Morgunblaðið - 17.04.2003, Blaðsíða 19

heillaði mig var að vírusinn hefur
geðræn áhrif á fólk, fyllir það
heift. Þessi heift mannsins og ótt-
inn sem af henni hlýst finnst mér
vera mjög hvöss skírskotun til
okkar samtíma. Síðastliðið ár hef-
ur þessi óttatilfinning verið að
ágerast ískyggilega finnst mér, í
kjölfar 11. september, leyniskytt-
unnar í Washington, aukinnar
hryðjuverkaógnar og stríðsins í
Írak. Allavega í heimalandi mínu
hefur fólk verið mjög upptekið af
öllum mögulegum aðsteðjandi ógn-
um við mannkynið. Mér fannst
magnað að geta fjallað um þennan
tíðaranda. Við Alex [handritshöf-
undur] höfum líka haft töluverðan
áhuga á hernaði síðustu ára, í hin-
um ýmsu heimshlutum, Evrópu og
Afríku, og þeim myndum sem við
höfum fengið af þeim átökum.
Þetta er þannig að sumu leytinu til
stríðsmynd og sem slík er hún
undir áhrifum frá hernaðinum í
fyrrum Júgóslavíu, Sierra Leone
og Rúanda t.a.m.“
Heiftin
– Þú ert sem sagt að segja að þú
hafir ekkert endilega séð myndina
sem vísindaskáldskap?
„Ég leit svo á að myndin fjallaði
um eitthvað sem gæti gerst næsta
laugardag. Tilhugsunin um að
heimsendir sé handan við hornið
er afar óþægileg. Þess vegna skild-
um við eftir svona miklar eyður
fyrir áhorfendur til að fylla upp í.“
Boyle segist líka hafa fallið fyrir
siðferðisspurningunum sem sagan
veltir upp. Þeim útgangspunkti að
það hafi í raun enginn ætlað að
stuðla beint að svo hörmulegum
atburðum og þvert á móti hafi allir
meint vel, vísindamennirnir sem
og dýraverndunarsinnarnir. „Þetta
Clockwork Orange-minni um að
vísindamenn séu alltaf að reyna að
bæta manninn, í þessu tilfelli að
reyna að fjarlægja illskuna. Og
þegar góðmennska vísindamanns-
ins skarast á við góðmennsku aktí-
vistans býður það hættunni heim
og er dæmt til að valda hörm-
ungum.“
– Þú hefur miklar áhyggjur af
andlegu ójafnvægi samborgara
þinna?
„Þetta er stórt vandamál í Bret-
landi samtímans, þar sem mér
finnst gæta miklu meiri óþolin-
mæði og umburðarleysis en áður.
Hér áður gátum við tengt þessa
lesti mannsins við kynja- og kyn-
þáttavandamál eða deilur milli
þjóðflokka eða stétta. Í dag verða
allir fyrir barðinu á þeim, enda
held ég að öll þessi heift sé sprott-
in af öðru, eins og t.a.m. neyslu-
sýkinni og markaðshyggjunni og
þrýstingi frá fjölmiðlum. Okkur er
sagt hvað við verðum að fá og eiga
og þegar okkur tekst ekki að ná í
það, fáum ekki drauma okkar upp-
fyllta, þá fyllumst við gremju og
reiði. Þessi punktur skýrir einmitt
öll þessi vörumerki í myndinni.“
Óskrifað blað
– Hvers vegna ákvaðstu að velja
nær alveg óþekkta leikara í aðal-
hlutverkin. Með svona góða fléttu
þá hefðirðu hæglega getað kosið
að gera úr henni Hollywood-stór-
mynd er ekki svo?
„Ég var harður á því að myndin
mætti ekki skarta stórum stjörn-
um. Það var mjög mikilvægt því þú
átt ekkert að vita um þetta fólk í
upphafi myndarinnar, koma að því
sem óskrifuðu blaði. Þegar aðal-
persónan Jim vaknar nakinn á
spítalanum, einn og yfirgefinn, þá
er hann eins og ungbörnin sem þar
koma í heiminn, algjörlega óskrif-
að blað, hefur ekki hugmynd um
hvað átt hefur séð stað. Þótt við
séum mjög meðvitaðir um fjár-
hagslegan ávinning af því að hafa
stjörnur þá vissum við að það yrði
áhrifaríkara ef leikararnir yrðu
óþekktir. Ef Ben Affleck hefði
gengið yfir mannlausa Westminst-
er-brúnna þá hefur allt aðrar og
kolrangar spurningar brunnið á
áhorfandanum. Og svo hefðu menn
líka gefið sér að hann kæmist lífs
af, sem er alls ekki víst.“
– Myndin lítur út fyrir að hafa
verið býsna erfið við að eiga, að
hún hafi krafist óvenju snjallra úr-
ræða, svo framleiðslukostnaðurinn
ryki ekki uppúr öllu valdi.
„Þetta var vissulega mikil áskor-
un, eins og t.a.m. að taka upp þessi
mannlausu atriði í miðborg Lund-
úna. Við skutum þau nær öll
snemma morguns og vegna þess
að við notuðum stafrænar töku-
vélar þá gengu tökur mun hraðar
fyrir sig en venjulega þannig að
þetta gekk bara ótrúlega vel. En
ég reyndi hvað ég gat til að kom-
ast hjá því að gera myndina að ein-
hverri stórmynd, sem aldrei var
ætlunin. Hún átti að vera innileg
en þó ekki þannig að það skini í
gegn að við hefðum reynt að
þrengja sjónarhornið. Þetta var
frábært tækifæri og áskorun eftir
The Beach, að gera svona miklu
minni og ódýrari mynd. Það kallaði
vissulega á meiri úrræðasemi.“
– Sem hlýtur að skila sér marg-
falt þegar það gengur upp, er það
ekki?
„Ekki að ég sé eitthvað á móti
kostnaðarsömum myndum, en jú
maður fær miklu meira útúr því að
leysa verkefnin á annan hátt en að
dæla í þau peningum.“
Heimsendaundirspil
– Tónlistin í myndum þínum er
áberandi vel valin og það liggur
við að maður sé eins spenntur að
heyra plötuna með tónlistinni úr
myndum þínum og að sjá þær. Þú
hlýtur að láta tónlistina þig miklu
varða?
„Mjög svo, við Andew MacDon-
alds framleiðandi minn, höfum allt-
af haft ákveðna tónlist í huga þeg-
ar við ákveðum að gera einhverja
mynd. Þannig voru við búnir að
ákveða að nota Underworld löngu
áður en tökur hófust á Trainspott-
ing. Sama gerðist núna því við vor-
um staðráðnir í að nota tónlist
Godspeed You Black Emperor! allt
frá upphafi, eiginlega strax eftir að
við lásum handritið. Þeir eru nú
ekki vanir að leyfa mönnum að
nota tónlist sína en gáfu okkur
leyfi eftir að hafa séð hana, sem
gladdi okkur mjög. Við höfðum þá
líka ákveðið að tónlist þeirra
myndi leika stórt hlutverk, þótt við
ætluðum bara að nota eitt lag
(„East Hastings“ af F#A#(Infin-
ity) frá 1996). Svo notuðum við
sálmana til mótvægis.“
– Var höfundur sjálfrar kvik-
myndatónlistarinnar, John
Murphy, þá undir beinum áhrifum
frá Godspeed?
„Já, hann notaði Godspeed sann-
arlega sem útgangspunkt.“
– Þið hefðuð sannarlega getað
notað tónlist íslensku sveitarinnar
Sigur Rósar, sem mér finnst falla
mjög vel að efni myndarinnar, og
hefur einmitt gjarnan verið lýst
sem heimsendaundirspili.
„Já, það er alveg rétt. Ég þekki
þá sveit vel og þegar þú segir það
þá hefði verið gráupplagt að nota
tónlist þeirra. Man það næst. Takk
fyrir ábendinguna.“
– Svona að lokum, spurning sem
brennur örugglega á vörum flestra
sem við þig ræða. Frést hefur af
því að Irwing Welsh sé að leggja
drög að kvikmyndagerð á fram-
haldinu af Trainspotting, sem ber
heitið Porno. Er séns á að þú kom-
ir að gerð þeirrar myndar?
„Já, ég er að vinna að því með
honum,“ svarar Boyle um hæl, enn
jafnfús til að ræða um hvað sem
er.
„Ef útkoman er viðunandi þá
munum við sannarlega láta slag
standa, en þó með því skilyrði að
allir upprunalegu leikararnir verði
til í tuskið. Þeir eru áhugasamir
veit ég, þannig að horfurnar eru
mjög góðar.“
Horfurnar eru góðar – svo
óskaplega góðar.
skarpi@mbl.is
28 dögum síðar er sýnd á 101 kvik-
myndahátíð í Regnboganum.
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. APRÍL 2003 C 19