríkja. En svín-
beygðir augnþjónar í þingliði stjórn-
valda, sem allt vinna af hræðslugæð-
um eingöngu, þjóna þeim tilgangi
einum að herrarnir geti látið líta svo
út að farið sé að settum reglum um
völd þingsins.
Bjarni Benediktsson þótti á sínum
tíma harður húsbóndi. En hann var
þingræðissinni og leið ekki að hallað
væri neinu til um völd og virðingu al-
þingis.
Það er af sem áður var.
En hvernig vegnar dómsvaldinu
undir ríkjandi ráðstjórn?
Um það höfum við nýleg, ótrúleg
dæmi.
Í desember 2000 féll dómur í
Hæstarétti, hinn svokallaði Öryrkja-
dómur. Sá dómur féll ríkisstjórninni
ekki í geð, einkum og sér í lagi brást
aðalritari ókvæða við. Í stað þess að
virða niðurstöðu hins æðsta dóm-
stóls, sem lífsnauðsyn bar til lýðræð-
isins vegna, ákváðu stjórnvöld að láta
þjóna sína í alþingi afgreiða lög ofan í
dóm Hæstaréttar og hnekkja honum
þar með í veigamiklum efnum.
En þjófar á nóttu þurfa að leita sér
skjóls. Sem jafnan er hjálpin næst
þegar neyðin er stærst.
Forseti alþingis var rifinn sjúkur
uppúr rúminu og látinn skrifa forseta
Hæstaréttar bréf þar sem óskað var
eftir staðfestingu hans á skilningi
stjórnvalda á margnefndum dómi.
Forseti Hæstaréttar var að vísu í
þeirri stöðu að hafa greitt atkvæði í
réttinum gegn dómsniðurstöðu rétt-
arins í málinu á sínum tíma og átti
þessvegna kannski hægara um vik að
gefa leiðbeiningar eftir sínu höfði!
Sem hann og gerði greiðlega. Og kátt
varð þá í hárri höll ráðstjórnar.
Öll voru þessi afglöp unnin að
kvöldlagi á örskotsstundu og auðvit-
að stjórnað af aðalritara.
Hér hafa menn því fyrir augum
hvernig hin meginstoð lýðræðisins,
dómsvaldið, var leikið af ófyrirleitn-
um valdsmönnum sem skeyta ekki
um skömm né heiður í ofríki sínu.
Og framkvæmdavaldið blómstrar
undir handleiðslu þeirra.
Valdhafarnir hafa veitt undirstöð-
um stjórnskipunar Íslands hið gróf-
asta tilræði með þessu framferði
sínu.
Nýja Ísland V.
Eftir Sverri
Hermannsson
„Í stað þess
að þiggja
umboð sitt
frá alþingi
hefir rík-
isstjórnin núverandi
hrifsað til sín öll völd
þess.“
Höfundur er alþingismaður og for-
maður Frjálslynda flokksins.
GUÐMUNDUR Hauksson,
sparisjóðsstjóri Spron, er samur
við sig. Í Morgunblaðinu föstudag-
inn 24. janúar sl. birtist viðtal við
hann í tilefni af mati Deloitte og
Touche á verðmæti Frjálsa fjár-
festingabankans, sem Spron keypti
af Kaupþingi á 3,8 milljarða króna
í lok september á síðasta ári. D&T
taldi verðmætið liggja á bilinu 2,4–
2,9 milljarða króna og hefði Spron
því greitt um einum milljarði of
hátt verð fyrir bankann. Yfirstjórn
Spron var sjálf á annarri skoðun
um þetta og fékk KPMG til að fara
yfir verðmatið. Telja þessir aðilar,
að D&T hafi orðið á í messunni og
tala um „faglegt stórslys“ í því
efni. Verðmat bankans sé um 1,2
milljörðum króna of lágt.
Sparisjóðsstjórinn getur ekki
fjallað um þetta málefni á annan
hátt en þann, sem honum er tamt.
Hann heggur á báðar hendur og
gefur mönnum, sem málinu tengj-
ast, m.a. mér og umbj. mínum,
Pétri Blöndal alþingismanni, alls
konar einkunnir. Segir hann, að
„dylgjur“ okkar um að hann, mað-
urinn, sem hýsir sparisjóðsstjór-
ann og stjórnarformanninn í Kaup-
þingi í sama búknum, hafi verið að
færa fé Spron yfir í Kaupþing, falli
dauðar og ómerkar vegna þess að í
ljós sé komið, að mat D&T sé
rangt. Áður hafði hann sagt opin-
berlega, að hann hafi ekki komið
nærri ákvörðun Spron um kaupin
vegna þess að hann hafi verið van-
hæfur til þess verandi stjórnarfor-
maður hjá seljandanum. Samt er
það hann sem verið hefur talsmað-
ur kaupanna á opinberum vett-
vangi að undanförnu. Maðurinn
sem ekkert hafði með þau að gera!
Með ummælum sínum nú virðist
hann raunar staðfesta með óbein-
um hætti að „dylgjur“ okkar Pét-
urs um afskipti hans af málinu séu
réttar, því málsvörn hans gegn
þeim felst nú aðeins í því, að kaup-
in hafi verið Spron hagstæð.
Sannleikurinn um sparisjóðs-
stjórann er sá, að hann nýtur
einskis trausts hjá að minnsta
kosti allstórum hluta stofnfjáreig-
enda í Spron. Það er vegna þess
hvernig hann birtist þeim í hvert
sinn sem hann tjáir sig opinber-
lega um málefni sparisjóðsins. Þar
eru það ekki málefnin sem skipta
máli, heldur persónur þeirra
manna sem eru viðmælendur hans
hverju sinni. Það er eins og hann
telji sig taka þátt í einhverjum
kappleik, þar sem sá sigri sem
gaspri mest um allt annað en það
málefni, sem til meðferðar er.
Stofnfjáreigendurnir fimm völdu
D&T til að gera verðmatið vegna
þess, að þetta sama fyrirtæki hafði
að ósk stjórnar Spron metið verð-
mæti sparisjóðsins síðasta sumar,
þegar stjórnin ætlaði að breyta
honum í hlutafélag. Áttu menn því
von á að stjórn Spron bæri traust
til þess og vinnubragða þess við
verðmat á fyrirtækjum. D&T hef-
ur nú birt opinberlega yfirlýsingu,
þar sem fyrirtækið segir gagnrýn-
ina á matið ranga, færir fram rök
fyrir máli sínu og kveðst standa við
mat sitt í einu og öllu. Fyrir okkur
leikmenn í matsfræðum er þetta
orðið einna líkast því, sem tíðkast
hjá mörgum lögfræðingum, sem
hefur verið kennt, að margar mis-
munandi en jafnréttar niðurstöður
séu til í hverju máli. Síðan gefa
þeir svonefnd lögfræðiálit, þar sem
unnt virðist vera að komast að
hverri þeirri niðurstöðu sem þeir
telja að viðskiptamaðurinn vilji fá.
Í málinu blasir þetta við: Hafi
kaupverðið sem Spron gaf fyrir
FF verið eðlilegt, er ekkert við
kaupin að athuga. Hafi það verið
óeðlilega hátt eru kaupin athuga-
verð. Hafa skal það sem sannara
reynist. Varla er vígamaðurinn í
stóli sparisjóðsstjórans eða stjórn
Spron ósammála þessu, eða hvað?
Ég legg því til að stjórn Spron og
stofnfjáreigendurnir, sem tor-
tryggja kaupin, komi sér saman
um einn eða fleiri hlutlausa mats-
menn til að meta þetta. Slíkir
matsmenn fengju öll nauðsynleg
gögn í hendur, m.a. matsgerð D&T
og umsögn KPMG auk þess sem
tryggt yrði, að deilendur gætu
komið að öllum sjónarmiðum sem
þeir kjósa um málið. Hver sá, sem
aðeins hefur hreint mjöl í poka-
skjatta sínum hlýtur að vera tilbú-
inn í þetta.
Það sem sannara reynist
Eftir Jón Steinar
Gunnlaugsson
„Ég legg því
til að stjórn
Spron og
stofnfjáreig-
endurnir,
sem tortryggja kaupin,
komi sér saman um
einn eða fleiri hlutlausa
matsmenn til að meta
kaupverðið.“
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
AUGLÝSINGADEILD netfang: augl@mbl.is, sími 569 1111