Morgunblaðið - 07.03.2003, Qupperneq 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. MARS 2003 11
STÓRAUKA verður fjárframlög rík-
isins til sveitarfélaga ef koma á frá-
veitumálum í rétt horf fyrir árslok
2005 til að uppfylla kröfur EES-
samningsins um skólphreinsun. 11
milljarða króna vantar til að ljúka
verkefninu, en framkvæmt hefur
verið fyrir 8 milljarða króna frá 1995
til og með ársins 2002. Auk þess var
framkvæmt fyrir 4 milljarða fyrir
1995 og fyrir 3 milljarða vegna
óstyrkhæfra framkvæmda 1987 til
2001.
Í nýrri skýrslu fráveitunefndar
umhverfisáðuneytisins er því spáð að
fráveitumál verði komin í lag í fyrsta
lagi árið 2016 ef unnið verður af
sama hraða og hingað til. Er óskað
eftir stefnumörkun í málaflokknum
og meira fé frá ríkinu.
Í skýrslunni kemur fram að um
70% landsmanna búi við viðunandi
aðstæður í frárennslismálum sem
teljast verði allgóður árangur. Ágúst
Þorgeirsson, byggingar- og um-
hverfisverkfræðingur og aðalhöf-
undur skýrslunnar, segir að ekki
beri samt að skilja það sem svo að
30% landsmanna búi við neitt
ófremdarástand í fráveitumálum.
Fram kemur í skýrslunni að fjárþörf
sveitarfélaga vegna fráveitufram-
kvæmda sé mjög mismunandi en
upphafleg fjárþörf spannar allt frá
10 þúsund kr. á íbúa upp í 400 þús-
und kr. Í nokkrum tilvikum sé fjár-
þörfin til styrkhæfra framkvæmda
hærri en árlegar skatttekjur sveitar-
félags og hljóti slíkar fjárfestingar
að vera þeim verulega íþyngjandi ef
ekki ofviða. Þá segir að um 20%
sveitarfélaga séu byrjuð að vinna að
fráveitumálum með skipulegum
hætti og njóti styrkja fráveitunefnd-
ar en tæp 80% sveitarfélaga séu vart
byrjuð að taka til hendi.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson for-
maður Sambands íslenskra sveitar-
félaga sagði í gær að ríkið þyrfti að
styrkja sveitarfélögin um allt að 70%
af kostnaði til að ljúka verkefninu og
ekki væri hægt að varpa ábyrgðinni
alfarið yfir á sveitarfélögin.
Samkvæmt lögum frá 1995 um
stuðning ríkis við framkvæmdir
sveitarfélaga í fráveitumálum er
kveðið á um styrki sem nema 20% af
raunkostnaði en þó að hámarki 200
milljónir kr. Lögin gilda til ársloka
2005. Siv Friðleifsdóttir umhverfis-
ráðherra sagðist ekki útiloka enn
meiri fjárframlög ríkisins. „Ég held
að við þurfum að fá tillögur frá frá-
veitunefndinni um það til hvaða að-
gerða þurfi að grípa. Það þarf að
horfa á fjárhagsgetu sveitarfélag-
anna og kostnað á hvern íbúa. Ég
skil mjög vel sjónarmið fámennra
sveitarfélaga sem hafa litla fjárhags-
getu og eru illa staðsett varðandi
lausnir, t.d. sveitarfélög inni í landi
þar sem lausnir eru dýrari en hjá
þeim sem liggja við sjó,“ sagði Siv.
Ríkið styrki sveitarfélögin
um allt að 70% af kostnaði
Skýrsluhöfundar telja það óviðun-
andi niðurstöðu að einungis 48%
sveitarfélaga hafi látið gera heil-
brigðisúttekt og að 67% þeirra hafi
ekki sinnt skyldum sínum um tæm-
ingu og meðferð seyru í dreifbýli.
„Þessar niðurstöður má að hluta til
skýra með bágri fjárhagsstöðu
margra sveitarfélaga en hluti skýr-
ingar hlýtur að felast í slakri um-
hverfisvitund,“ segir í skýrslunni.
Aðspurður sagði Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson að þarna væri um fráleita
fullyrðingu að ræða sem ætti ekki
heima í skýrslu sem þessari. „Auð-
vitað getum við kannski fundið ein-
hverja aðila sem búa við það sem
höfundar kalla slaka umhverfisvit-
und, en almennt hafa sveitarfélögin
lyft grettistaki í umhverfismálum á
síðustu 10–12 árum og varið millj-
örðum króna til slíkra verkefna.“
Stórauka þarf fjárframlög
ríkisins vegna fráveitumála
Morgunblaðið/Kristinn
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga,
og Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra ræddu skýrslu um fráveitumál.
MORGUNBLAÐINU barst síðdeg-
is í gær eftirfarandi yfirlýsing frá
Hreini Loftssyni, stjórnarformanni
Baugs.
„Við komu mína til landsins fyrr
í dag gafst mér færi á að tjá mig
við fjölmiðla um samskipti okkar
Davíðs Oddssonar forsætisráð-
herra. Ég hafði gert ráð fyrir að
mæta í spjallþættina Ísland í dag
og Kastljósið til að ræða þau mál
en sé nú að ég hef engu við það að
bæta sem ég hef þegar greint fjöl-
miðlum frá, m.a. við komu mína til
landsins.
Um var að ræða tveggja manna
tal og vandséð er hvernig hægt er
að teygja lopann frekar um það í
tuttugu mínútur á hvorri stöð.
Í fyrsta lagi þjónar það alls ekki
hagsmunum Baugs. Skapa þarf frið
um starfsemi fyrirtækisins svo það
góða fólk sem þar starfar geti hald-
ið áfram að bjóða viðskiptavinum
sínum lágt verð og góða þjónustu.
Í öðru lagi fæ ég ekki séð að það
þjóni mínum persónulegu hags-
munum að taka frekari þátt í þeirri
orrahríð sem verið hefur.
Að lokum leyfi ég mér að taka
fram að stjórnmálaskoðanir mínar
hafa ekki breyst. Ég styð frelsi ein-
staklingsins og tel að Sjálfstæð-
isflokkurinn sé það afl sem tryggir
það best, framvegis sem hingað
til.“
Yfirlýs-
ing frá
Hreini
Loftssyni
HANNES H. Garðars-
son, verkstjóri hjá
Strætó bs. og fyrrum
formaður Málfunda-
félagsins Óðins, félags
sjálfstæðismanna í
launþegasamtökum, er
látinn, 46 ára að aldri.
Hannes var fæddur í
Reykjavík 19. júlí
1956. Foreldrar hans
eru Garðar Sölvason
bílasmiður og Edda
Hrönn Hannesdóttir
húsmóðir.
Hann lauk gagn-
fræðaprófi frá Árbæj-
arskóla 1972 og stundaði nám í bif-
vélavirkjun 1972–74. Hann lauk
ekki prófi.
Á árunum 1974–82 rak hann
bílasölu Garðars og bílaverkstæði
ásamt föður sínum. Árið 1982
réðst hann til starfa
hjá Strætisvögnum
Reykjavíkur þar sem
hann starfaði síðan,
lengst af sem verk-
stjóri.
Hannes gegndi
ýmsum trúnaðar-
störfum fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn um
árabil og var m.a.
formaður Málfunda-
félagsins Óðins um
áratugaskeið. Þá
gegndi hann ýmsum
trúnaðarstörfum hjá
Strætisvögnum
Reykjavíkur og síðar Strætó bs.
Hannes kvæntist Valdísi Sig-
rúnu Larsdóttur árið 1976. Þau
eignuðust þrjú börn. Þau skildu.
Hann lætur eftir sig þrjú upp-
komin börn.
Andlát
HANNES H.
GARÐARSSON
Í SUÐURHLÍÐARSKÓLA byrjaði
skóladagurinn með hefðbundnu
sniði á öskudag, sem var haldinn
var hátíðlegur á miðvikudaginn.
Kennt var fjórar fyrstu kennslu-
stundirnar en að því loknu söfn-
uðust nemendur og kennarar
saman á sal þar sem farið var í
ýmsa leiki. „Kötturinn“ var sleg-
inn úr tunnunni en að þessu sinni
var þó hvorki köttur né sælgæti í
tunnunni, heldur fengu nemendur
ávísun á glæsilegar ávaxtaskálar
og poppkornspoka.
Mæltist þessi nýbreytni vel fyr-
ir og ekki var að heyra að neinn
saknaði sælgætisins.
Ávextir í
stað sælgæt-
is á öskudegi
FÁI sjóntækjafræðingar viður-
kennd réttindi til að mæla sjón
fólks fyrir gleraugum er rétt að
augnlæknar fái á ný réttindi til að
selja gleraugu. Þetta segir Árni B.
Stefánsson augnlæknir í grein í
nýjasta hefti Læknablaðsins.
Sem kunnugt er ákváðu sjón-
tækjafræðingar nýlega að hefja
sjónmælingar í trássi við lög þar
sem þeir telja eðlilegt að fá þau
réttindi viðurkennd, líkt og starfs-
bræður þeirra erlendis hafa fengið.
Í greininni rekur Árni fjölmörg
rök fyrir því hvers vegna sjón-
tækjafræðingar ættu ekki að fá
þessi réttindi viðurkennd. Vega þar
einna þyngst að mati hans þau rök
að núverandi fyrirkomulag sé ákaf-
lega skilvirkt þegar kemur að því
að greina aðra augnsjúkdóma en
sjóndepru.
Leggur hann áherslu á að fái
sjóntækjafræðingar réttindi sín
viðurkennd megi skilvirkni þessa
kerfis ekki undir nokkrum kring-
umstæðum minnka. Til að afstýra
því verði að gera augnlæknum
kleift að keppa við sjóntækjafræð-
inga á þeirra eigin samkeppnis- og
viðskiptaforsendum. Þannig þyrfti
að rýmka reglur um auglýsingar á
starfsemi augnlækna og veita þeim
aftur leyfi til að reka gleraugna-
verslanir, eins og áður hafi tíðkast.
Ekki góðir viðskiptahættir
Árni tekur það reyndar fram að
ástæðan fyrir því að augnlæknar
hættu að reka gleraugnaverslanir á
sínum tíma hafi verið sú að það
þótti ekki samrýmast góðum við-
skiptaháttum að ávísa viðskiptum á
sjálfan sig. Sömu rök, sem séu góð
og gild, hafi einnig verið notuð
þegar lyfsala var tekin úr höndum
lækna.
Eigi hins vegar að snúa þessum
reglum við varðandi sjóntækja-
fræðinga hljóti það að gilda um
augnlækna ekki síður en sjón-
tækjafræðinga. „Ef augnlæknum
verður gert heimilt að ávísa gler-
augum á eigin verslun, er þá ekki
rétt að hann fái einnig að afhenda
þar helstu augnlyf?“ spyr Árni sem
telur að reglur og höft verði að
gilda á báða bóga.
„Ef þess er ekki gætt að augn-
læknar njóti sambærilegra skilyrða
og sjóntækjafræðingar er hætt við
að þeir sitji eftir með alla sína sér-
þekkingu bundnir í báða skó af
höftum, skuldbindingum og skil-
málum, alls ófærir um að koma
þekkingu sinni til skila.“
Augnlæknar fái
að selja gleraugu
♦ ♦ ♦
VÖRUINNFLUTNINGUR í febr-
úar, að frátöldum skipum og flugvél-
um, nam um 14 milljörðum króna sem
er tveimur og hálfum milljarði króna
meira en í janúar, skv. bráðabirgða-
tölum. Í vefriti fjármálaráðuneytisins
kemur fram að í samanburði við febr-
úar árið 2002 sé innflutningurinn í
seinasta mánuði 7% meiri miðað við
gengi hvors árs, en 17% meiri sé
reiknað á sama gengi bæði árin.
Bent er á að sé innflutningurinn
skoðaður út frá þriggja mánaða með-
altölum og föstu gengi komi í ljós að
allt frá árslokum 2001 hafi innflutn-
ingur farið heldur vaxandi, án þess þó
að hægt sé að tala um mikil umskipti.
Vöruinnflutn-
ingur jókst
um tvo og
hálfan milljarð